Sosyal Değişim Sürecinde Örgütsel Güven ve Örgüte Duygusal Bağlılık: Bir Kamu Üniversitesinde Araştırma

Yıl 2019, Sayı: 42.1, 128 - 140, 01.12.2019

Banu Güler Ahmet Diken

Öz

Karşı konulamaz bir olgu olan değişim sosyal alanda da söz konusudur. Sosyal değişme, bir sosyal yapıdan başka bir sosyal yapıya geçişi ifade eder. Yani sosyal değişim bir toplumun yapısındaki önemli bir değişikliktir. Sosyal değişme bir toplumun yapısında, kurumlarında veya kurumların birbirleriyle olan ilişkilerinde meydana gelir. Söz konusu bu değişim hayatın pek çok alanında ortaya çıkar. Siyasi, ekonomik ve kültürel alanlar bunlardan bazılarıdır. Sosyal değişim süreklilik arz eder. Örgütler sosyal yapının birer unsurudur. Bu sebeple örgütlerde değişimden etkilenir ve değişimi etkilerler. Güven unsuru ise sosyal değişim kapsamında en önemli unsurlardan bir tanesidir. Hatta güven sosyal değişimin temelini oluşturur. Örgütsel güven bireyden çok örgüte odaklı bir konudur. Örgütsel güven örgütte hem dikey hem de yatay ilişkilerin temelini oluşturur. Güven örgütlerde başarıyı etkileyen önemli faktördür. Örgütlerde güven başarıyı artırır. Örgütsel başarıyı artıran diğer bir faktör ise örgütsel bağlılıktır. Örgütsel bağlılık çalışanın örgütün amaçlarını benimseyerek örgüt üyesi olarak kalmaya devam etmek istemesidir. Örgütsel güven ve bağlılık birbirlerini karşılıklı olarak etkilemektedir. Örgütsel güvenin sonucunda çalışanlar örgüte daha güçlü bağlanırlar. Çünkü güven duygusunun yüksek olduğu bir örgütte çalışanlar birbirleriyle ve üstleriyle daha sağlıklı ilişkiler kurarlar. Bu da onların örgüte olan bağlılığını artırır.Bu çalışmanın amacı, bir kamu üniversitesindeki akademik ve idari personelinin örgütsel güven ve örgütsel bağlılık tutumlarını belirlemektir. Çalışmada sosyal değişim, örgütsel güven ve örgütsel bağlılık konularına değinilmiştir. Yüz yüze anket uygulaması ile toplam 333 kişinin katılımı sağlanarak ulaşılan veriler SPSS 20 programı ile analiz edilmiştir. Anket formu üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım katılımcıların demografik özellikleri ile ilgili sorulardan oluşmaktadır. İkinci kısımda katılımcıların örgütsel güvene yönelik tutumlarını belirlemek için örgütsel güven envanteri ölçeği ve bireylerarası güven ölçeğinden faydalanılmıştır. Üçüncü kısımda katılımcıların örgütsel duygusal bağlılık tutumlarını belirlemek için örgütsel bağlılık ölçeğinin, duygusal bağlılık bileşeni ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların örgütsel güven ve bağlılık tutumları tespit edilmiştir. Araştırmada örgütsel güven ile örgütsel bağlılık arasında iki yönlü pozitif bir ilişki tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Sosyal Değişim, Güven, Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık

Organizational Trust and Emotional Commitment to the Organization in the Social Change Process: A Survey at a Public University

