İŞ KAZASI NEDENİYLE BAĞLANAN GELİRLERİN KESİLMESİ VEYA DEĞİŞMESİ SONUCU SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNUN RÜCU HAKKININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 32 Sayı: 4, 2173 - 2204, 28.12.2024

Hasan Kayırgan

https://doi.org/10.15337/suhfd.1565017

Öz

İş kazası nedeniyle en az yüzde on oranında malul kalınması ya da ölüm halinde sigortalıya veya hak sahiplerine sürekli gelir bağlanmaktadır. Bu gelirlerden sigortalıya bağlanana sürekli iş göremezlik geliri, ölüm halinde hak sahiplerine ödenen tutara ise ölüm geliri adı verilmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumunun bağlanan gelirler nedeniyle işverene rücu hakkı bulunmaktadır. Rücu hakkının belirlenebilmesi için iş göremezlik oranının kesin şekilde belirlenmesi gereklidir. Ancak kimi zaman bu oran kontrol muayenesi sonucu ya da yaşlılık aylığı bağlanması nedeniyle değişebilmekte, yine hak sahibinin evlenmesi veya maluliyet oranının yüzde onun altına düşmesi nedeniyle kesilebilmektedir. Bu gibi durumlarda hangi şartlarda rücu edileceğine yönelik kanunda bir hüküm bulunmadığından sorun yargı kararlarıyla çözümlenmiştir. Fiili ödemelerin dikkate alınarak ilk peşin değerli gelire eklenmesi ya da maluliyet oranının artması halinde fark fiili ödemelerin mahsup edilmesi gibi uygulamalar Yargı kararlarıyla geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş Kazası, Sürekli İş Göremezlik Geliri, Gelirin Kesilmesi, Fiili Ödemeler

