Öz
20. Yüzyılda uluslararasıhukukun en önemli kavramlarından birisi haline gelen selfdeterminasyon, dünya toplumunda yeni bir yapılanma ve tanımlama süreci başlatmıştır. Kavram, günümüz dünyasının siyasi haritasının belirlenişi ve bundan sonra geçirmesi muhtemel değişikliklere ilişkin olarak sıkça söz konusu olmaktadır. Önceleri siyasi bir ilke olduğu düşünülen self-determinasyon kavramıhem BM 1966 İkiz Sözleşmeleri, hem BM Genel Kurul Kararlarıhem de uluslararasıhukukun diğer aktörlerinin kararlarıyla hukuki bir hak haline dönüşmüştür. İlk ifade edilmeye başlandığıdönemlerde sadece sömürge yönetimi altındaki halklara tanınmasıöngörülürken Yüzyılın sonlarında Sovyetler Birliğindeki federe cumhuriyetlerin de selfdeterminasyon hakkından yararlanarak ayrıldıklarıgörülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Self-determinasyon hakkı kendi kaderini tayin hakkı Türk Cumhuriyetleri uluslararasıhukuk
Kaynakça
- ARAL, Berdal, “Kollektif Bir İnsan Hakkı Olarak Halkların Kendi Kaderlerini Tayin Hakkı”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 21-22, 1999-2000
- ARSAVA, Ayşe Füsun, “Self-Determination Hakkının Tarihi Gelişimine Bir Bakış ve Aaland Adaları Sorunu”, Seha L. Meray’a Armağan, Cilt I, Ankara-1981
- ARSAVA, Ayşe Füsun, Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslararası Belgeler ve Özellikle Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesinin 27. Madde Işığında İncelenmesi, AÜSBF Yayınları Ankara-1993
- BRING, Ove, “Halkların Kendi Kaderini Tayin Etme Hakkı”, Serbesti, Sayı 15, (Kasım-Aralık 2003)
- CASSESE, Antonio, Self-Determination of Peoples, Cambridge University Press, New York-1995
- ÇAVUŞOĞLU, Naz, Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Azınlık Hakları, İkinci Baskı, İstanbul-2001
- DONNELY, Jack, Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları, (Çev. Mustafa ERDOĞAN-Levent KORKUT, Ankara-1995
- KAMPELMAN, Max M., “Secession and the Right of Self-Determination: An Urgent Need to Harmaonize Principle with Pragmatism”, The Washington Quarterly, Vol. 16, No. 3, (Summer 1993)
- KARAOSMANOĞLU, Ali L., İç Çatışmaların Çözümü ve Uluslararası Örgütler, İstanbul-1981
- KARAOSMANOĞLU, Ali L., “Kendi Kaderini Tayin, Ülke Bütünlüğü, Uluslararası İstikrar ve Demokrasi”, Doğu-Batı, (Savaş ve Barış) Yıl: 6, Sayı: 24, Ağustos, Eylül, Ekim 2003
- KISSINGER Henry, Diplomasi, çev. İbrahim H. Kurt, 3. Baskı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul-2002
- MALANCZUK, Peter, Modern Introduction to International Law, 7th Revised Ed., The Hague-1996
- MOYNIHAN, Daniel P., Pandaemonium; Ethnicity in International Politics, Oxford-1993
- OETER, Stefan, “The Right of Self-Determination in Transition”, Law and State, Vol. 49/50
- PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk Dersleri, II.Kitap, 6. Baskı, Ankara- 1999
- POMERANCE, Michla, “The United States and Self-Determination: Perspectives on the Wilsonian Conception”, AJIL, Vol. 70, 1976
- POMERANCE, Michla, Self-Determination in Law and Practice, The New Doctrine in the United Nations, The Hague-1982
- SALMON, Jean, “Internal Aspects of the Right to Self-Determination: Towards A Democratic Legitimacy Principle”, Ed. Christian Tomuschat, Martinus Nijhoff Publishers, London-1993
- SAR, Cem, “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kararlarının Hukuki Değeri”, AÜSBFD, Cilt: XXI(1966), Sayı: 4
- SÖNMEZOĞLU, Faruk, Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı, İstanbul-1995
- ŞAHİN, Mustafa, Avrupa Birliğinin Self-Determinasyon Politikası, Ankara- 2000
- TAŞDEMİR, Fatma, Yeni Dünya Düzeninde Self-Determinasyon, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, G.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı) Ankara-1999
- THORNBERRY, Patrick, International Law and the Rights of the Minorities, Clarendon Press, Oxford-1992
- TUNCAY, Ali, A Post-Cold War Experience in Self-Determination and Secessionism (The Yugoslav Case), (Master of Arts, Bilkent University Institute of Economics and Social Sciences, 1993)
- WILSON, Heater A., International Law and the Use of Force by National Libaration Movements, Clarendon Press, Oxford-1988
- TOLUNER, Sevin, Milletlerarası Hukuk Dersleri, Gözden Geçirilmiş Dördüncü Bası, İstanbul-1989
Öz