Öz

Change, as an irresistable phenomenon, is also a fact in the social sphere. Social change refers to the transition from one social structure to another. In other words, social change is an important change in the structure of a society. Social change occurs in the structure of a society, its institutions, or the relations of institutions with each other. This change occurs in many areas of life. Political, economic and cultural areas are some of them. Social change is continuous. Organizations are elements of social structure. For this reason, organizations are affected by change and affect change. Trust is one of the most important elements of social change. Trust is even the basis of social change. Organizational trust is an organization-oriented issue rather than an individual. Organizational trust forms the basis of both vertical and horizontal relations in the organization. Trust is an important factor affecting success in organizations. Confidence in organizations increases success. Another factor that increases organizational success is emotional commitment to the organization. Emotional commitment to the organization is the employee's desire to remain a member of the organization by adopting the objectives of the organization. Organizational trust and emotional commitment affect each other mutually. As a result of organizational trust, employees are more strongly attached to the organization. Because employees in an organization with a high sense of trust establish healthy relationships with each other and with their superiors. This increases their emotional commitment to the organization. The aim of this study is to determine the organizational trust and emotional commitment of academic and administrative staff in a public university.Social change, organizational trust and emotional commitment to the organization were discussed in the study. A total of 333 staffs were participated by face-to-face questionnaire and the data obtained were analyzed by SPSS 20 program. The questionnaire consists of three parts. The first part consists of questions about the demographic characteristics of the participants. In the second part, organizational trust inventory scale and interpersonal confidence scale were used to determine participants' attitudes towards organizational trust.In the third part, the emotional commitment component of the organizational commitment scale was used to determine the participants' attitudes towards emotional commitment to the organization.Organizational trust and emotional commitment of participants were determined.In the research, a positive relationship between organizational trust and emotional commitment to the organization was determined

