A District of Which Proportion of Literate is Under The Average of Turkey: Altınyayla Sivas

Yıl 2010, Sayı: 24, 291 - 309, 01.08.2010

Adnan Pınar Mustafa Sarıbaş Safiye Sarıbaş

Öz

In today’s world; economical, social and scientific conditions which are changing really rapidly make the education an integral part of this economical development process. Because; the development of countries is directly related to the educational facilities give to population cultural, professional knowledge and skills gained to individuals thanks to education consist the most important part of the social development. Howover, ın our country educational facilities and their results don’t be shared by all regions equally. In our country the proportion of people who knows writing and reading above the 6 years old is still % 85,7 according to the datas of 2008. This shows that even the writing and reading skills the basic level of education isn’t attainable to all citizens. This research analyses the educational level of district of Altınyayla Sivas of which the proportion of illiterate is approximately the double of the average of Turkey. While analysing the educational background of Altınyayla the population above the 6 years old is considered and the datas of TÜİK is used. In this research; while the educational background of population is analysed; the number and distribution of schools is considered. Then the average of illiterates and literates, the proportion of men and women in literates is considered and “the balance of gender” is tried to be revealed. To observe imbalance of literates due to spatial differences, the literate rate of urban and rural population is researched and the distribution of literates according to age is analysed. Besides; ın research area “the completed educational level” which is one of the most meaningful indicator in defining the population’s educational backgraund is looked over. And the concepts of “equal opportunity in education” and “accessibility” to educational facilities are explicated. All the results gained thanks to this research are compared whith the province-wide Sivas and country-wide Turkey results. Altınyayla district of Sivas is located within the boundaries of the south in the Pınarbası Kayseri , Kangal in the southeast, Ulaş in northeasth and east, Sivas in east and Şarkışla in west. According to 2008 census results, 10 521 people live in research area. % 51,3 5 402 of over all population is men, % 48,7 5 119 is women. While the % 70 7 327 of population is living rural area, % 30 3 194 live in urban. The distribution of gender is in parallel with urban and rural population. % 51,3 of the population of rural and city centre is consisted by men and the % 48,7 is women. There are 19 schools at the research area, three of them are at the city centre, sixteen of them are at the towns. In these schools Gaziosmanpaşa and Serinyayla Primary Schools have cambired-classes; the other schools give full time and normal education. There are 9 251 people above 6 years old in Altınyayla. % 79,8 of there population know literacy, % 12,5 don’t know, and literacy level of % 7,7 isn’t know. The proportion of illiterate in Altınyayla is much more than the both Sivas and Turkey. In Altınyayla % 4,7 of the men above 6 years old don’t know literacy and % 20,7 of the women don’t know literacy, neither. This shows that ın the research area there is a “gender discrimination” and also people can’t benefit from “educational facilities” equally. The concept of “equal opportunity” between genders can’t be established. Living in a city or town differentiates the accessibility of right to education, people live in a city centre have much more opportunity to benefit from educational facilities than the ones who live in a rural area. Because of this, the comparison of the educational level of cities and towns is a meaningful indicator. In the city centre % 10,9 of the population above 6 years old don’t know literacy, in the rural area this proportion is % 13,1. As the age group increases; the proportion of literated people decareases, the proportion of illiterated ones increases. For example; the overall number of illiterated ones between 35-39 age group is 52. But this number increases to 84 between 40-44 and to 123 between 50-54. Completed educational level is also a feature of population that should be analysed. Because ın technology age, just being literated isn’t a privilege. As the completed educational level increases, quality of the population also increases. In Altınyayla % 28,2 of the population above 6 years old is “literated though not finishing a school”, % 24 is “primary school graduate”, % 15,3 is “elementary school graduate”, % 2,8 is “secondory school graudate”, % 7,4 is “high school graduate” and % 1,8 is “college or university graduate”. A balanced and equal dispersal at completed educational level stages a hale population. Above all protecting the balance between genders at every educational level ensures the altogether development and improvement. In Altınyayla % 24,5 of the population of men above 6 years old is primary school giadute, % 15,7 is elementary school graduate, % 4,8 is secondary school graduate, % 11 is high school graudate, % 2,7 is college or university graduate. % 23,6 of the population of women is primary school graduate, % 14,9 is elementary school graduate, % 0,6 is secondary school graduate, % 3,7 is high school graduate and % 0,9 is college or university graduate. Nonetheless, in the research area, living in rural or urban area effects the accessibility of educational facilities and completed educational level. In Altınyayla city centre the proportion of secondary school graduate is % 4,2; on the other hand this proportion is % 2,2 in rural regions. The proportion of high school graduate is % 12,8 at the city centre; but ıt’s % 5,1 at the rural

Anahtar Kelimeler

Altınyayla, Education, Literacy, Female-Male, Urban-Rural

Okur Yazar Nüfus Oranı Türkiye Ortalamasının Altında Olan Bir İlçe: Altınyayla Sivas

