ROMA HUKUKUNDA SERVITUS IN FACIENDO CONSISTERE NEQUIT İLKESİ KAPSAMINDA SERVITUS ONERIS FERENDI DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 4, 2365 - 2380, 28.12.2024

Duygu Tahan Orhan

https://doi.org/10.15337/suhfd.1531649

Öz

Romalı Hukukçular, sınırlı ayni haklara ilişkin olarak birtakım genel ilkeler geliştirmişlerdir. Nemini res sua servit, kimsenin kendi eşyası üzerinde sınırlı ayni hak sahibi olamayacağını ifade eden ilkedir. Servitus servitutis esse non potest, bir irtifakın başka bir irtifakın konusunu teşkil edemeyeceği anlamına gelir. Servititus civiliter exercenda est ilkesine göre, bir irtifak hakkının kullanılırken, yükümlü taşınmazın malikine en az rahatsızlık verecek yok tercih edilmelidir. Benzer şekilde, servititus civiliter utendum est ilkesine göre, bir kişi, sınırlı ayni hakkını kullanırken, eşyanın malikinin menfaatini gözeterek, eşyaya zarar vermekten kaçınmalıdır. Servitus in faciendo connsistere nequit ilkesine göre ise, yükümlü taşınmaz maliki, irtifak hakkının kullanılması kapsamında yalnızca katlanma ya da yapmama yükümlülüğü altına sokulabilir. Ancak servitus oneris ferendi, yükümlü taşınmaz malikine, dayanılan duvarı bakımlı tutma yükümlülüğü getirmektedir. Bu durumun ilkenin bir istisnasını oluşturup oluşturmadığı doktrinde tartışmalıdır. Bu çalışma ile, servitus in faciendo consistere nequit ilkesi karşısında servitus oneris ferendinin durumunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

sınırlı ayni hak, servitus in faciendo consistere nequit, servitus oneris ferendi

Kaynakça

• AKSARAY, Buse, “Roma Hukukunda Mülkiyet Hakkının Komşuluk İlişkileri Bakımından Sınırları”, Süleyman Demirel Üniversitesi hukuk Fakültesi Dergisi, C: 9, S. 1, Y: 2019, ss. 61 – 110.
• ARANGIO - RUIZ, Vincenzo, Istituzioni di Diritti Romano, 14. Baskı, Napoli, 1991.
• BERGER, Adolf, Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Philadelp-hia, 1991.
• BUCKLAND, William Warwick, A Manual of Roman Private Law, Cambridge, 1953.
• BUCKLAND, William Warwick, The Main Institutions of Roman Pri-vate Law, Cambridge, 1931.
• DALLA, Danilo/LAMBERTINI, Renzo, Istituzioni di Diritto Romano, 3. Baskı, Torino, 2006.
• ERDOĞMUŞ, Belgin, Roma Eşya Hukuku, İstanbul, 1989.
• GUARINO, Antonino, Diritto Privato Romano, 12. Baskı, Napoli, 2001.
• KARADENİZ ÇELEBİCAN, Özcan, Roma Eşya Hukuku, 5. Basım, Ankara, 2015, (Eşya).
• KARADENİZ ÇELEBİCAN, Özcan, Roma Hukuku, Tarihi Kaynaklar - Genel Kavramlar - Kişiler Hukuku - Hakların Korunması, 17. Basım, Ankara, 2014 (Roma Hukuku).
• KOSCHAKER, Paul/AYİTER, Kudret, Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel Hukukunun Ana Hatları, Ankara, 1977.
• KÜÇÜKGÜNGÖR, Erkan, Roma Hukukunda İntifa Hakkı, Ankara, 1998.
• MANFREDINI, Arrigo D., Istituzioni di Diritto Romano, 3. Basım, To-rino, 2007.
• ÖCAL APAYDIN, Bahar, Roma Hukukundan Günümüze Taşınmaz Lehine İrtifak Hakları, Ankara, 2014.
• ÖCAL APAYDIN, Bahar, “Roma Hukukunda ve Türk Hukukunda Taşınmaz Lehine İrtifakların Özellikleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 69, S: 2, Y: 2020, ss. 617-663.
• SCHULZ, F., Principles of Roman Law, Oxford, 1956.
• SCHWARZ, Andreas B., Çeviren: RADO , Türkan, Roma Hukuku Dersleri, 1. Cilt, Yedinci Bası, İstanbul, 1965
• SEGRÉ, Gino, “La clausola restitutoria nelle azzioni ‘de vervitutibus’ e le formule delle azioni relative alla ‘servitus oneris ferendi’”, Bullettino Dell’Istitutio di Diritto Romano, C. 41, Y. 1933, ss. 17-79.
• SÖĞÜTLÜ ERİŞGİN, Özlem, Roma Özel Hukuku, Ankara 2020.
• UMUR, Ziya, Iustinianus, Institutiones, İstanbul, 1955.
• UMUR, Ziya, Roma Hukuku, Tarihi Giriş - Kaynaklar - Umumi Mefhumlar - Hakların Himayesi, İstanbul, 1984, (Tarihi Giriş).
• Umur, Ziya, Roma Hukuku, Umumi Mefhumlar - Hakların Himayesi, İstanbul, 1970, (Umumi Mefhumlar).
• VOCI, Pasquale, Istituzioni di Diritto Romano, 6. Basım, Milano 2004.
• WATSON, Alan, The Digest of Iustinian, Cilt 1 ve Cilt 3, Philadelphia, 1998.