SYRIA PROBLEM: IS FAILED OR COLLAPSED STATE MODEL AN INSTRUMENT FOR TURKEY’S SYRIA POLICY TO UNLEASH THE INTERNATIONAL COMMUNITY?

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 23, 179 - 200, 01.06.2012

Gülise Gökçe Orhan Gökçe

Öz

Popular revolts in the Middle East and North Africa, starting against authoritarian
regimes, though not in first rate, are going on. Despite events in Bahrain and Yemen
exacerbate occasionally, the events largely lost severity significantly, and in parallel, life
has partially become normal. However, the popular uprising in Syria continues at full
steam, the number of civilians who deceased, left home, country and residence is
increasing day by day. Over the last year Assad regime in Syria massacred its citizens
over 10.000, and forced its citizens over 200.000 to migration. It is stated according to
official figures that, the number of those who took refuge in Turkey is over 25,000.
Turkey’s initiative to mobilize international public opinion and the actors for Syria,
does not seem to give the desired result. Nevertheless, the appointment of a special envoy
by the United Nations and the provision of a cease-fire agreement are no less of an
achievement. Through the special envoy, appointed by United Nations a result of
Turkey’s initiatives, a cease-fire agreement, which not carried out fully, was signed. Then,
to monitor compliance with this agreement, currently 40 of an observer delegation, which
was estimated 250 people and then increased to 300 people, have been sent to Syria.
Despite the observer delegation, having indicated that Damascus does not comply
with the conditions of a ceasefire, and continue to use extreme violence against its own
people; the international forces, going on carrying out "watchful waiting" policy and
putting forward responses which do not exceed beyond cliché words; caused the Turkish
government’s tether overflow and also caused Turkish government to sharpen its antiSyrian
rhetoric further. In this context, a possible operation against Syria has also started
to come into question.
The Turkish government’s gradually increasing the dose of anti-Bashar al-Assad
rhetoric, and mentioning a possible military intervention, has led to concern and criticism
in public opinion both in country and abroad. Responses to the attitude of the government
can be summarized in two main groups in general. For some people, the Turkish
government functions as a vehicle in scope of Big or Greater Middle East Project (BOB
or GOB), which was planned and brought into force by the United States within the
framework of its world dominion policy after the Cold-War, taking North Africa, Middle
East, the Caucasus and Central Asia into the field, aiming to make the regimes in the
region controllable and pluggable to the global system, and according to this opinion
Turkish government acts completely under the yoke of the United States. Therefore, the
U.S., have transferred Syria problem to Turkey, in the same way how in the past it
encouraged and emboldened Saddam Hussein to enter Kuwait and it encourages Turkey
for a military operation to Syria for its own purposes. Still others suggest that, Turkish
Foreign Policy which was based upon "zero problems with neighbors" policy, built by
Foreign Minister Davutoğlu has failed, and as a natural result of this, "Turkey, has
become an unreliable and dangerous country changing its direction according to the wind
blowing, in a position without a policy or vision."
Not surprisingly, the Turkish government makes incitement to war and takes a
challenger-punitive attitude to camouflage its failure, fiasco in foreign policy. The
Turkish government's attitude; raises concerns from the international community, almost
puts Turkey in position of a country troubled with everyone and pushes Turkey into loneliness. In addition, in such an environment, the Turkish government declaring to
make effort “in direction of activating NATO for a possible operation against Syria” has
caused Turkey to lose value in the eyes of neighbors and friends, weakened its hands and
caused the government to lose the whole credibility. To summarize, it can be stated that
Syria’s attitude, and behavior of the U.S., the EU and particularly Turkey towards this
attitude, takes the world back to the Cold War era. The world is divided into two blocks
