BETONARME ÇERÇEVELERDE ETRİYE DÜZENİNİN YATAY YÜK TAŞIMA KAPASİTESİNE ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 1, 83 - 108, 01.03.2006

Süleyman Kamil Akın Nail Kara Mevlüt Yaşar Kaltakcı

Öz

Deprem; doğal afetler içerisinde, herhangi bir uyarı göstermeksizin meydana gelmesi, süresi ve etkisinin kestirilememesinin yanı sıra, dinamik bir kuvvet olması açısından kendine has özelliklere sahiptir. Daha önce herhangi bir yatay yük etkisi altında bulunmamış olan taşıyıcı sistem, kısa bir zamanda önemli bir yatay yük etkisi altına girer. Taşıyıcı sistem kusurları çok kısa sürede ortaya çıkar ve tedbir almak imkansızdır. Güvenilir bir uyarı sisteminin de mevcut olmaması, yapıların deprem etkilerine dayanıklı olarak tasarlanması ve yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Dünyada her gün birçoğu ancak aletler yardımıyla ölçülebilen irili ufaklı yüzlerce deprem meydana gelmektedir. Bu depremlerin yapılar üzerine etkisi olmamakla beraber oluşan şiddetli depremlerde yapılarda oluşan hasarlar sonucunda meydana gelen can ve mal kayıpları, tüm dünyada deprem hareketinin yapılar üzerindeki etkileri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Türkiye ve dünyada halen kullanımda olan birçok yapı, deprem etkilerinin daha iyi anlaşılmasından ve depreme dayanıklı yapı tasarımını temel alarak oluşturulan yapı yönetmeliklerinden önce inşa edilmiş olup, modern deprem yönetmeliklerinin getirdiği kıstasları sağlamaktan uzaktır. Bu yapıların acil olarak olası bir depreme en etkin, en hızlı, en ekonomik olarak hazırlanması gerekmektedir. Bu çalışmada, ABYYHY (1998) hükümlerinin şart koştuğu etriyeleri 135 derece kancalı olarak imal edilen, birleşim bölgelerinde sıklaştırılan ve kolon kiriş birleşim bölgesinde devam ettirilen, yönetmelik hükümlerindeki asgari beton kalitesine sahip 3 katlı 3 açıklıklı betonarme çerçevenin deprem etkisini benzeştiren tersinir-tekrarlanır yatay yükler altındaki davranışı ile etriyeleri 90 derece kancalı olarak imal edilen, birleşim bölgelerinde etriye sıklaştırması yapılmamış, kolon kiriş birleşim bölgesinde etriyesi bulunmayan ve mevcut binaları temsil etmesi açısından düşük kaliteli betona sahip 3 katlı 3 açıklıklı betonarme çerçevenin deprem etkisini benzeştiren tersinir-tekrarlanır yatay yükler altındaki davranışı incelenecek ve elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Betonarme çerçeve, tersinir-tekrarlanır, etriye, süneklik.

An Experimental Study on the Effect of Stirrup Spacing in RC Frames Under Lateral Loads

Öz

Stirrups should be put closely next to the joints and continue at the joints and be hooked 135 degree according to the code. On the other hand most of the buildings built before the strict regulations of the new code have no stirrup at the joints and are not put closely at the joint region. In this experimental study the effect of stirrup spacing and angle of hook is studied by two 1/5 modeled 3 bay 3 storey RC frame under cylic loads simulating earthquake loads. The obtained results show that the angle of hook and spacing of stirrups effect the ductility, lateral load performance and capacity and behaviour of frame under lateral loads directly.

Anahtar Kelimeler

Stirrup spacing, stirrups, reinforced concrete frame, cyclic loading

Kaynakça

• Akın, S.K., 2006, Betonarme çerçevelerin Çapraz Çubuklar Yardımıyla Güçlendirilmesi, S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi,
• ABYYHY, 1998, Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü.
• Atımtay, E., 2000. Açıklamalar ve Örneklerle Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Bizim Büro Yayınevi.
• Ersoy, U., Özcebe, G., 2001. Betonarme Temel İlkeler TS 500-2000 ve Türk Deprem Yönetmeliğine Göre Hesap, Evrim Yayınevi.
• TS 500, 2000. Betonarme Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü , Ankara.