DEZAVANTAJLI OKULLARDA ÖRGÜTSEL ÖĞRENME İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE İŞ DOYUMU ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2014, Sayı: 2-3, 21 - 29, 17.05.2016

Esra Karabağ Köse

Öz

Bu araştırmada dezavantajlı okullarda örgütsel öğrenme düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve iş doyumları arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Altındağ ilçesinde görev yapan 253 ilkokul ve ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada örgütsel öğrenme düzeyini belirlemek için “Örgütsel Öğrenmenin Boyutları Ölçeği”, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemek için “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” ve iş doyumu düzeylerini belirlemek için “Kısa Form Minnesota İş Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişkinin gücü için korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda araştırmanın değişkenleri olan örgütsel öğrenme, örgütsel bağlılık ve iş doyumu arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dezavantajlı okullar, örgütsel öğrenme, örgütsel bağlılık, iş doyumu

RELATIONSHIPS BETWEEN ORGANISATIONAL LEARNING AND ORGANISATIONAL COMMITMENT AND JOB SATISFACTION OF THE TEACHERS IN DISADVANTAGED SCHOOLS

Öz

In this study it is aimed that to examine the relationships between organisational learning, organisational commitment and jop satisfaction of the teachers in disadvantaged schools. Sample of the study were composed of 253 primary school teachers who work in Ankara, Turkey. In the study, the scale of “Dimensions of The Organisational Learning” was used to determine the degree of organizational learning; the scale of “Organizational Commitment” was used to determine the degree of commitment of teachers and “Short Form Minnesota Satisfaction Questionnaire” was used to determine the degree of satisfaction of teachers. Descriptive statistics are used to analyse the data. The correlation between variables was calculated by means of correlation analysis. The results of the study indicated that; there are meaningful positive relationships between variables of the study which are organisational learning, organizational commitment and satisfaction of the teachers.

Anahtar Kelimeler

Disadvantaged schools, organisational learning, organisational commitment, job satisfaction.

Kaynakça

• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme kuram strateji ve taktikler. Ankara: Pegem.
• Balcı, Ali (1985). Eğitim yöneticisinin iş doyumu. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Başaran İ. E. (2000). Örgütsel davranış insanın üretim gücü. Ankara: Bilim Kitap Kırtasiye.
• Bateman, T. S., & Strasser, S. (1984). A longitudinal analysis of the antecedents of organizational commitment. Academy of Management Journal, 27(1), 95-112.
• Baycan, A. (1985). “Analysis of Several Aspects of Job Satisfaction Between Different Occupational Groups”, Yüksek Lisans Tezi, Bogaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Bayraktaroğlu, S. ve Özen-Kutanis, R. (2002). Öğrenen kamu örgütlerine doğru. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 51-65.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 125.
• Bogler, R. (2001). The influence of leadership style on teacher job satisfaction, Educational Administration Quarterly, 37( 5), 662-683
• Boylu, Y, Pelit, E. ve Güçer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 55-73.
• Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(57), 5- 34.
• Celep, C. (1996). Eğitim örgütlerinde öğretmenlerin örgütsel adanmışlığı. Eğitim ve Bilim Dergisi, 22(108), 56-62.
• Chang, S. C. & Lee, M. S. (2007). A study on relationship among leadership, organizational culture, the operation of learning organization and employees’ job satisfaction, The Learning Organisation. 14 (2), 155-185.
• Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde güdülenme ve iş doyumu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Davis, K. (1988). İşletmede insan davranışı: Örgütsel davranış.(Çev:K.Tosun vd.). İstanbul: İÜ Yayınları
• Erdem M. (2008). Öğretmenlere göre kamu ve özel liselerde iş yaşamı kalitesi ve örgütsel bağlılıkla ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Erdem, M. ve Uçar, H. İ. (2013). Öğretmenlere göre ilköğretimde öğrenen örgüt algısı ve öğrenen örgütün örgütsel bağlılığa etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,13(3),1515-1534.
• Ergener, B. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin yıldırma yaşamaları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (İstanbul ili örneği) Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Güçlü, N. ve Okçu, V. (Haziran, 2010). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan etik liderlik uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. International Conference on New Horizons in Education. 653- 663. Famagusta, KKTC.
• Huber, G. P. (1991). Organizational learning: The contributing processes and the literatures. Organization Science, 2(1), 88-115.
• Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organization: A study of commitment mechanisms in utopian communities. American Sociological Review, 33(4), 499- 517.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karataş, S.ve Güleş, H. 2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 74-89.
• Katz, D. ve Kahn, R. L. (1977). Örgütlerin toplumsal psikolojisi. (Çev: H. Can ve Y. Bayar) Ankara: Todaie
• Kurşunoğlu, A., Bakay, E. ve Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 101- 115.
• McDonald, D.J. & Makin, P.J. (2000). The Psychological contract, organisational commitment and job satisfaction of temporary staff, Leadership & Organization Development Journal, 21(2), 84-91.
• MEB, (2013). PISA 2012 ulusal ön raporu, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Mowday, R. T., Porter, L. W. & Steers, R. M. (1982). Employeeorganization linkages: The psychology of commitment, absenteeism and turnovers. New York: Acedemic Pres.
• O’Reilly, C. & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effect of compliance, identification and internalization on prosocial behavior, Journal of applied psychology, 71(3), 492-499.
• OECD, (2013). Education policy outlook: Turkey. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014. http://www.oecd.org/edu/highlightsturkey.htm
• Pfeffer, J. (1999). Güç merkezli yönetim: Örgütlerde politika ve nüfuz. (Çev: E. Özsayar). İstanbul: Boyner Holding.
• Reyes, P. & Shin, H. S. (1995). Teacher commitment and job satisfaction: A causal analysis. Journal of School Leadership, 5(1), 22-39.
• Roland, K. Y. (2005). Revisiting the roots of learning organization: A synthesis of the learning organization literature. The Learning Organization, 12(1), 368.
• Senge, M. P. (2006). Beşinci disiplin.(Çev: A. İldeniz ve A. Doğukan). İstanbul:Yapı Kredi KültürSanat Yayıncılık.
• Sezer, F. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin sergiledikleri liderlik stillerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara:Gazi Üniversitesi.
• Töremen, F. (2001). Öğrenen okul.Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tuncer, A. (1995). Meb bilgisayar eğitimi ve hizmetleri genel müdürlüğü personelinin iş doyumu ve kuruma bağlılık durumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Uygur, M. ve Yıldırım, A. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik rolleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 27, 72-81.
• Yılmaz, M. (2010). Halkla ilişkiler ve kentsel dönüşüm örnek inceleme: Çinçin Bağları (Gültepe) kentsel dönüşüm projesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zigarelli, M. (1996). An empirical test of conclusions from effective schools research.Journal of Educational Research, 90(2), 103-109.