Stratejik Planlarda Yoksullukla Mücadele Politikalarının Yeri

Yıl 2024, Sayı: 55, 325 - 340, 30.12.2024

Dilek Özsoy

https://doi.org/10.52642/susbed.1468966

Öz

Yoksullukla mücadele az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler kadar gelişmiş ülkelerinde önemli bir sorun alanıdır. Bu alanda gerçekleştirilen politika çalışmaların irdelenmesi yoksullukla mücadele alanındaki sürecin analizi açısından önem taşımaktadır.
Türkiye’de yoksullukla mücadele politikalarının plan ve program bazında irdelenmesinde esas alınabilecek 2 temel kaynak bulunmaktadır. Bu kaynaklardan ilki Beş Yıllık Kalkınma Planları ve Yıllık Programlardır. İkinci kaynak ise 5018 sayılı “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” ile kamu kurumları için zorunlu hale getirilen stratejik planlardır. Bu çalışma yoksullukla mücadele alanında faaliyette bulunan kamu kurumlarının bu alandaki doküman ve verilerine dayalı literatür taraması ve durum analizine dayanarak, 2003 yılı sonrasında merkezi hükümet içerisindeki ilgili kamu kurumlarının stratejik planlarını temel almıştır.
Çalışma sonucunda Türkiye’de yoksullukla mücadele alanındaki politikalarda ağırlıklı olarak mutlak yoksulluğun ortadan kaldırılmasının hedef alındığı görülmektedir. Göreli yoksulluk ve insani yoksullukla mücadelenin planlarda görünür olmadığı gözlenmiştir. Hak temelli asgari gelir desteği modelinin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının sadece birinci stratejik planında yer alırken sonraki üç planda bu modele yer verilmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Politika, Yoksulluk, Sosyal Hizmet, Stratejik Plan

Poverty Against Policies in Strategic Plans

Öz

Fighting poverty is as crucial in developed countries as it is in underdeveloped and developing ones. Policy studies in this area are important for the analysis of the process in combating poverty.
There are 2 main sources that can be taken as a basis in the analysis of poverty alleviation policies in Türkiye as a plan and program. The first source is Five-Year Development Plans and Annual Programs. The second is the strategic plans made compulsory for public institutions by the “Public Financial Management and Control Law” numbered 5018. This study is based on the literature review and situational analysis based on the documents and data of public institutions operating in the field of poverty alleviation, and the strategic plans of the relevant public institutions in the central government after 2003.
As a result of the study, it is seen that the policies in the field of poverty alleviation in Türkiye are mainly aimed at eliminating absolute poverty. It has been observed that the fight against relative poverty and human poverty is not visible in the plans. While the rights-based minimum income support model is only included in the first strategic plan of the Ministry of Family and Social Services, it has been observed that this model is not included in the subsequent three plans.

Anahtar Kelimeler

Social Policy, Poverty, Social Work, Strategic Plan

Kaynakça

• Acı, E., & Sezgin, F. H. (2009). İnsani Yoksullukla Mücadelede Proje Örneği Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Öneri Dergisi, s. 239-248.
• AÇSHB. (2019). 2019-2023 Stratejik Planı. Ankara: T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı.
• Arabacı, R. Y. (2019). Dünya Bankasının Yeni Uluslararası Yoksulluk Sınırları ve Küresel Yoksulluğun Yeniden Değerlendirilmesi . Sosyal Güvenlik Dergisi, s. 123-140.
• ASAGEM. (2009). 2008 Yılı İdare Faaliyet Raporu. Ankara: Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
• ASPB. (2012). 2013-2017 Stratejik Planı. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• ASPB. (2017). 2018-2022 Stratejik Planı. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Başaran, K. (2022). Dönüşen Devletin Yeni Sosyal Politika Aracı: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı. Akademik Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), s. 259-275.
• Bayülken, N. (1999). Üniversitelerde Kalitenin Stratejik Yönetimi ve Konu ile İlgili Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Coşkun, S. (2012). Kamu Çalışanlarının Stratejik Planlama Süreç ve Sonuçlarına İlişkin Görüşleri: Bir Olay Çalışması. Sosyal Siyaset Konferansları, (s. 65-93).
• Coşkun, S., & Türeli, M. (tarih yok). Dünya Bankası ve UNDP'nin Küreselleşme-Yoksulluk İlişkisine Yönelik Yaklaşımları. yardımvedayanışma, 41-55.
• Güçlü, N. (2003). Stratejik Yönetim. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi , s. 61-85.
• Güven, A. (2014, Eylül). Kamu Yönetiminde Geleceğin İnşasında Stratejik Bakış . Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi , s. 63-80.
• KSGM. (2007). Stratejik Plan 2008-2012. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• KSGM. (2008). 2008 Mali Yılı Performans Programı. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• KSGM. (2010). 2010 Mali Yılı Performans Programı. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü .
• KSGM. (2011). 2011 Mali Yılı Performans Programı. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü .
• Öğütülmüş, S. (2011 ). Sosyal Yardım Algısı ve Yoksulluk Kültürü. Aile ve Toplum , s. 83-96.
• Resmi Gazete. (2006, 06 26). Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060526-11.htm adresinden alındı
• Resmî Gazete 30344. (2018, 02 28). Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik.
• Strateji Bütçe Başkanlığı . (2023, 4 12). Kamuda Stratejik Yönetim . http://www.sp.gov.tr/tr/html/56/Kamuda+Stratejik+Yonetim/ adresinden alındı
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2021). Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu. Ankara.
• SYDGM. (2008). Stratejik Plan 2009-2013. Ankara: T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü.
• Şenses, F. (2014). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. İstanbul: İletişim Yayınları.
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2022). 2022-2026 Stratejik Plan. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı.
• T.C. Başbakanlık SYDGM. (2011). 2011 Yılı Performans Programı. Ankara: Strateji Geliştirme Müdürlüğü (Mali Hizmetler Birimi).