BibTex RIS Kaynak Göster

ÖRGÜTSEL ORTAMDA BİREYSEL STRESLE BAŞAÇIKMA TUTUMLARININ ARAŞTIRILMASI

Yıl 2007, Sayı: 18, 67 - 84, 01.08.2007

Şebnem Aslan

Öz

Bu araştırmanın amacı, çalışanların stresle başaçıkmada hangi tutumlarıdaha çok kullandıklarınıtespit etmek ve bu tutumların, çalışanların sosyo-demografik, işve çalışma koşullarıaçılarından farklılık gösterip göstermediğini ortaya çıkarmaktır. Araştırma, makine ve teçhizat sanayinde çalışan dört büyük KOBİ’deki 254 çalışanla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda; katılımcıların stresle başaçıkmada en fazla aktif planlamayı; en az ise biyokimyasalkaçma soyutlanma tutumunu kullandıklarıtespit edilmiştir. Stresle başaçıkma boyutlarından; aktif planlama, dışyardım arama, kaçma-soyutlanma duygusal-eylemsel , kaçma-soyutlanma biyokimyasal , kabul-bilişsel yeniden yapılanma boyutlarısosyo-demografik ve işdeğişkenleri açılarından fark gösterirken; dine yönelme, sosyo-demografik ve işdeğişkenleri açılarından anlamlıbir fark göstermemiştir.

Anahtar Kelimeler

stres örgüt stresle başaçıkma tutumları

Kaynakça

  • Ağargün, M. Y., Beşiroğlu, L., Kıran, Ü. K., Özer, Ö. A., & Kara, H. (2005). COPE Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği: Psikometrik Özelliklere İlişkin Bir Ön Çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, 221–226.
  • Albrecht, K. (1988). Gerilim ve Yönetici. (Çev: K. Tosun, F. Saraçoğlu, C. Uyargil). İstanbul İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayın No: 197.
  • Aydın, B. & İmamoğlu, S. (2001). Stresle Başaçıkma Becerisi Geliştirmeye Yönelik Grup Çalışması. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 41–52.
  • Baltaş, A. & Baltaş, Z.(2000). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Carver, C. S., Scheier, M. F. & Weintraub, J. K. (1989). Assessing Coping Strategies: A Theoretically Based Approach. J. Pers. Soc. Psychol, 56, 267–283.
  • Folkman, S. & Lazarus R. S. (1980). An Analysis of Coping in A Middle- Aged Community Sample. J. Health Soc. Behav., 21, 219–239.
  • Folkman, S., Lazarus, R. S., Dunkel-Schetter, C., DeLongis, A. & Gruen, R. J. (1986a). Dynamics of a Stressful Encounter: Cognitive Appraisal, Coping, and Encounter Outcomes. Journal of Personality and Social Psychology, 50(5), 992 - 1003.
  • Folkman, S., Lazarus, R. S., Gruen, R. J. & DeLongis, A. (1986b). Appraisal, Coping, Health Status, and Psychological Symptoms. Journal of Personality and Social Psychology, 50(3), 571–579.
  • Ganster, D. C. & Schaubroeck, J. (1991). Work Stress and Employee Health, Journal of Management, 17(2), 235–271.
