Serbest Ticaret ve Korumacılık, Avrupa Birliği’nde Malların Serbest Dolaşımı ve Türkiye’nin Uyumu

Yıl 2014, Sayı: 31.1, 93 - 108, 01.01.2014

Fatih Mangır Hakan Acet

Öz

Malların serbest dolaşımı, Avrupa Birliğinin başarıhikayelerinden bir tanesi olup, Avrupa Birliğinin dört temel serbestisinden kişilerin, hizmetlerin ve sermaye biridir. Bu yüzden AB Müktesebatıfasıl başlıklarından ilki malların serbest dolaşımıilkesine uyumdur. Malların serbest dolaşımıdışticaret politikasıaraçlarından gümrük vergisi, ihracat ve ithalat miktar kısıtlamalarıve eşetkili önlemler, tarife benzeri araçlar ve ticarette görünmez engellerin kullanılmasının yasaklanmasıhedeflenir. Bu amaçla, Birliğe üye ülkelerin kuruluşanlaşmasında belirlenen ortak ticaret politikasına uyumu ve ticari malların belirlenen standartlara uyumunu sağlamasıgerekmektedir. Bu bağlamda, Malların serbest dolaşımıfasılı, bu uyumla ilgili teknik şartlarıbelirlemektedir. Bu uyum sadece üye ülkeleri değil, Birlikle ortak Pazar içinde ticaret yapan üçüncü ülkelerin ticari mallarınıda kapsamakta ve bu yüzden üçüncü ülkeler birlik içinde herhangi bir teknik engelle karılaşmamak adına belirlenen kurallara uygun mallarıithal etmelidirler. Birlik ayrıca 1968 yılında Gümrük birliği kurduğu için, üçüncü ülkelere karşıbir Ortak Gümrük Tarifesi OGT uygulanmaktadır. Serbest dolaşıma dahil olan mallar; topluluk menşeli mallar, üçüncü ülke menşeli mallar ve bir üye devlet gümrüğünce gümrüklenip topluluğa giren mallarıiçermektedir. Serbest dolaşım ile gümrük vergileri ve miktar kısıtlamalarıüyeler arasında kaldırılmıştır. Türkiye ile Avrupa Birliği AB arasında malların serbest dolaşımıyla ilgili hükümlerin belirlenmesinde, 1963 Ankara Anlaşması, 1971 Katma Protokol ve 1996 yıllarıarasında imzalanan Gümrük Birliği üç önemli kilometre taşıdır. 1999 yılında Helsinki Zirvesi ile Türkiye’nin adaylığının kabul edilmesinin ardından Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında malların serbest dolaşımıhususunda gerekli uyumun sağlanmasıkonusu yeniden gündeme gelmiştir. Topluluk mevzuatının bir parçasıolan malların serbest dolaşımıTürkiye’nin üyelik yükümlülüklerini yerine getirmek için uyum göstermesi gereken alanlardan birisini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacımalların serbest dolaşımıkonusunda Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki uyum seviyesinin belirlenmesi ve üyelik müzakerelerinin başlamasıhalinde Türkiye’deki ulusal mevzuatın nasıl değişeceği konusunun incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Serbest Ticaret, Korumacılık, Malların Serbest Dolaşımı, Avrupa Birliği, Türkiye

Free Trade Vs Protection, the Free Movement of Goods In the European Union, Adaptation of Turkey

Öz

Free trade policies imply that goods, services, labor force and capital can circulate without any barriers. Although sustainability of free trade is debatable, principle of free movement of goods is first step of beginning stage of economics integration. However, practicing free trade is not an easy goal when hardness of globalization economy is considered. Therefore, countries prefer to partial trade by blocking trade that are derived from regional integration levels, remove the trade barriers of goods and apply protectionism for foreign trade. The main goal of free movement of goods is to success the law of one price by globally equalizing the supply surplus and demand surplus. Some economists criticize free trade and claim that free trade causes may income inequality between countries. As for some economist, they support free trade. Additionally, they take the claim one step forward and say "soldier pass borders of the countries who do not allow goods to pass their border." Free trade supporters argue that trade opens the barriers for the exchange of goods that increase economic profits. Historically, Word economy was hit by the several crises led to the decline growth and trade volume of economies and protection policies become popular to solve trade deficit and unemployment problem. Crisis periods generated the criticizes functioning of the free market Pareto optimum and regional economic integration started to choose the 2.nd optimal cooperative policy choices and The European Union as a model for regional integration has been open trade inside the border but protect its agriculture, manufactures, industries and workers from the rest of the world. The first step required to create a regional community such as a free trade area, a customs union, a single market, a single currency is to the principle of free movement of the goods. In order to bring the advantages of free trade, free movement of goods Mundell’s factors of production, and flexible wage has been considered by the European Union as the one of the main success conditions of monetary union since Rome Treaty was signed. 1963 Ankara Agreement, 1971 The Additional Protocol, 1996 Custom Union are three important milestones determined the procedures about the free movement of goods between Turkey and European Union. Adapting certain regulations and decisions in the fields of free movement of goods has been negotiated since Turkey was accepted as candidate country for EU membership following the Helsinki European Council of December 1999. As one of the chapters in Union’s acquis communautaire, adaptation of free movement of goods must be realized to prepare Turkey for future membership. The purpose of this study is to evaluate Turkey's ability to apply Union’s measures on the basis of the principle of the free movement of goods. For this reason, Section I details the discussion of the free trade-protection and the impacts on free movement of goods. Section II concentrates the principle of free movement of goods in EU. Section III summarize and analyzes the progress reports of Turkey to determine to what extent Turkey meets the EU’s criteria of free movement of goods.

