An Examination of the Television Series Leyla and Mecnun in The Context of Intertextuality and Intermediaity

Yıl 2024, Sayı: 53, 1 - 20, 30.04.2024

Devrim Gençer Kızılırmak , Şahmurat Arık

https://doi.org/10.52642/susbed.1335807

Öz

Leyla and Mecnun, a love story dating back centuries, has been told in many cultures and languages, both in oral literature and written sources. Poetries and stories were written about it; movies were shot. This love story has taken its place in the Turkish narrative tradition like other cultures. Besides Turkish cinema, it has recently been the subject of a Turkish TV series called Leyla ile Mecnun.
13th episode of Leyla ile Mecnun is prepared jointly with the 32nd episode of the series; Behzat Ç., which was broadcasted on a different television channel in the same period and belongs to another production. In both series, the same plot is combined in the unique fictional universe of the two series and takes place in the same frame. Thus, it is a first in the history of Turkish TV series in the context of intermedia, that two TV series, one of which is a detective drama and the other an absurd comedy, shot by different production companies and broadcasted on separate television channels, shot the same subject together and broadcast on different channels.It also sets an example for the polyphony in postmodern narrative, which combines two different series of circles and two different cultural atmospheres with a single result of these groups.
In this study, first of all, a short evaluation was made about postmodernism and the features of postmodern narrative, intertextuality and forms of intertextual relations; and intermedia. Then, the 1st, 11th, 12th and 13th episodes of Leyla ile Mecnun are discussed in the context of intertextual relations and intermedia.

Anahtar Kelimeler

Postmodernism, Intertextuality, Intermedia, Leyla ile Mecnun, Behzat Ç., Serial.

Leyla ile Mecnun Televizyon Dizisinin Metinlerarasılık ve Medyalararasılık Bağlamında İncelenmesi

Öz

Yüzyıllara uzanan bir aşk hikâyesi olan Leyla ile Mecnun, hem sözlü edebiyatta hem de yazılı kaynaklarda pek çok kültürde ve birçok dilde anlatılagelmiştir. Üzerine şiir ve hikâyeler yazılmış; filmler çekilmiştir. Bu aşk öyküsü, diğer kültürler gibi Türk anlatı geleneğinde de yerini almış; Türk sineması yanında Leyla ile Mecnun adı verilen bir Türk dizisine de konu olmuştur.
Leyla ile Mecnun’un 13. bölümü; aynı dönemde farklı bir televizyon kanalında yayımlanan ve başka bir yapım şirketine ait Behzat Ç. dizisinin 32. bölümü ile ortak çekilir. Her iki dizide aynı olay örgüsü, iki dizinin kendine mahsus kurmaca evreninde birleştirilerek aynı karede yer alır. Böylece farklı yapım şirketleri tarafından çekilen ve ayrı televizyon kanallarında yayımlanan, biri polisiye diğeri absürt komedi türündeki iki dizinin, aynı konuyu ortak çekip farklı kanallarda yayınlamaları, medyalararasılık bağlamında Türk dizi tarihinde bir ilk olma özelliğine sahiptir. Bu çerçevede iki farklı dizi evreninin ve iki farklı kültürel atmosferin tek bir bölümde bir arada sunulması, postmodern anlatıdaki çok sesliliğe de örnek oluşturmaktadır.
Bu çalışmada öncelikle postmodernizm ve postmodern anlatının özellikleri, metinlerarasılık ve metinlerarası ilişki kurma biçimleri; medyalararasılık ile ilgili kısa bir değerlendirme yapılmış; ardından Leyla ile Mecnun dizisinin 1, 11, 12, ve 13. bölümleri metinlerarası ilişkiler ve medyalararasılık bağlamında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Postmodernizm, Metinlerarasılık, Medyalararasılık, Leyla ile Mecnun, Behzat Ç., Dizi.