Self determination which became a central concept of the public international law in 20th century lead to a new construction and recognition process. This concept is expressed very often in relation to the determination of the current political map of the world and in relation to possible changes of this map. While the concept of self determination was understood as a political principle in the beginning it steadily became a legal right as a consequence of both the effect of Twin Covenants of 1966 and resolutions of the General Assembly of United Nations and the effect of the decisions of other actors of international law. Whereas the right of self determination was tought to be recognised to colonized countries in the beginning, the holders of the right expanded to Federal States of the former Soviet Union at the end of the century
Anahtar Kelimeler
The right of self-determination The Republics of Turk International Law
Kaynakça
- ARAL, Berdal, “Kollektif Bir İnsan Hakkı Olarak Halkların Kendi Kaderlerini Tayin Hakkı”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 21-22, 1999-2000
- ARSAVA, Ayşe Füsun, “Self-Determination Hakkının Tarihi Gelişimine Bir Bakış ve Aaland Adaları Sorunu”, Seha L. Meray’a Armağan, Cilt I, Ankara-1981
- ARSAVA, Ayşe Füsun, Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslararası Belgeler ve Özellikle Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesinin 27. Madde Işığında İncelenmesi, AÜSBF Yayınları Ankara-1993
- BRING, Ove, “Halkların Kendi Kaderini Tayin Etme Hakkı”, Serbesti, Sayı 15, (Kasım-Aralık 2003)
- CASSESE, Antonio, Self-Determination of Peoples, Cambridge University Press, New York-1995
- ÇAVUŞOĞLU, Naz, Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Azınlık Hakları, İkinci Baskı, İstanbul-2001
- DONNELY, Jack, Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları, (Çev. Mustafa ERDOĞAN-Levent KORKUT, Ankara-1995
- KAMPELMAN, Max M., “Secession and the Right of Self-Determination: An Urgent Need to Harmaonize Principle with Pragmatism”, The Washington Quarterly, Vol. 16, No. 3, (Summer 1993)
- KARAOSMANOĞLU, Ali L., İç Çatışmaların Çözümü ve Uluslararası Örgütler, İstanbul-1981
- KARAOSMANOĞLU, Ali L., “Kendi Kaderini Tayin, Ülke Bütünlüğü, Uluslararası İstikrar ve Demokrasi”, Doğu-Batı, (Savaş ve Barış) Yıl: 6, Sayı: 24, Ağustos, Eylül, Ekim 2003
- KISSINGER Henry, Diplomasi, çev. İbrahim H. Kurt, 3. Baskı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul-2002
- MALANCZUK, Peter, Modern Introduction to International Law, 7th Revised Ed., The Hague-1996
- MOYNIHAN, Daniel P., Pandaemonium; Ethnicity in International Politics, Oxford-1993
- OETER, Stefan, “The Right of Self-Determination in Transition”, Law and State, Vol. 49/50
- PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk Dersleri, II.Kitap, 6. Baskı, Ankara- 1999
- POMERANCE, Michla, “The United States and Self-Determination: Perspectives on the Wilsonian Conception”, AJIL, Vol. 70, 1976
- POMERANCE, Michla, Self-Determination in Law and Practice, The New Doctrine in the United Nations, The Hague-1982
- SALMON, Jean, “Internal Aspects of the Right to Self-Determination: Towards A Democratic Legitimacy Principle”, Ed. Christian Tomuschat, Martinus Nijhoff Publishers, London-1993
- SAR, Cem, “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kararlarının Hukuki Değeri”, AÜSBFD, Cilt: XXI(1966), Sayı: 4
- SÖNMEZOĞLU, Faruk, Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı, İstanbul-1995
- ŞAHİN, Mustafa, Avrupa Birliğinin Self-Determinasyon Politikası, Ankara- 2000
- TAŞDEMİR, Fatma, Yeni Dünya Düzeninde Self-Determinasyon, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, G.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı) Ankara-1999
- THORNBERRY, Patrick, International Law and the Rights of the Minorities, Clarendon Press, Oxford-1992
- TUNCAY, Ali, A Post-Cold War Experience in Self-Determination and Secessionism (The Yugoslav Case), (Master of Arts, Bilkent University Institute of Economics and Social Sciences, 1993)
- WILSON, Heater A., International Law and the Use of Force by National Libaration Movements, Clarendon Press, Oxford-1988
- TOLUNER, Sevin, Milletlerarası Hukuk Dersleri, Gözden Geçirilmiş Dördüncü Bası, İstanbul-1989
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2004 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2004 Sayı: 12 |