  • Gümüştekin, G. E. ve Öztemiz, (2004). A. B. Örgütsel Stres Yönetimi ve Uçucu Personel Üzerinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 61–85.
  • Gürçay, C. ve Seçer, Ş. (1999). Stres Altında Yaşam Kalitesini Artırmada Bireysel Çözüm Araçlarından Biri Olarak Zaman Yönetimi. 7. Ergonomi Kongresi. 14–16 Ekim. Adana, 144–160.
  • Işıkhan, V. (1999). Sosyal Hizmet ve Sağlık Alanında Görev Yapan Yöneticileri Etkileyen İş Stresi Faktörleri. Amme İdaresi Dergisi, 32(2), 43–57.
  • Işıkhan, V. (2004). Çalışma Hayatında Stres ve Başa Çıkma Yolları. Ankara: Sandal Yayınları
  • Lazarus, R. (1966). Physhological Stres and the Coping Process. Newyork: McGraw-Hill Book Company.
  • Lazarus, R. S. & Folkman, S., Stress, Appraisal and Coping, New York: Springer. 1984.
  • Örücü, E. & Demir, B. (1999). Banka Çalışanlarında İş Stresi ve Muğla İli Örneği. Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), 59–76.
  • Özbay, Y. & Şahin, B. (1997). Stresle Başaçıkma Tutumları Envanteri (SBTE): Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. IV. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Kongresi, Ankara A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
  • Palancı, M. (1999). Algılanan Kontrol Düzeyine Bağlı Olarak Farklılaşan Başaçıkma Davranışları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon.
  • Pehlivan, İ. (1995). Yönetimde Stres Kaynakları. Pegem Yayınları. Personel Geliştirme Merkezi. Ankara, No:16, 11-73.
  • Roy Ann-Marie, Coursework Stress in University Students, http://www.gerardkeegan.co.uk/tsp/arm_project_2.pdf. Erişim: 18.11.2007.
  • Saldamlı, A. (2000). Otel İşletmelerinde Stres Kaynakları ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 288–302.
  • Sharpley, C. F., Reynolds, R., Acosta, A. & Dua, J. K. (1996). The presence, nature and effects of job stress on physical and psychological health at a large Australian university. Journal of Educational Administration, 34(4), 73–86.
  • Selye, H. (1985). History and Present Status of the Stress Concept. In A. Monat & R.S. Lazarus, Eds. Stress and Coping. 2nd ed. New York: Columbia University.
  • Torun, A. (1996). Stres ve Tükenmişlik.(Suna Tevrüz (editör). Endüstri ve Örgüt Psikolojisi). Ankara: Türkiye Psikologlar Derneği, 43–53.
  • Uçman, P. (1990). Ülkemizde Çalışan Kadınlarda Stresle Başaçıkma ve Psikolojik Rahatsızlıklar. Psikoloji Dergisi, 7(24), 58–75.
  • Vokić, N. P. & Bogdanić, A. (2007). Individual Differences and Occupational Stress Perceived: A Croatian Survey. Working Paper Series, 2-15.

