Anne Tutumlarının Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Problem Çözme Becerilerine Etkisi

Yıl 2017, Sayı: 37, 316 - 326, 01.02.2017

Alpaslan Görücü Nurşen Karakuş

Öz

Bu araştırmanın genel amacı, anne tutumlarının, okul öncesi dönem çocuklarının sosyal problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesidir. Çalışmanın evreni, Konya ili merkez Selçuklu, Meram ve Karatay ilçelerindeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 60-72 ay çocuklar ve bunların annelerinden oluşmaktadır. Çalışma grubu ise, okul öncesi eğitim kurumlarından tesadüfi olarak seçilen 249 kız 251 erkek olmak üzere toplam 500 çocuk ve bunların annelerinden oluşmaktadır. Araştırmada verilerin toplanması amacıyla “Aile Bilgi Formu”, “Ebeveyn Tutum Ölçeği” ve “Wally Sosyal Problem Çözme Testi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde “Anova” testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, anne tutumlarının, çocukların sosyal problem çözme becerilerinde bir etkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tutum, Okul Öncesi Eğitim, Sosyal Problem Çözme

The Impact of Maternal Attitudes on Preschool Children's Problem-Solving Skills

Öz

The main purpose of this research is to examine the interaction between "mother attitudes" and "social problem solving skills of preschool age children". The population of the work consists of the mothers of 60-72 month old children going to pre-school institutions in Selcuklu, Meram and Karatay districts of Konya. This study consists of a total of 500 children, 249 female and 251 male, and their mothers. "Family Information Form", "Parental Attitude Scale" and "Wally Social Problem Solving Test" were used. In the analysis of the data "Anova" test was used. As a result of the research, it was concluded that the mother attitudes do not have an effect on children's social problem solving skills