Öz

Günümüz dünyasında başdöndüren bir hızla değişen toplumsal, bilimsel ve ekonomik koşullar, eğitimi ekonomik gelişme sürecinin ayrılmaz bir parçasıhaline getirmektedir. Çünkü ülkelerin kalkınmasınüfusuna verilen eğitim imkanlarıile doğru orantılıolup, eğitimde bireye kazandırılan bir çok kültürel, mesleki bilgi ve beceriler toplumun kalkınmasındaki en büyük dinamiği oluşturmaktadır. Ancak ülkemizde eğitim faaliyetleri dolayısıyla da sonuçlarıher coğrafyaya eşit şekilde dağılmamıştır. Bu araştırmada 6 yaşüzerindeki nüfus içerisinde okuma yazma bilmeyen nüfus oranı, Türkiye ortalamasının yaklaşık olarak iki katıolan Altınyayla ilçesinin Sivas eğitim durumu incelenmiştir. Araştırmada 2008 yılıTÜİK verileri kullanılmıştır. Araştırma sırasında elde edilen bütün veriler Sivas il geneli ve Türkiye geneli veriler ile karşılaştırılarak anlamlıgöstergeler haline getirilmeye çalışılmıştır. Türkiye genelinde okuma yazma bilmeyenlerin oranı% 7,7 iken, Sivas il genelinde % 9,8, Altınyayla ilçe genelinde ise % 12,5’tir. Altınyayla ilçe genelinde erkeklerin % 4,7’si okuma yazma bilmez iken, bu oran kadın nüfus içerisinde % 20,7’dir. Bu durum, araştırma sahasında cinsiyetlerin eğitim alanındaki “haklardan” eşit şekilde faydalanamadığınıortaya koymaktadır. Altınyayla ilçe merkezinde nüfusun % 10,9’u okuma yazma bilmez iken, bu oran Altınyayla kırsalında % 13,1’dir. Yani şehirde veya köyde yaşamak eğitim hakkına erişimi farklılaştırmaktadır.Araştırma sahasında yaşgruplarıbüyüdükçe okuma yazma bilenlerin oranıazalırken, okuma yazma bilmeyenlerin oranıartmaktadır. Örneğin 40-44 yaşgrubunda okuma yazma bilmeyenlerin sayısı84 kişi iken, 50-54 yaşgrubunda 123 kişiye çıkmıştır. Bitirilen eğitim düzeyinde cinsiyetler arasındaki dengeli ve eşit bir dağılım, sağlıklıbir nüfusu temsil etmektedir. Araştırma sahasında bitirilen eğitim düzeyi daima erkekler lehine olmakta bu durum sahada cinsiyetler arasında “fırsat eşitliği” kavramının tam olarak yerleştirilemediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Altınyayla, Eğitim, Okur-Yazar, Kadın-Erkek, Kent-Kırsal

Kaynakça

• Akın, Fetullah, Şimşek, Osman ve Erdem, Tevfik ( 2007). Türkiye’de Eğitim Sorunu, Toplumsal Aktörlerine Göre Eğitim Sorunlarına Bakış. Ankara, Türk Eğitim Sen Yayınları.
• Berber, Metin ve Eser Yılmaz, Burçin. (2008). Türkiye’de Kadın İstihdamı: Ülke ve Bölge Düzeyinde Sektörel Analiz. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 2, 1-16.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP). (2008). İnsani Gelişme Raporu Türkiye 2008: Türkiye’de Gençlik. Ankara: Desen Ofset A.Ş.
• Doğan, Cem. (2003). Yoksullaşmanın Diğer Hali: Eğitim ve Bilim. Eğitim, Bilim Toplum Dergisi, Sayı ?, 76-79.
• Doğanay, Hayati. (1994). Türkiye Beşeri Coğrafyası. Ankara: Gazi Büro Kitabevi.
• Eğitim-Bir-Sen (Eğitimciler Birliği Sendikası). (2010). Gelecek İçin Eğitim Raporu. Eğitim-Bir-Sen Yayınları: 41. Ankara: Gözde Matbaacılık.
• Eğitim Sen (Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası). (2004). 4. Demokratik Eğitim Kurultayı: Eğitim Hakkı. Ankara.
• Ertürk, Sönmez. (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan.
• Güner, İbrahim. (2010). Nüfus Coğrafyası. (Editör: Cemalettin Şahin). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 1-69.
• Pınar, Adnan ve Sarıbaş, Mustafa (2009). Silifke’de İlköğretim Okullarında Okul, Derslik ve Öğretmen Yeterlilikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 335-350.
• Seferov, Rehman ve Akkuş, Akif. (2005). Azerbaycan Nüfusunun Eğitim Açısından Analizi. S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (13), 139-160.
• Şafak, Balkı Aydın. ( 2001). Modernleşme ve Eğitim: İki Köy Karşılaştırması. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Cilt: 18, Sayı: 2, 55-66.
• Taşkaya, Serdarhan Musa ve Akbaşlı, Sait. (2008). Okuma Yazma Öğretiminde Köy Enstitülerinin Yeri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, 14-22.
• Tansel, Aysıt. (2002). İktisadi Kalkınma ve Kadınların İşgücüne Katılımı: Türkiye’den Zaman-Serisi Kanıtları ve İllere Göre Yatay Kesit Kestirimleri, ODTÜ ERC Working Papers in Economics Series.
• Ungan, Suat. (2008). Okuma Alışkanlığımızın Kültürel Altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, 218-228.
• Altınyayla İlçe MEM. (2010). http://www.altinyayla.gov.tr/milliegitim.html, ve http://altinyayla58.meb.gov.tr/okul.php, Erişim Tarihi: 05.03.2010.
• Altınyayla Kaymakamlığı. (2010). Altınyayla İlçesi: http://www.altinyayla.gov.tr/ilcemiz.html, Erişim Tarihi: 02.03.2010.
• Altınyayla Kaymakamlığı. (2010). Köylerimiz: http://www.altinyayla.gov.tr/köylerimiz.html, Erişim Tarihi: 05.03.2010.
• Altınyayla Kaymakamlığı. (2010). Beldelerimiz: http://www.altinyayla.gov.tr/beldelerimiz.html, Erişim Tarihi: 07.03.2010.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2010). Eğitim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=14&ust_id=5, Erişim Tarihi: 13.03.2010.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2010). 2008 Nüfus Sayımı Sonuçları. http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul, Erişim Tarihi: 28.02.2010.