Bilimsel Etik İhlali Olarak İntihal Kavramı ve İlmî ve Edebi Eserlerde İntihal Suçu

Yıl 2021, Cilt: 29 Sayı: 2, 1557 - 1590, 15.06.2021

Uğur Arslan

https://doi.org/10.15337/suhfd.827055

Öz

Bir bilimsel eserin en önemli özelliklerinden birisi onun güvenilir olmasıdır. Güvenilirlik eserin bağımsız ve tarafsız, bilimsel araştırma yöntemlerine uygun olarak hazırlanmış, yeterli literatür taraması ve saha çalışması yapılmış, güncel ve eser sahibinin olabildiğince objektif yaklaşımını içeren-orijinal bir yapıda ol-ması demektir. Orijinalliği sağlayacak olan eserin bilim dünyasına yeni bir şey katmış olması daha önce söylenmeyeni söylemiş olmasıdır. Bilimsel bilginin ilerlemesini sağlayacak olan da işte bu orijinalliktir. Eser sahibi çalışmasını ya-parken elbette bazı kaynaklardan faydalanacaktır. Burada etik olan, yazarın yapmış olduğu iktibasları veya alıntıları usulünce göstermesi ve herhangi bir aşırmaya tenezzül etmemesidir. Günümüzde kaynaklara ulaşmak çok kolay-laşmış fakat adına intihal dediğimiz emek hırsızlıkları da maalesef artmıştır. Özellikle akademik camiadaki rekabetçi yapı, unvan ve para kazanma hırsı ya da bilinçsizlik intihale neden olan başlıca etmenler arasında sayılmaktadır. İşte biz de bu çalışmamızda ilim ve edebiyat eserlerindeki “intihal” kavramını ve yine ilim ve edebiyat eserleri kapsamında Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda düzenlenen intihal suçlarını ele alıyoruz.

Anahtar Kelimeler

İntihal, Bilimsel Etik, İktibas, Eser, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu

As A Scientific Ethical Violation Plagiarısm and Plagiarism Crime in Scientific and Literature Works

Öz

One of the most important features of a scientific work is its reliability. Reliability means that the work is up-to-date and original. The fact that the work that will provide originality has added something new to the world of science is that it has said what has not been said before. Of course, the author will benefit from some sources while doing his work. The ethical thing here is that the author duly cites quotations and does not bother with any plagiarism. Nowadays, it is easier to access resources, but labor theft called "plagiarism" has increased. Especially the competitive structure in the academy, the title and the ambition to earn money or unconsciousness are among the main factors causing plagiarism. In this study, the concept of plagiarism in science and literature works and plagiarism crimes in FSEK were examined.

Anahtar Kelimeler

Plagiarism, Scientific Ethics, Quotation, Work, Law on Intellectual and Artistic Works

Kaynakça

• AYDIN, Devrim, Türk Ceza Hukukunda İştirak, Ankara, Yetkin, 2009.
• DEMİRAL BAKIRMAN, Büşra, “İntihal Suçları”, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, C.3, S. 2, 2015.
• EREL Şafak, “İlim ve Edebiyat Eserlerinde Çoğaltma ve Yayama Haklarının Kullanılması”, İlim ve Edebiyat Eserlerinde Çoğaltma ve Yayama Haklarının İhlali ve Bunun Sonuçları Paneli, 1999.
• GÜCÜKOĞLU, Behlül ve AYVAZ REİS, Zerrin, “Türkiye’de ve Dünyada İntihalin Yaptırımları”, Akademik Bilişim, XVI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Mersin, 2014.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki, “Fikir ve Sanat Eserlerinin Cezai Himayesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 48, Sayı 1, 1999.
• ÖNCÜ, Özge, “Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda İktibas Ser-bestîsi ve Sınırları”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2009. ÖZENÇ, UÇAK, Nazan / BİRİNCİ, Hatice Gülşen, “Bilimsel Etik ve İntihal”, Türk Kütüphaneciliği, C.22, 2008.
• ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin, Ankara, 2015.
• TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, R. Mu-rat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Seçkin, Ankara, 2020.
• TOPRAK, Ziya, “Türkiye’de Akademik Yazı: İntihal ve Özgün-lük”, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi Cilt. 34(2), 2017.
• YAVUZDOĞAN, Seçkin, “İdari Yargı Kararlarından Hareketle İntihal” , İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt.8, Sayı.1, 2017. İnternet Kaynakları: Türk Dil Kurumu Sözlükleri, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=24523, (E.T.:20.12.2018)
• Adalet Bakanlığı Hukuk Sözlüğü, http://www.sozluk.adalet.gov.tr/intihal, (E.T.:24.12.2018)
• TÜBA Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü, http://www.tubaterim.gov.tr/, (E.T.:20.12.2018) Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri, http://kurul.odu.edu.tr/files/akademik-etik-ilkeler.pdf, (E.T.:02.01.2019)
• Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yö-nergesi, http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/18187, (E.T.:25.12.2018) TBMM Mevzuat Bilgi Sistemi, https://mevzuat.tbmm.gov.tr/mevzuat/faces/kanunmaddeleri?pkanunlarno=54956&pkanunnumarasi=5728, (E.T.:05.01.2019)
• TBMM Tutanak Dergisi, https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d09/c010/tbmm09010010ss0289.pdf, (E.T.:07.01.2019)
• Yargıtay Karar Arama Portalı, https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ Danıştay Karar Arama Portalı, http://emsal.danistay.uyap.gov.tr/BilgiBankasiIstemciWeb/