"Mir İslama" Dergisine Göre 20. Asır Başında İdil-Ural Bölgesinde Mektep ve Medrese Meselesi

Yıl 2009, Sayı: 26, 327 - 345, 01.12.2009

Alper Alp

Öz

Makalede genel olarak İslam ülkelerinde meydana gelen fikrî ve siyasî gelişmelerhakkında Rusya kamuoyuna bilgi vermek; bu gelişmelerin Rusya Müslümanlarına etkileriniincelemek, Rusya Müslümanlarının yayınlamakta olduğu gazete ve dergilerin yazılarınıtakip ederek onlar arasında revaçta olan fikirleri, sosyal, siyasi çeşitli talepleri Rus aydınlarnave Rus idarecilerine aktarmak amaçlarını taşıyan Mir İslama (İslam Dünyası) dergisinin KazanTatarlarının eğitim faaliyetlerine yaklaşımı incelenmektedir. Bu kapsamda derginin ortayaçıkışını hazırlayan tarihi süreç ve dergiye yüklenen misyon ele alınmıştır. Derginin takip ettiğiTatar basın organları ve Tatar aydınlarının eserleri belirtilmiştir. Mir İslama’nın Kazan Tatarlarınıneğitim faaliyetlerine dair çizdiği genel tablo ile mektep ve medreselerin bu tablodaki yeri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mir İslama, Mektep, Medrese, Ceditçilik, Tatar Basını, Çarlık Rusyası

Problem Of The Mektep And Medrese In Idil-Ural Region In The Beginnign Of 20th Century According To “Mir Islama”

Öz

In the article, what is being discussed upon is the approach of the magazine “Mir İslama” (World of Islam) which aims at informing the Russian public about ideological and political developments in Islamic countries, investigating the effects of these developments on Russian Moslems, to convey the ideas, social and political demands popular among them to Russian intellectuals and Russian administrators by following articles in the newspapers and magazines that Russian Moslems publish, to the educational activities of Kazan Tatars. In this respect, the historical process that led to the existence of the magazine and its mission is evaluated. Tatar press organs that the magazine follows and the works of Tatar intellectuals are stated. Overall picture that Mir İslama draws in the educational activities of Kazan Tatars and the place of mekteps and medreses schools in this picture is examined

Anahtar Kelimeler

Mir İslama, Mektep, Medrese, Jadidizm, Tatar Press, Tsarist Russia