Yıl 2007, Sayı: 18, 67 - 84, 01.08.2007

Şebnem Aslan

Öz

The aim of this study is to bring to light the attitudes of workers’ coping strategies with stress and whether these attitudes differ according to their socio-demographic situation, work and work conditions. The investment has done with 254 workers of machine and equipment industry’s four big factories at SME’s. At the end of the investment, the results showed that participants use active planning most and biochemical-escape abstraction least in coping with stress. While the dimensons of coping strategies with stress; active planning, external help, escape–abstraction sensual-action , escape–abstraction biochemical , acceptance–cognitive and rebuild dimensions change according to socio-demographic and work variables, there is no meaninful change in inclining towards religion, socio-demaographic and work variables

Anahtar Kelimeler

stress organization coping strategies

Kaynakça

  • Ağargün, M. Y., Beşiroğlu, L., Kıran, Ü. K., Özer, Ö. A., & Kara, H. (2005). COPE Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği: Psikometrik Özelliklere İlişkin Bir Ön Çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, 221–226.
  • Albrecht, K. (1988). Gerilim ve Yönetici. (Çev: K. Tosun, F. Saraçoğlu, C. Uyargil). İstanbul İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayın No: 197.
  • Aydın, B. & İmamoğlu, S. (2001). Stresle Başaçıkma Becerisi Geliştirmeye Yönelik Grup Çalışması. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 41–52.
  • Baltaş, A. & Baltaş, Z.(2000). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Carver, C. S., Scheier, M. F. & Weintraub, J. K. (1989). Assessing Coping Strategies: A Theoretically Based Approach. J. Pers. Soc. Psychol, 56, 267–283.
  • Folkman, S. & Lazarus R. S. (1980). An Analysis of Coping in A Middle- Aged Community Sample. J. Health Soc. Behav., 21, 219–239.
  • Folkman, S., Lazarus, R. S., Dunkel-Schetter, C., DeLongis, A. & Gruen, R. J. (1986a). Dynamics of a Stressful Encounter: Cognitive Appraisal, Coping, and Encounter Outcomes. Journal of Personality and Social Psychology, 50(5), 992 - 1003.
  • Folkman, S., Lazarus, R. S., Gruen, R. J. & DeLongis, A. (1986b). Appraisal, Coping, Health Status, and Psychological Symptoms. Journal of Personality and Social Psychology, 50(3), 571–579.
  • Ganster, D. C. & Schaubroeck, J. (1991). Work Stress and Employee Health, Journal of Management, 17(2), 235–271.
  • Gümüştekin, G. E. ve Öztemiz, (2004). A. B. Örgütsel Stres Yönetimi ve Uçucu Personel Üzerinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 61–85.
  • Gürçay, C. ve Seçer, Ş. (1999). Stres Altında Yaşam Kalitesini Artırmada Bireysel Çözüm Araçlarından Biri Olarak Zaman Yönetimi. 7. Ergonomi Kongresi. 14–16 Ekim. Adana, 144–160.
  • Işıkhan, V. (1999). Sosyal Hizmet ve Sağlık Alanında Görev Yapan Yöneticileri Etkileyen İş Stresi Faktörleri. Amme İdaresi Dergisi, 32(2), 43–57.
  • Işıkhan, V. (2004). Çalışma Hayatında Stres ve Başa Çıkma Yolları. Ankara: Sandal Yayınları
  • Lazarus, R. (1966). Physhological Stres and the Coping Process. Newyork: McGraw-Hill Book Company.
  • Lazarus, R. S. & Folkman, S., Stress, Appraisal and Coping, New York: Springer. 1984.
  • Örücü, E. & Demir, B. (1999). Banka Çalışanlarında İş Stresi ve Muğla İli Örneği. Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), 59–76.
  • Özbay, Y. & Şahin, B. (1997). Stresle Başaçıkma Tutumları Envanteri (SBTE): Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. IV. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Kongresi, Ankara A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
  • Palancı, M. (1999). Algılanan Kontrol Düzeyine Bağlı Olarak Farklılaşan Başaçıkma Davranışları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon.
  • Pehlivan, İ. (1995). Yönetimde Stres Kaynakları. Pegem Yayınları. Personel Geliştirme Merkezi. Ankara, No:16, 11-73.
  • Roy Ann-Marie, Coursework Stress in University Students, http://www.gerardkeegan.co.uk/tsp/arm_project_2.pdf. Erişim: 18.11.2007.
  • Saldamlı, A. (2000). Otel İşletmelerinde Stres Kaynakları ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 288–302.
  • Sharpley, C. F., Reynolds, R., Acosta, A. & Dua, J. K. (1996). The presence, nature and effects of job stress on physical and psychological health at a large Australian university. Journal of Educational Administration, 34(4), 73–86.
  • Selye, H. (1985). History and Present Status of the Stress Concept. In A. Monat & R.S. Lazarus, Eds. Stress and Coping. 2nd ed. New York: Columbia University.
  • Torun, A. (1996). Stres ve Tükenmişlik.(Suna Tevrüz (editör). Endüstri ve Örgüt Psikolojisi). Ankara: Türkiye Psikologlar Derneği, 43–53.
  • Uçman, P. (1990). Ülkemizde Çalışan Kadınlarda Stresle Başaçıkma ve Psikolojik Rahatsızlıklar. Psikoloji Dergisi, 7(24), 58–75.
  • Vokić, N. P. & Bogdanić, A. (2007). Individual Differences and Occupational Stress Perceived: A Croatian Survey. Working Paper Series, 2-15.
Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Research Article
Yazarlar

Şebnem Aslan Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Ağustos 2007
Yayımlandığı Sayı Yıl 2007 Sayı: 18

Kaynak Göster

APA Aslan, Ş. (2007). ÖRGÜTSEL ORTAMDA BİREYSEL STRESLE BAŞAÇIKMA TUTUMLARININ ARAŞTIRILMASI. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(18), 67-84.


24108  28027

Bu eser Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International Lisansı ile lisanslanmıştır.