Anahtar Kelimeler

Free Trade, Protectionism, Free movement of goods, European Union, Turkey

Kaynakça

• Acar, M. (2004) İktisadın Ezeli Sorunsalı: Serbest Ticaret mi, Korumacılık mı?, Piyasa Bahar, 3(10), ss. 1-23. http://www.liberal-dt.org.tr/index.php?message=article&art=211, (11.01.2010)
• Aslan, N. (2007), “Dünya Ekonomisinde Gelişmeler: Küreselleşme”, Editör Küçükahmetoğlu vd., Ekonomik Entegrasyon Küresel ve Bölgesel Yaklaşım, 2.Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Aydoğuş, İ. Ve Öztürkler, H., Türkiye’de Cari İşlemler Açığı Sorununun Analizi, Gazi Kitapevi, 1. Baskı, Ankara, 2006.
• Avrupa Birliği (2001), Katılım Ortaklığı Belgesi, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2001.pdf
• Avrupa Birliği (2003), Katılım Ortaklığı Belgesi, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2003.pdf
• Avrupa Birliği (2006), Katılım Ortaklığı Belgesi, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2006.pdf
• Avrupa Birliği (2008), Katılım Ortaklığı Belgesi, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2007.pdf
• Avrupa Toplulukları Komisyonu (2004), Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesi Hakkında 2004 Yılı Düzenli Raporu, COM (2004) 656 final, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_200 4.pdf
• Avrupa Komisyonu (2005), Türkiye 2005 İlerleme Raporu, COM (2005) 561 nihai, Gayrı Resmi Tercüme, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_200 5.pdf Brüksel
• Avrupa Komisyonu (2006), Türkiye 2006 İlerleme Raporu, COM (2006) 649 nihai, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/Duyurular/Turkiye_Ilerleme_Rap_2006.pdf
• Avrupa Komisyonu (2007), Türkiye 2007 İlerleme Raporu, COM (2006) 663, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2007. pdf
• Avrupa Komisyonu (2008), Türkiye 2008 İlerleme Raporu, COM (2008) 674, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2008. pdf
• Avrupa Komisyonu (2009), 2009 Yılı Türkiye İlerleme Raporu, COM (2009) 533 final, Gayrı Resmi Tercüme, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2009. pdf Brüksel
• Avrupa Komisyonu(2010), Türkiye 2010 Yılı İlerleme Raporu, COM (2010) 660, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2010. pdf
• Avrupa Komisyonu (2011), Türkiye 2011 Yılı İlerleme Raporu, COM (2011) 666, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel, 12 Ekim 2011, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2011_ilerleme_raporu_tr.pd f
• Avrupa Komisyonu (2012), Türkiye 2012 Yılı İlerleme Raporu, COM (2012) 600, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/2012_ilerleme_raporu_tr.pdf
• Avrupa Komisyonu (2013), Türkiye 2013 Yılı İlerleme Raporu, COM (2013) 700 final, Gayrı Resmi Tercüme, Brüksel
• http://www.ua.gov.tr/docs/default-source/kurumsal/2013-t%C3%BCrkiye-ilerleme-raporu- (t%C3%BCrk%C3%A7e).pdf?sfvrsn=0
• Jeffry, Friedien ve Lake, DAvid A., International economic policy Perspectıves On Global Power And Wealth, Fourth Edition, Routhledge, London and Newyork, 2003.
• Kibritçioğlu, A., (2012), “Küresel Ekonomi ve Türkiye Açısından G20’nin Bugünü ve Geleceği”, Türkiye Siyasi Analiz ve Araştırma Merkezi (Analiz Türkiye), http://researchturkey.org/?p=1379, (23.01.2012).
• Krugman, P., Bunalım Ekonomisinin Geri Dönüşü ve Küresel Kriz, Literatür Yayıncılık, 6. Basım, İstanbul, 2010.
• Maddison, A., Contours of the World Economy 1-2030 AD Essays in Macro-Economic History, Oxford University Press, UK, 2007.
• Mangır, F. (2008), “Küreselleşme Sürecinde Gelişmekte Olan Ülkelerde Sermaye Hareketleri ve Makroekonomik Etkileri: 2001-2006 Türkiye Örneği”, Yayınlanmamış doktora tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Milner, H. V. (1999), “The Political Economy Of International Trade”, http://www.stanford.edu/class/polisci243c/readings/v0002017.pdf, (23.02.2012).
• Öz, S. (2009), “Kriz ve korumacılık: Tarih tekerrür edecek mi?”, TÜSİAD-Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu çalışma raporlar serisi, No. 0904.
• Stiglitz, J., Making Globalisation Work, New York: W.W. Norton and co. 2006.
• Stolper, W. ve Samuelson, P. A. (1974), “Protection and Real Wages”, International Trade, England: Penguin Education, pp. 245-268.
• Togan, S., Economic Liberalization and Turkey, Routledge, USA, 2010.
• Tupy, L. M. (2005), “Trade Liberalization and Poverty Reduction in Sub- Saharan Africa”, CATO Institute Press, Policy Analysis, No. 557.
• UNCTAD (2010) , International Trade Statistics, http://unctad.org/en/Docs/tdstat35_en.pdf, (23.02.2012)