Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SÜLEYMANİYE’DE BAYRAM SABAHI ŞİİRİNİN SÖZ DİZİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2019, , 1 - 32, 31.08.2019
https://doi.org/10.21563/sutad.636592

Öz

Dildeki kelimelerin bağımsız olarak tek tek kullanıldıklarında sağlıklı bir anlatım oluşturmaları çok zordur. Duygu, düşünce ve istekleri karşılayan kelimeler belirli bir sıra, düzen ve bütünlük içinde kullanıldıklarında anlatım sağlıklı olur. Birlikte kullanılan kelimeler, önce yargı bildirmeden birbirleriyle ilişki kurarak kelime gruplarını oluştururlar. Kelime grupları da yargı bildiren cümlelerin oluşumunu sağlar. Bir dildeki kelimelerin cümle içindeki görevlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini, sıralanışlarını ve cümle yapılarını inceleyen dil bilgisi bölümüne söz dizimi denir.
Bu çalışmada, XX. asır Türk edebiyatının engin destan ruhuyla söylenmiş muhteşem manzumelerinden biri olan Süleymaniye’de Bayram Sabahı şiirinin söz dizimi üzerinde durulacaktır. Yahya Kemal Beyatlı tarafından yazılan şiir, 6 bölüm ve 86 mısradan oluşmaktadır. Türk edebiyatının bu önemli şiirini oluşturan cümleler; ögeleri, kelime grupları ve çeşitleri yönünden incelenecektir.

Kaynakça

  • AKSAN, Doğan (1996), Türkçenin Sözvarlığı, Ankara: Engin Yayınevi.
  • AKSAN, Doğan (2000), Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: TDK Yayınları.
  • AKTAN, Bilal (2016), Türkiye Türkçesinin Söz Dizimi, 2. Baskı, Konya: Eğitim Kitabevi.
  • ATABAY Neşe, ÖZEL Sevgi, ÇAM Ayfer (2003), Türkiye Türkçesinin Sözdizimi, İstanbul: Papatya Yayıncılık.
  • BANARLI, Nihad Sami (1964), “Süleymâniye’de Bayram Sabahı”, Yüksek İslâm Enstitüsü Dergisi, S 2: 13-46.
  • BANGUOĞLU, Tahsin (1990), Türkçenin Grameri, Ankara: TDK Yayınları.
  • BEYATLI, Yahya Kemal (2012), Kendi Gök Kubbemiz, 35. Baskı, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.
  • BİLGEGİL, M. Kaya (1984), Türkçe Dilbilgisi, 3. Baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • ÇIKLA, Selçuk (2008), “Her Yönüyle Yahya Kemal’in Şiiri” Prof. Dr. Mustafa Özbalcı Armağanı, s: 125-135
  • DELİCE, H. İbrahim (2003), Türkçe Sözdizimi, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • ERDOĞAN, Metin (2006), Kelime Grupları ve Cümle Bilgisi, İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
  • ERGİN, Muharrem (1998), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Basım Yayım.
  • HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1974), Türk Dilinde Edatlar, İstanbul: MEB Yayınları.
  • HATİBOĞLU, Vecihe (1982), Türkçenin Sözdizimi, 2. Baskı, Ankara: AÜDTCF Yayınları.
  • HENGİRMEN, Mehmet (1997), Türk Dilbilgisi, Ankara: Engin Yayınları.
  • KARAAĞAÇ, Günay (2017), Türkçenin Söz Dizimi, 6. Baskı, İstanbul: Kesit Yayınları.
  • KARAHAN, Leyla (1999), Türkçede Söz Dizimi, 6. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • KARAHAN, Leyla (2012), Türkçede Söz Dizimi, 17. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • KARAHAN, Leyla (1995), “Türkçede Birleşik Cümle Problemi” Türk Gramerinin Sorunları Toplantısı, (22-23 Ekim 1993), TDK Yayınları: 36-42.
  • KARAÖRS, Metin (1993), Türkçenin Söz Dizimi ve Cümle Tahlilleri, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
  • KOÇ, Nurettin (2001), “Kelime Grubu Üzerine”, Türk Dili, S 598, Ekim: 491-497.
  • KORKMAZ, Zeynep (2003), Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: TDK Yayınları.
  • KORKMAZ, Zeynep (1994), “Sıfatların İsim Tamlamaları İle Kullanılışı Üzerine”, Türk Dili, S 505, Ocak: 15-18.
  • ÖZKAN, Abdurrahman vd. (2016), Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, (2. Baskı), Konya: Palet Yayınları.
  • ÖZKAN, Abdurrahman (2001a), “İsim Tamlamalarında Kullanılacak Sıfatların Yeri”, Dil Dergisi, S 103, Mayıs: 5-9.
  • ÖZKAN, Abdurrahman (2001b), “İsnat Grubunun Yapısı ve Görevleri”, Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları-, S 5-6: 1-18.
  • ÖZKAN, Abdurrahman (2004a), “Türkiye Türkçesinde Kısaltma Grupları”, Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları-, S 11: 127-144.
  • ÖZKAN, Mustafa, SEVİNÇLİ, Veysi (2017), Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, 8. Baskı, İstanbul: Akademik Kitaplar.
  • ÖZMEN, Mehmet (2013), Türkçenin Sözdizimi, Adana: Karahan Kitabevi.
  • TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1977) , Eski Türkiye Türkçesi, İstanbul
  • USTA, H. İbrahim (2000), “Türkiye Türkçesinde Kelime Grupları İle İlgili Bir Sınıflandırma”, Türk Dili, S 579, Mart: 209-216.
  • ZÜLFİKAR, Hamza vd. (2010), Türk Dili ve Kompozisyon, (4. Baskı), Bursa: Ekin Yayınları.
  • ZÜLFİKAR, Hamza (2017), “Nispet i’li Sıfatları Türkçe Olarak Karşılama”, Türk Dili, S 786, Haziran: 24-28.
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sanat ve Edebiyat
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Mustafa Toker Bu kişi benim 0000-0002-4311-7044

Ahmet Çal Bu kişi benim 0000-0001-9000-4205

Yayımlanma Tarihi 31 Ağustos 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019

Kaynak Göster

APA Toker, M., & Çal, A. (2019). SÜLEYMANİYE’DE BAYRAM SABAHI ŞİİRİNİN SÖZ DİZİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi(46), 1-32. https://doi.org/10.21563/sutad.636592

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.