again about Syria. In one side United States, Turkey, Saudi Arabia and Israel in part, and
in the other side Russia, China, Iran and regional allies, Syria, Iraq and Lebanon are
located. Therefore, every plan and strategy about Syria to be developed by Turkish
government, must consider this fact. Otherwise, it is possible for Turkey to face great
difficulties.
How correct the reasons for the Turkish government's anti-Syrian position are, the
same way it is an undeniable fact that there is some truth in the concern and criticism
expressed for the government’s this attitude. Therefore, if the Turkish government wants
to achieve a result about Syria, it must think and develop a new policy and strategy. The
question that; what could be the key dimensions of such a policy and strategy, is the main
purpose of this study. The study primarily discusses whether the reasons for Turkey’s
anti-Syrian policies can be set in a different context. In this respect, in our study “failed or
collapsed state” model is primarily emphasized and it is tried to answer the question
whether this model can pose a sub-structure for a humanitarian "combined operation". In
this context, especially and primarily it is tried to open, the carried potential risks and
threats by “failed or collapsed state” model for both international system and region and
neighbors, up to discussion.
The study, once more underlines that; Turkish government should certainly avoid
actions and rhetoric which can lead itself to an intervention and the study puts forward
that besides there is no doubt about validity of Turkish government’s attitude and position
against Bashar al-Assad, it is also necessary for Turkish government to take a number of
factors into consideration.
Something such as not taking position near the Syrian people is never thinkable for
Turkey. How Turkey took place next to the peoples of Tunisia and Egypt, the same way,
it is out of the question for Turkey to leave the people in Syria alone in their struggle for
getting rid of Al-Assad regime. This obligation is due, first of all Turkey's historic
mission. For this reason, no matter what, who says, Turkey has to raise the volume on
about Syria, and must look for ways to divert international community’s attention to the
issue of Syria. Since, the situation in Syria goes gradually in the uncontrollable direction.
The cost of a collapsed Syria, will be very grievous for both its people and Turkey and the
international system. Even this fact alone, underlines the need for terminating Assad
regime as immediate as possible. But it is also true, that termination of the Assad regime
will never possible without reconciliation of global forces.
In this regard, Turkey, has to be very sensitive in its efforts and initiatives and avoid
actions and rhetoric, which will isolate Turkey in its region and international system. For
instance, loading with a charge of the political actors shaping the policies of Turkey
missions such as "managing the wave of change in the Middle East" or " being the pioneer
of order of peace" missions, not only can shadow, Turkey's initiatives, efforts and
credibility but also can lead the isolation of Turkey. The purpose of each state is cultural
growth. Making its economic development sustainable and constituting a role-model for
nation building is the legitimate right of country. Everyone knows it, accepts, but no puts it into words. Therefore, according to the metaphor of “everything is not told anywhere,"
there is no need to declare some of our ideas publicly.
Yet, a common view, an agreement has not been achieved about Syria. Syria session
held in Turkish Grand National Assembly on 26th of April in 2012, revealed that this
situation very clearly. If The Turkish government, wants to be successful in the
international arena about Syria, it should attempt to develop a common behavior and
attitude, firstly in the country. Displaying a broken image in domestic public opinion
about Syria, will weaken the hand of the government in its intervention and effort for
terminating Bashar Al-Assad session by placing the issue into the international
community’s agenda, and ultimately will delay an international humanitarian intervention.
As each passing day means life of civilians will get harder, it is clear that adopting a
common attitude in Turkish public opinion is extremely important and so far necessary in
terms of Turkey's national interests.