Anahtar Kelimeler

Social Change, Trust, Organizational Trust, Emotional Commitment to Organization

Kaynakça

• Akyavuz, K. E. (2017). “Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2), s.805-831.
• Asunakutlu, T. (2002). “Örgütsel Güvenin Oluşturulmasına İlişkin Unsurlar ve Bir Değerlendirme”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), s.1-13.
• Ay, F. A. , Alper, A. , Bircan, H. ve Öncül, M. S. (2015). “Örgütsel Bağlılığın İş Tatmini Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38), s.806-815.
• Az, H. (2017). “Relationship between Organizational Commitment and Employee’s Performance Evidence from Banking Sector of Lahore”, Arabian Journal of Business and ai bar A Management Review, 7 (2), s.1-7.
• Baş, G. ve Şentürk, C. (2011). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Güven Algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (1), s.29-62.
• Boylu, Y. , Pelit, E. ve Güçer, E. (2007). “Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44 (511), s.55-74.
• Bozkurt, Ö. ve Yurt, İ. (2013). “Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11 (22), s.121-139.
• Bozlağan, R. , Doğan, M. ve Daoudov, M. (2010). “Organızatıonal Commıtment and Case Study on The Unıon of Munıcıpalıtıes of Marmara”, Regional and Sectoral Economic Studies, 10 (2), s.29-57.
• Cankir, B. (2016). “Psikolojik Sözleşme İhlalinin Örgüte Olan Güven Üzerindeki Etkisi”, Research Journal of Business and Management, 3 (4), s.297-305.
• Colquıtt, J. A. , Scott, B. A. ve Lepine, J. A. (2007). “Trust, Trustworthiness and Trust Propensity: A Meta-Analytic Test of Their Unique Relationships with Risk Taking an Job Performance”, Journal of Applied Psychology, 92 (4), s.909-927.
• Cropanzano, R. ve Mitchell, M. S. (2005). “Social Exchange Theory: An Interdisciplinary Review”, Journal of Management, 31 (6), s.874-900.
• Çam, T. ve Kayaoğlu, M. (2014). “Socıal Change From The Perspectıve Of Some Promınent Contemporary Socıologısts”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (34), s.628-635.
• Çekmecelioğlu, H. (2006). “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma”, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8 (2), s.153-168.
• Çetin, M. ve Kayır, H. (2010). “Örgütsel Bağlılık ve Halkla İlişkiler”, Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 45 (1), s.40-64.
• Çetin, A. ve Şentürk, M. (2016). “Bilgi Paylaşma Davranışının Planlı Davranış Teorisi ve Sosyal Değişim Teorisi Bağlamında İncelenmesi: Dermatologlar Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 16 (2), s.241-256.
• Çıtır, I. Ö. ve Kavi, E. (2010). “Algılanan Örgütsel Güven İle İş Güvencesi Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 8 (2), s.231-245.
• Çubukçu, K. ve Tarakçıoğlu, S. (2010). “Örgütsel Güven ve Bağlılık İlişkisinin Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Öğretmenleri Üzerinde İncelenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 2 (4), s.57-78.
• Demir, C. ve Öztürk, U. C. (2011). “Örgüt Kültürünün Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi ve Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (1), s.17-41.
• Demircan, N. ve Ceylan, A. (2003). “Örgütsel Güven Kavramı: Nedenleri ve Sonuçları”, Yönetim ve Ekonomi, 10 (2), s.139-150.
• Demirel, Y. (2008). “Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 15 (2), s.179-194.
• Dikili, A. ve Bayraktaroğlu, S. (2013). “Psikolojik Sözleşme İle İş Tatmini İlişkisine Yönelik Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (2), s.205- 227.
• Doğan, M. S. (2005). “Sosyalleşme, Sosyal Değişme ve Siyasal Sosyalleşme”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, (32), s.31-40.
• Doğar, N. ve Gürsoy, A. (2017). “Kişilikle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki ve Bu İlişkide İş Tatmininin Aracılık Etkisi”, Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 27 (1), s.113-146.
• Fard, P. G. ve Karimi, F. (2015). “The Relationship between Organizational Trust and Organizational Silence with Job Satisfaction and Organizational Commitment of the Employees of University”, International Education Studies, 8 (11), s.219-227.
• Göksel, A. ve Aydıntan, B. (2012). “Lider-Üye Etkileşimi Düzeyinin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Görgül Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2), s.247-271.
• Guniot, J. , Chiva, R. ve Mallen, F. (2013). “Organizational trust and performance: Is organizational learning capability a missing link?”, Journal of Management & Organızatıon, 19 (05), s.559-582.
• Gürbüz, S. , Ayhan, Ö. ve Sert, M. (2014). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Türkiye’de Yapılan Araştırmalar Üzerinden Bir Meta Analizi”, İş ve İnsan Dergisi, 1 (1), s.3-19.
• Halis, M. , Gökgöz, G. S. ve Yaşar, Ö. (2007). “Örgütsel Güvenin Belirleyici Faktörleri ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Sosyal Bilimler Dergisi, (17), s.187-205.
• Hosmer, L. T. (1995). “Trust: The Connecting Link Between Organiızational Theory And Philosophical Ethics”, The Academy of Management Review, 20 (2), s.379-403.
• Hoş, C. ve Oksay, A. (2015). “Hemşirelerde Örgütsel Bağlılık İle İş Tatmini İlişkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (4), s.1-24.