Anahtar Kelimeler

Attitude, Pre-School Education, Social Problem Solving

Kaynakça

• Aktaş Özkafacı, A. (2012). Annenin çocuk yetiştirme yutumu ile çocuğun sosyal beceri düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Alisinanoğlu, F. (2003). “Çocukların denetim odağı ile algıladıkları anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-14.
• Altınköprü, T. Çocuğun Başarısı Nasıl Sağlanır? İstanbul: Hayat Yayıncılık, 2000.
• Altun, M., Dönmez, N., İnan, H., Taner, M. ve Özdilek, Z. (2001). “Altı yaş grubu çocukların problem çözme stratejileri ve bunlarla ilgili öğretmen ve müfettiş algıları”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 211-230.
• Anlıak, Ş. ve Dinçer, Ç. (2005). “Farklı eğitim yaklaşımları uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların kişiler arası problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 149-166.
• Arı, R. ve Şahin Seçer, Z. (2003). “Farklı ana baba tutumlarının çocukların psikososyal temelli problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 10, 451-463.
• Arslan, G. ve Kabasakal, Z. (2013). “Ergenlerin problem çözme becerileri ve ana baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Turkish Studies, 8(6), 33-42.
• Aşkın, M. Kişilik ve Kişilerarası İlişkiler: İnsan İlişkileri ve İletişim (Editör: Solak, A), Ankara: Mikro Yayın, 2006.
• Attili, G., Vermigli, P. and Roazzi, A. (2011). “Rearing styles, parents’attachment mental state, and children’s social abilities the link to peer acceptance”, Child Development Research, http://www.hindawi.com/journals/cdr/2011/267186/
• Aydın, H. B. Çocuk Ruh Sağlığı, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 2004.
• Aydoğan, Y. (2004). İlköğretim ikinci ve dördüncü sınıf öğrencilerine genel problem çözme becerilerinin kazandırılmasında eğitimin etkisinin incelenmesi, Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydoğan, Y. Problem Çözme Ve Problem Becerilerinin Desteklenmesi (Editör: Ömeroğlu E), 2. baskı, Ankara: Kök Yayıncılık, 2012.
• Aydoğan, Y., Özyürek, A. ve Gültekin Akduman G. Öğrenme ve Öğrenme Teknikleri, Ankara: Vize Yayın Basın, 2014.
• Bal, Ö. (2013). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 4- 6 yaş çocukların kişilerarası problem çözme becerileri ve bakış açısı alma becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bal, Ö. ve Temel, Z. F. (2014). “Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 4-6 yaş çocuklarının kişiler arası problem çözme ve bakış açısı alma becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 156-169.
• Başaran, İ. E. Eğitim Psikolojisi, Ankara: Nobel Yayınları, 2005.
• Begde, Z. ve Arzu Özyürek, A. (2016). “Öğretmen ve anne-baba tutumlarının okul öncesi dönem çocuklarının problem çözme becerilerine etkisi”, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5(1), 204-232.
• Bingham, A. Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi (Çeviren: Oğuzkan, A.F.), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1998.
• Cüceloğlu, D. İnsan ve Davranışı, 28. baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2016.
• Çağdaş, A. Anne-Baba-Çocuk İletişimi, 2. Baskı, Ankara: Erek Ofset, 2015.
• Çalık, T. Yönetimde Problem Çözme Teknikleri, Ankara: Nobel Yayınları, 2003.
• Çalışkan, S., Selçuk, G. S. ve Erol, M. (2006). “Fizik öğretmen adaylarının problem çözme davranışlarının değerlendirilmesi”, H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 73-81.
• Dereli, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine etkisi, Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Dinçer, Ç. ve Güneysu, S. (1995). “Okul öncesi dönemde problem çözme”, Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 42, 2-7.
• Durualp, E. ve Aral, N. (2011). “Anasınıfına devam eden altı yaşındaki çocukların sosyal uyum ve beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi”, 2. Uluslararası Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi, Bildiri Kitabı: 186-192, 7-9 Ekim, Ankara.
• D’Zurilla, T. J., Nezu, A.M. and Maydeu-Olivares, A. Social Promlem Solving Theory and Assessment, (Editors: Chang, E. C., D'Zurilla, T. J., Sanna, L. J), Washington: American Psychological Association, 2002.
• Erdoğan, Ö. ve Uçukoğlu, H. (2011). “İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 51-72.
• Erkan, Z. (2002). Ergenlerin sosyal kaygı düzeyleri, ana-baba tutumları ve ailede görülen risk faktörleri üzerine bir çalışma, Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
• Freedman, J. L., Sears, D. O. ve Carlsmith, J. M. Sosyal Psikoloji, (Çeviren: Dönmez, A.) Ankara: İmge Yayıncılık, 2003.
• Freund, L. S. (1990). “Maternal regulation of children's problemsolving behavior and its impact on children's performance”, Child Development, 61(1), 113-126.
• Grolnick, W. S. The Psychology of Parental Control: How Well-Meant Parenting Backfires, New Jersey: Lawrance Erlbaum Associates Publishers, 2003.
• Güçlü, N. (2003). “Lise müdürlerinin problem çözme becerileri”. Milli Eğitim Dergisi 80.Yıl Özel Sayısı, (160), 272-300.
• Hamarta, S. (2007). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin sosyal problem çözme becerilerinin algılanan anne-baba tutumları açısından incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Johnson, J. L. (2000). Preventing conduct problems and increasing social competence in high-risk preschoolers, Unpublished doctorate dissertation, Regent Uiversity, Virgina.
• Karabulut Demir, E. ve Şendil, G. (2008). “Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ)”, Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15-25.
• Karasar, N. Bilimsel Araştırma Yöntemi, 27. Baskı, Ankara: Nobel Yayınları, 2014.
• Kaya, A., Bozaslan, H., ve Genç, G. (2012). “Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 208-225.
• Kesicioğlu, O. S. (2015). “Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi”, Türk Eğitim Derneği Eğitim ve Bilim, 40(177), 327-342.
• Kneeland, S. Problem Çözme (Çeviren: Kalaycı, N.), Gazi Kitabevi: Ankara, 2001.
• Koray, Ö. ve Azar, A. (2008). “Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve mantıksal düşünme becerilerinin cinsiyet ve seçilen alan açısından incelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 125-136.
• Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. Ana Baba Tutumları Ölçeği. PDR’de Kullanılan Ölçekler, (Editörler
• Kuzgun, Y., Bacanlı, F), Ankara: Nobel Yayınları, 2005.
• Miller, M. and Nunn, G.D. (2001). “Using group discussions to ımprove social problem-solving and learning”, Education (Chula Vista, Calif), 121, 470-475.
• Morgan, C. T. Psikolojiye Giriş (Çeviren: Arıcı, H), Ankara: Metaksan Matbacılık, 2000.
• Nezu, M., Nezu, C. M. and D'Zurilla, T. J. Problem-Solving Therapy, New York: Springer Publishing Company, 2013.
• Ogelman, H. G., Önder, A., Seçer, Z. ve Erten, H. (2013). “Anne tutumlarının 5-6 yas çocuklarının sosyal becerilerini ve okula uyumlarını yordayıcı etkisi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 143- 152.
• Olcay, O. (2008). Bazı kişisel ve ailesel değişkenlere göre okul öncesi dönemde çocukların sosyal yetenekleri ve problem davranışlarının analizi, Yayımlanmamış yu ksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Oprea, L. (1997). The relationship of authoritative parenting style of Head Start families and the development of appropriate social skills in preschool children, Unpublished doctoral dissertation, University of New Orleans, Louisiana.