İmparatorluktan Cumhuriyete Toplum ve Ekonominin Dönüşümü ve Merkezileşmenin Dinamikleri

Yıl 2005, Sayı: 17, 311 - 341, 01.12.2005

Himmet Hülür Gürsoy Akça

Öz

Bu çalışmada Osmanlıda başlayan modernleşme girişimlerinin temel karakteristikleri, merkeziotoritenin kendini yenileme biçimi ve toplum ile devlet arasındaki ilişkiler açısından ele alınmaktadır.Modernleşme, İmparatorluğun güç kaybetmesi karşısında askeri ve idari alanda ortaya çıkmış,bu doğrultudaki yetkeci ve bürokratik düzenlemelerle devletin merkeziyetçiliği pekiştirilmiştir. Osmanlıdagerçekleştirilen reformlar merkeziyetçi devletin yeniden yapılandırılmasıyla sınırlı kalırken,Cumhuriyetle birlikte bağımsız bir ulus yaratma çabaları toplumsal ve kültürel alanda hakim olandeğerleri dönüştürmeyi amaçlamıştır. Osmanlıdan Cumhuriyete dönüşüm ve merkezileşmenindinamiğinde iki temel amaç belirleyici konumdadır: ekonomik ve askeri üstünlükleriyle ülkeyi egemenliğialtına almaya çalışan dış güçlere karşı devleti güçlendirmek ve kendiliğinden dönüşmeyentoplumsal ve kültürel yapıyı yetkeci bir değişim tasarımıyla dönüştürmek.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı-Türk Modernleşmesi, Merkezileşme, Yenilikler, Toplumsal ve Ekonomik Dönüşüm

The Transformation of Economy And Society And The Dynamics of Centralization From The Empire To The Republic

Öz

In this study, the main characteristics of the attempts at modernization inaugurated in the Ottoman period are evaluated by virtue of the reformation of the central authority and the relations between state and society. Modernization emerged in military and administrative realm as a result of the Empire’s loosing power, through authoritative and bureaucratic arrangements the centralization of the state had been consolidated. While the reforms in the Ottoman period were limited with restructuring the centralist structure of the state, with the Republic the attempts to create an independent nation aimed to transform the dominant values in social and cultural sphere. In the dynamics of transformation and centralization from the Empire to the Republic, two main goals are seen to be determinant: to strengthen the state against the hegemony of external powers having military and economic superiority, through an authoritarian social project to transform the social and cultural structure that has not been spontaneously transforming itself.

Anahtar Kelimeler

Ottoman-Turkish Modernization, Centralization, Reforms, Social and Economic Transformation