Kaynakça

• ALP, Elif: İş Kazası ve Meslek Hastalığının Hukuki Niteliği, İş Sağlığı ve Güvenliği, Editörler: Gökçe Cerev/Yakup Köseoğlu, Bursa 2018.
• ALPER, Yusuf: Sosyal Sigortalar Hukuku, 10. Baskı, Bursa 2019.
• ATABEK, Reşat: İş Kazası ve Sigortası, İstanbul 1978.
• ATASOY KARYAĞDI, Yasemin: Sosyal Güvenlik Hukukunda İş Kazası ve Yapılacak Parasal Yardımlar, Ankara 2021.
• BALCI, Mesut/SONER, Birol/AYDOĞAN, Bahri/YENER, Ahmet: İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarından Kaynaklanan Maddi Tazminat Davaları, Ankara 2021.
• BALCI, Mesut/SONER, Birol/AYDOĞAN, Bahri/YENER, Ahmet: İş İş Kazası ve Meslek Hastalığı, Ankara 2020.
• BAŞBUĞ, Aydın: Sosyal Sigortalar Kurumunun İşverene ve Üçüncü Kişiye Rücuu, Ankara 1992.
• BAŞBUĞ, Aydın: Sosyal Sigortalar Kurumunun Rücu Hakkı ve Buna Bağlı Temel Sorunlar, Prof.Dr.A.Can Tuncay’a Armağan, İstanbul 2005.
• BAYCIK, Gaye: Sosyal Güvenlik Kurumunun İş Kazası ve Meslek Hastalığından Kaynaklanan Rücu Davalarına Eleştirel Bakış, Sosyal Güvenlik Dergisi, C.7, S.1, 2017
• BOSTANCI, Yalçın: Yargıtay Kararları Işığında İş Kazası Kavramı, Kamu-İş, C.8. S.1, 2005.
• CENTEL, Tankut: İşyerine Getirilip Götürülme Sırasında Uğranılan Kaza-İş Kazası Kavramı, İş Hukuku Dergisi, Mart 1993.
• CİVAN, Orhan Ersun: “İş Kazası veya Meslek Hastalığından Doğan Rücu Davalarında Sosyal Güvenlik Kurumu Karşısında Sorumluluğun Kapsamı ve Müteselsil Sorumluluk”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fak. Dergisi, 64 (4) 2015: 1015-1070
• ÇUVALCI, Ali: İş Kazası ve Meslek Hastalığından Kaynaklanan Davalar, Ankara 2021.
• ELMA, Ramazan: Örnekler ve Uygulamalarla Sosyal Güvenlik Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2021.
• EMİRHAN, Fatma: İşverenin İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Sorumluluğunun Hukuki Niteliği, İstanbul 2017.
• GÖRGÖZ, Oğuzcan: İşverenin İş Kazası Sonrası Tazminat ve Rücu Ödemeleri, Ankara 2019.
• GÜNEŞ, Volkan: Türk Borçlar Kanunu ile İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Çerçevesinde İşverenin İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Sorumluluğunun Hukuki Niteliği, İstanbul 2017.
• GÜZEL, Ali: Sosyal Güvenlik Kurumunun İşverene Rücuu ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar, Destekten Yoksunluk ve Cismani Zararlarda Sorumluluk ve Tazminat, İstanbul 1996.
• GÜZEL, Ali/OKUR, Ali Rıza/CANİKLİOĞLU, Nurşen: Sosyal Güvenlik Hukuku, 19. Baskı, İstanbul 2021.
• KARAKAŞ, İsa: SGK. İş Kazası Uygulamaları ve İş Kazası Davaları, Ankara 2011.
• KARATAŞ, Huriye: İş Kazası ve Meslek Hastalığında İşverenin Hukuki Sorumluluğu, Ankara 2019.
• KAYACAN, Altan: İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının İş Hukuku Bakımından Sonuçları, Ankara 2021.
• ÖZDEMİR, Halil: İş Kazası ve Meslek Hastalığı Nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumunun Rücu Alacağından Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu, Sosyal Sigorta Hukuku İncelemeleri I, Editörler: Ali Nazım Sözer, Mahmut Kabakçı, Halil Özdemir, Ankara 2022.
• ÖZTÜRK, Meltem: Sürekli İşgöremezlik Geliri Hesaplama Usulüne İlişkin Bir İnceleme, Sosyal Sigorta Hukuku İncelemeleri I, Editörler: Ali Nazım Sözer, Mahmut Kabakçı, Halil Özdemir, Ankara 2022.
• SARAÇ, Coşkun: Sosyal Sigortalar Kurumları ve İşveren Açısından İş Kazası, Ankara 1998.
• SOLAK, Serdar: Türk Hukukunda İşverenin İş Kazasından Doğan Sorumluluğu, İstanbul 2020.
• SÖZER, Ali Nazım: Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, 6. Bası, İstanbul 2023.
• SÜMER, Haluk Hadi/KAYIRGAN, Hasan: Sosyal Güvenlik Hukuku Davaları, Ankara 2023.
• SÜMER, Haluk Hadi: Sosyal Güvenlik Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2024.
• TAŞKENT, Savaş: İş Kazası Kavramı, Prof.Dr.Nuri Çelik’e Armağan, C.II, İstanbul 2001.
• TUNCAY, A. Can: İş Kazası ve Meslek Hastalığı Nedeniyle Kurumun Sigortalıya Yaptığı Giderler İçin İşverene ve Üçüncü Kişiye Rücu Davalarında Bazı Sistemler ve Yüksek Yargı Organları Kararlarında Beliren Esaslara Genel Bir Bakış, Destekten Yoksunluk ve Cismani Zararlarda Sorumluluk ve Tazminat, İstanbul 1996.
• TUNCAY, A. Can/EKMEKÇİ, Ömer/GÜLVER, Ender: Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, 22. Bası, İstanbul 2023.
• UMDU, Ersin: 5510 Sayılı Kanun Öncesi ve Sonrası İşveren Sorumluluğu İle İlgili Rücu Davaları, Hukuki ve Sosyal Boyutlarıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Yazıları, Editörler: Aydın Başbuğ/Mehmet Bulut, Ankara 2016.