Anahtar Kelimeler

Syria Problem, Turkish Government’s Attitude, International Forces, Collapsed State, Humanitarian Intervention

SURİYE SORUNU: ‘BAŞARISIZ VEYA ÇÖKEN DEVLET’ MODELİ TÜRKİYE İÇİN SURİYE POLİTİKASINDA ULUSLARARASI KAMUOYUNU HAREKETE GEÇİRMENİN BİR ARACI OLABİLİR Mİ?

Öz

Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki otoriter rejimlere karşı başlayan halk ayaklanmaları, ilk hızında olmasa da devam etmektedir. Bahreyn’de ve Yemen’de olaylar ara sıra alevlense de, olaylar büyük ölçüde şiddetini kaybetmiş, buna paralel olarak yaşamda kısmen normalleşmiştir. Buna karşılık Suriye’de halk ayaklanması tüm hızıyla devam etmekte, ölen, evini yurdunu ve ülkesini terk eden sivillerin sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Suriye’de Esad rejimi son bir yılda 10.000’nin üzerinde kendi vatandaşını katletmiş, 200.000’nin üzerinde vatandaşını da zorunlu göçe zorlamıştır. Yalnızca Türkiye’ye sığınanların sayısının resmi kaynaklara göre 25.000’nin üzerinde olduğu belirtilmektedir. Türk hükümetinin, Suriye konusunda uluslararası kamuoyunu ve aktörlerini harekete geçirme girişiminin, bugüne kadar istenilen sonucu verdiği de pek söylenemez. Yine de Birlemiş Milletler tarafından özel bir temsilci atanması ve ateşkes antlaşmasının sağlanması da küçümsenemeyecek bir başarıdır. Türkiye’nin girişimleri sonucunda Birleşmiş Milletler tarafından atanan özel temsilci aracılığıyla, gerekleri tam olarak yerine getirilmeyen bir ateşkes antlaşması imzalanmıştır. Daha sonra bu antlaşmaya uyulup uyulmadığını izlemek için de önce toplamda 250 kişi olarak öngörülen, sonra 300 kişiye çıkarılan ancak şu anda bu öngörülen heyetten yalnızca 40 kişiden oluşan bir gözlemci heyeti gönderilmiştir. Gözlemci heyetinin, Şam yönetiminin ateşkes koşullarına riayet etmediğini, kendi halkına karşı aşırı şiddet kullanmaya devam ettiğini belirtmesine rağmen, uluslararası güçlerin “bekle-gör” politikasını izlemeye devam etmeleri ve ortaya koydukları tepkilerinin klişe sözlerin ötesine geçmemesi, Türk hükümetinin sabrının taşmasına ve Suriye karşıtı söylemlerini daha da sertleştirmesine yol açmıştır. Bu kapsamda Suriye’ye karşı olası bir operasyon da bahis konusu olmaya başlamıştır. Türk hükümetinin, Beşşar Esad karşıtı söylemlerinin dozunu giderek arttırması ve olası bir askeri müdahaleden söz etmesi, hem ülke dışı hem de ülke içi kamuoyunda endişe ve eleştiriye yol açmıştır. Hükümetin tutumuna ilişkin tepkileri genelde iki ana grupta özetlemek mümkündür. Kimilerine göre, Türk hükümeti, Soğuk Savaş sonrası ABD tarafından dünya hakimiyet politikası çerçevesinde planlanan ve yürürlüğe konan, Kuzey Afrika’yı, Ortadoğu’yu, Kafkasya ve Orta Asya’yı içine alan, bu bölgedeki rejimlerin kontrol edilebilir ve küresel sisteme eklemlenebilir duruma getirmeyi hedefleyen Büyük ya da Genişletilmiş Ortadoğu Projesi (BOB ya da GOB) kapsamında bir araç işlevi görmekte, tamamen Amerika Birleşik Devletlerinin güdümünde hareket etmektedir. Dolayısıyla da ABD, nasıl geçmişte Saddam’ı Kuveyt’e girmeye teşvik etmiş ve cesaretlendirmiş ise, bugün de Suriye meselesine Türkiye’ye havale etmiştir ve Türkiye’yi kendi amaçları doğrultusunda Suriye’ye askeri bir operasyon için teşvik etmektedir. Kimilerine göre ise de, mimarlığını Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun yaptığı “komşularla sıfır sorun” politikası üzerine inşa edilmiş Türk Dış Politikası iflas etmiş, bunun doğal bir sonucu olarak da “Türkiye, politikasızlık ve vizyonsuzluk içinde esen rüzgara göre yön değiştiren, güvenilmez ve tehlikeli bir ülke haline gelmiştir”. Hal böyle olunca Türk hükümeti, dış politikadaki başarısızlığını, fiyaskosunu da kamufle etmek için, savaş kışkırtıcılığı yapmakta, meydan okuyucu-cezalandırıcı bir tavır takınmaktadır. Türk hükümetinin bu tavrı, uluslararası camiada kaygı uyandırmakta, adeta herkes ile sorunlu bir ülke konumuna sokmakta ve Türkiye’yi yalnızlığa itmektedir. Ayrıca da böyle bir ortamda Türk hükümetinin, Suriye’ye yönelik olarak “olası bir operasyon için NATO’yu devreye sokma yönünde” çaba sarf edeceğini de beyan etmesi, Türkiye’yi komşularının ve dostlarının gözünde küçük düşürmekte, elini zayıflatmakta ve hükümetin inandırıcılığını tümüyle yitirmesine neden olmaktadır. Türk hükümetinin Suriye karşıtı konumunun gerekçeleri ne kadar doğruysa, aynı şekilde hükümetin bu tavrına yönelik dile getirilen endişe ve eleştirilerin de doğruluk payı olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle Türk hükümeti, Suriye konusunda sonuca ulaşmak istiyorsa, yeni bir politika ve strateji düşünmek ve geliştirmek zorundadır. Böyle bir politika ve stratejinin temel boyutlarının neler olabileceği sorusu, işte bu çalışmanın ama amacını oluşturmaktadır. Çalışma, öncelikle Türkiye’nin Suriye karşıtı politikasının gerekçelerini farklı bir bağlama oturtup oturamayacağını tartışmaktadır. Bu açıdan da çalışmamızda öncelikle “başarısız veya çöken devlet” modeli üzerinde durulmakta ve bu modelin çok uluslu bir insani müdahale için alt yapı oluşturup oluşturmaya uygun olup olmadığı sorusuna yanıt aranmaktadır. Bu bağlamda özellikle ve öncelikle “başarısız veya çöken devlet” modelinin, hem uluslararası sistem, hem de bölge ve komşuları açısından taşıdığı olası riskler ve tehditler tartışmaya açılmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Suriye sorunu, Türk hükümetinin tutumu, Uluslararası Güçler, Çöken Devlet, insani Müdahale