Kaynakça

• Akay, A. (2002). Postmodern Görüntü. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Aktulum, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Alemdaroğlu, S. (2008). Fuzûlî’nin Leylâ ve Mecnûn Mesnevîsi’nin Roman Tekniği Bakımından İncelenmesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı.
• Alpaydın, B. (2020). “Fuzûlî-Leylâ ve Mecnûn”. Türk Dili Dergisi, 96-98.
• Ayaz, A. (2014). Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Kadîmî’nin Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi (İnceleme-Metin). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
• Bulut, F. (2018). Metinlerarasılık’ Kavramının Kavramsal Çerçevesi. Edebi Eleştiri Dergisi, 2(1), 2-19.
• Campbell, J. (2017). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. (S. Gürses, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Canatak, A. M., & Bulduk, N. (2019). Dijital Çağ Türk Edebiyatı ve Medyalararasılık Tartışmaları. İstanbul: Hiperyayın.
• Durmuş, İ. (2023). “Leylâ ile Mecnûn”. 07 04, 2023 tarihinde TDV İslam Ansiklopedisi Web Sitesi: https://islamansiklopedisi.org.tr/leyla-ve-mecnun#1 adresinden alındı
• Eagleton, T. (2011). Postmodernizmin Yanılsamaları. (M. Küçük, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ecevit, Y. (2001). Türk Romanında Posmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Fauq, H. (2023). Leylâ ile Mecnûn. 7 4, 2023 tarihinde TDV İslam Ansiklopedisi Web Sitesi: https://islamansiklopedisi.org.tr/leyla-ve-mecnun#4-urdu-edebiyati adresinden alındı
• Gottdiener, M. (2005). Postmodern Göstergeler Maddi Kültür ve Postmodern Yaşam Biçimleri. (H. G. Erdal Cengiz, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. (S. Savran, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. imdb.com. (2023, 4 18). 4 18, 2023 tarihinde www.imdb.com: https://www.imdb.com/find?q=leyla+ve+mecnun&ref_=nv_sr_sm adresinden alındı
• Kayaoğlu, E. (2009). Medyalararasılık Edebiyat Biliminde Yeni Bir Yaklaşım. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Korkmaz, F. (2017). Metinlerarası İlişkilerin Klasik Retorikteki Kökeni Üzerine Bir Araştırma. Hikmet(Gelenek ve Postmodernizm Özel Sayısı), 71-88.
• Leppert, R. (2009). Sanatta Anlamın Görüntüsü İmgelerin Toplumsal İşlevi. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lucy, N. (2003). Postmodern Edebiyat Kuramı Giriş. (A. Aksoy, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Öziş, P. (2017). paratic.com. 6 18, 2023 tarihinde paratic.com Web sitesi: https://paratic.com/behzat-c-dizisi/ adresinden alındı
• Pala, İ. (2023). Leylâ ile Mecnûn. 7 4, 2023 tarihinde TDV İslam Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/leyla-ve-mecnun#3-turk-edebiyati adresinden alındı
• Soyadı, A. (2020, Temmuz). Çalışma Başlığı. Selçuk İletişim, 13(2), 1-12.
• Timur, K. (2017). Kural Tanımayan Bir İdeoloji: Postmodernizm. Hikmet Dergisi(Özel Sayı: Gelenek ve Postmodernizm), 1-9.
• Ünal, B. (2023). Ankara Masası. 6 20, 2023 tarihinde Ankara Masası Web sitesi: https://www.ankaramasasi.com/haber/2075902/leyla-ile-mecnun-izle-leyla-ile-mecnun-konusu-ve-oyunculari adresinden alındı
• Yazıcı, T. (2023). Leylâ ile Mecnûn. 7 4, 2023 tarihinde TDV İslam Ansiklopedisi Web Sitesi: https://islamansiklopedisi.org.tr/leyla-ve-mecnun#2-fars-edebiyati adresinden alındı
• Zizek, S. (2005). Yamuk Bakmak Popüler Kültürden Jacques Lacan’a Giriş. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.