İHRACAT-İTHALAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN BİLGİ YAYILMALARI ÇERÇEVESİNDE ANALİZİ: JOHANSEN VE PESARAN SINIR TESTİ UYGULAMASI

Yıl 2007, Cilt: 7 Sayı: 14, 147 - 170, 01.12.2007

Pınar Yardımcı Doğan Uysal

Öz

Uluslararası mal ticaretinden kaynaklanan bilgi yayılmaları, gelişmekte olan ülkeler için ekonomik büyümenin kaynaklan arasında görülmektedir. Modern büyüme teorileri ihracat ve ithalat yoluyla ortaya çıkan bilgi taşmalarının ev sahibi ülkede teknolojik gelişme hızını arttırarak ekonomik büyüme performansını olumlu yönde etkileyeceğini Öne sürmektedir. Bu kuramsal çerçeveye dayalı olarak, çalışmada 1968-2002 döneminde dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki uzun dönemli ilişkiler eşbütünleşme analizine dayalı olarak İncelenmektedir. Yıllık verilerin kullanılacağı bu çalışmada eş-bütünleşme İçin Johansen (maximum likelihood estimation) ve Pesaran sınır testi (bound test) tekniklerine başvurulmaktadır. Johansen testinde bütün değişkenlerin aynı dereceden bütünleşik olmalarına dikkat e-dilmesi gerekirken, sınır testinde açıklayıcı değişkenlerin I (1) ya da I (0) olup olmadıkları önemsenmeksizin eşbütünleşme testi yapılabilmektedir. Çalışmanın amacı, her iki yöntemle de uzun dönemli ilişkinin varlığını araştırmak ve söz konusu eşbütünleşme teknikleri arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaktır. Johansen metodundan elde edilen hata düzeltme modeli analiz edilerek, açıklayıcı değişkenlerin zayıf dışsallık (weak exogeneity) durumları ortaya konacak ve buna göre sınır testi sonuçlarının değerlendirmeye alınıp alınmaması konusu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eş-bütünleşme, Johansen, Pesaran, Sınır Testi, Ekonomik Büyüme, Türkiye