• İbrahimoğlu, N. , Uğurlu, Y. Ö. ve Kızıloğlu, M. (2011). “Örgütlerde Mentorlüğün Örgütsel Güven Algısına Etkisine İlişkin Bir Araştırma”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), s.297-318.
• İşcan, Ö. F. ve Sayın, U. (2010). “Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (4), s.195-216.
• Jiang, Y. ve Chen, W-K. (2017). “Effects of Organizational Trust on Organizational Learning and Creativity”, EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13 (6), s.2057-2068.
• Karacaoğlu, K. ve Güney, Y. S. (2010). “Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarının, Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisi: Nevşehir İli Örneği”, Öneri, 9 (34), s.137-153.
• Karcıoğlu, F. ve Türker, E. (2010). “Psikolojik Sözleşme İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (2), s.121-140.
• Kök, S. B. ve Özcan, B. (2012). “Örgüt Kültürünün Oluşumunda Etkili Olan Faktörler ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir araştırma”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 7 (2), s.113-131.
• Özgen, H. M. ve Özgen, H. (2010). “Psikolojik Sözleşme ve Boyutlarının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkileri: Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerinde Bir Araştırma”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), s.1-19.
• Özler, D. E. ve Ünver, E. (2012). “Psikolojik Sözleşmenin İş Tatmini Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2), s.325-351.
• Paliszkiewicz, J. ve Koohang, A. (2013). “Organizational trust as a foundation for knowledge sharing and its influence on organizational performance”, Online Journal of Applied Knowledge Management, 1 (2), s.116-127.
• Saliu, A. Y. , Gbadeyan, R. A. ve Olujide, J. O. (2015). “Organizational Commitment and Job Satisfaction of Security Operatives in Selected Tertiary Institutions In Kwara State”, Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 3 (4), s.43-49.
• Saylı, H. ve Tüfekci, A. (2008). “Başarılı Bir Örgütsel Değişimin Gerçekleştirilmesinde Dönüştürücü Liderliğin Rolü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), s.193-210.
• Shaw, J. D. , Delery, J. E. ve Abdulla M. H. A. (2003). “Organizational commitment and performance among guest workers and citizens of an Arab country”, Journal of Business Research, 56, s.1021–1030.
• Sökmen, A. ve Bıyık, Y. (2016). “Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Özdeşleşme, Kişi-Örgüt Uyumu ve İş Tatmini İlişkisi: Bilişim Uzmanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 9 (2), s.221-227.
• Şentürk, F. K. ve Tekin, Y. (2015). “Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Destek ve İş Arkadaşı Desteğinin İşgören Performansı Üzerine Etkileri: AVM Çalışanları Örneği”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (2), s.195-206.
• Tan, H. H. ve Tan, C. S. F. (2000). “Toward the Differentiation of Trust In Supervisor and Trust in Organization, Genetic”, Social and General Psychology Monographs, 126 (2), s.241-260.
• Taşkın, F. ve Dilek, R. (2010). “Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir Alan Araştırması”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1), s.37-46.
• Tekin, İ. Ç. ve Çelik, A. (2017). “Etik İklimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Konya Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Örneği”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 15 (29), s.71-90.
• Tokgöz, E. ve Seymen, O. A. (2013). “Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma”, Öneri, 10 (39), s.61-76.
• Toprak, L. S. , Şentürk, F. K. ve Kılıç, G. (2017). “Yöneticilerin Çatışma Yönetme Yöntemleri İle Yöneticiye Duyulan Güven Arasındaki İlişki: Afyonkarahisar’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 5 (2), s.105-133.
• Türköz, T. , Polat, M. ve Coşar, S. (2013). “Çalışanların Örgütsel Güven ve Sinizm Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Rolü”, Yönetim ve Ekonomi, 20 (2), s.285-302.
• Tüzün, K. İ. (2007). “Güven, Örgütsel Güven ve Örgütsel Güven Modelleri”, Karamanoğlu Mehmetbey İ.İ.B.F. Dergisi, (13), s.93-118.
• Weıchold, K. ve Barber, B. L. (2009). “Introduction to Social Change and Human Development”, Internatıonal Society for the Study of Behavioural Development, (1), s.1-42.
• Wolowska, A. (2014). “Determınants Of Organızatıonal Commıtment”, Human Resources Management & Ergonomics, 8, s.129-146.
• Yazıcı, M. (2013). “Toplumsal Değişim ve Sosyal Değerler”, Turkish Studies, 8, s.1489-1501.
• Yenihan, B. (2014). “Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Arasındaki İlişki”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2), s.170-178.
• Yıldız, R. (2002). “Etken ve Edilgenlik Bağlamında Sosyal Değişme ve Eğitim”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), s.1-18.
• Yıldız, H. , Yıldız, B. ve İyigün N. Ö. (2016). “Psikolojik Sözleşme Algısının Sanal Kaytarma Davranışları Üzerindeki Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), s.147-165.
• Yücel, C. ve Kalaycı, S. G. (2009). “Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), s.113-132.
• Yüceler, A. (2009). “Örgütsel Bağlılık ve Örgüt İklimi İlişkisi: Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, s.445-458.