ANITSAL TÜRK MİMARLIK ÖRNEKLERİNDEN DEVECİ HAN’IN YENİDEN İŞLEVLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Sayı: 43, 537 - 559, 23.07.2018

Gamze Fahriye Pehlivan

https://doi.org/10.21563/sutad.510719

Cited By: 4

Öz

Han, hamam, kervansaray, zaviye, medrese gibi birçok kültürel mirasın işlevsel açıdan eskimesinin ya da işlevsiz kalmasının sonucunda zamanla terk edildiği ve ardından yok olma sürecine girdiği bilinmektedir. Cami, bedesten, çarşı gibi tarihi yapıların ise geçmişten günümüze kadar işlevsel sürekliliği sağlayarak günümüze kadar ulaşması ise işlevin önemi noktasında dikkat çekicidir. Bu çalışmanın amacı, korunması gerekli kültür varlıklarının işlevsiz kalıp zamanla yıkılmasına karşı önlem almak için “yeniden işlevlendirme” yöntemini sunmaktır. Aynı zamanda yeniden işlevlendirmenin sağladığı yararlara ve neden olabileceği olumsuzluklara değinmek hedeflenmektedir. Bu kapsamda, Edirne Deveci Han örneği ele alınmış olup öncelikle Deveci Han’a yönelik genel bir tanımlama yapılmış, ardından hanın mimari özellikleri anlatılmıştır. Daha sonra hana verilen yeni işlevin olumlu ve olumsuz yönleri analiz edilerek yeni işlevin değerlendirmesi yapılmıştır. Buna göre yeniden işlevlendirme projesinin kabul edilebilir olumsuzlukları olmasına rağmen genel olarak başarılı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deveci Han, Osmanlı Ticaret Yapıları, Yeniden İşlevlendirme, Yeniden kullanım, Koruma

Kaynakça

• AHUNBAY, Zeynep (2009), Tarihi Çevrede Koruma ve Restorasyon, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayını.
• Bektaş, Cengiz (2001), Koruma onarım, İstanbul: Literatür Yayınları.
• ÇELİK, Nermin- MURAT, Güven (2009), “Sayısallaştırılmış SWOT Analizi İle Bartın İli’nin Ekonomik Yapısını Değerlendirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24 (1): 199-212.
• DARKOT, Besim (1993), “Edirne, Coğrafi Giriş”, Edirne’nin 600. Fethi Yıldönümü Armağan Kitabı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
• DOUGLAS, James (2006), Building Adaptation, Edinburgh UK: Butterworth- Heinemann, 2.bs., s.3.
• ERAYBAT, Fahriye Gamze (2011), Tarihi Konaklama Yapılarının Doğuşu, Gelişimi ve Günümüzde Çağdaş İşlevle Değerlendirilmesi:
• Edirne Rüstempaşa Kervansarayı Örneği, Edirne: Trakya Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• ERDER, Cevat (2007), Tarihi Çevre Bilinci, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Basım İşliği..
• PETERS, Paulhans – ERBEN, Christel (1979), Etüd ve Proje - Kongre Merkezleri ve Oteller, (hzl. Cemil Gerçek), Ankara: Yaprak Yayınevi.
• HALAÇOĞLU, Yusuf (2002), Osmanlılarda Ulaşım ve Haberleşme (Menziller), Ankara: PTT Genel Müdürlüğü.
• KARADENİZ Erdinç – vd. (2007, Güz), “Seçilmiş Paydaşların SWOT Yöntemiyle Türk Turizm Yatırımlarını Değerlendirmesine Yönelik Bir Pilot Çalışma”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18 (2): 195-205.
• KELEŞ, Bahattin (2003), “XV. ve XVI. yüzyılda Edirne’nin İktisadi ve Ticari Hayatı”, 1. Edirne Kültür Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 23-25 Ekim 2003, Trakya Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Edirne: Edirne Valiliği Yayınları.
• KUBAN, Doğan (2000), Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu Kuram ve Uygulama, İstanbul: Yapı Endüstrisi Yayını.
• MERİÇ, Melül Rıfkı (1963), “Edirne’nin Tarihî ve Mimarî Eserleri Hakkında”, Türk Sanatı Tarihi Araştırmaları ve İncelemeleri-I, İstanbul: İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yayınları.
• PEHLİVAN, Erdener (2010), Doğu Trakya’da Roma Dönemi Yolları, Edirne: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• RESMİ GAZETE, 2005, Kültür Yatırım ve Girişimlerinin Nitelikleri ve Nicelikleri Yönetmeliği, Sayı: 25908, 16.08.2005, Madde 20, Erişim tarihi: 2017.07.05, http://www.resmigazete.gov.tr/default.aspx#
• RESMİ GAZETE, 2009, Kültür Yatırımlarının ve Girişimlerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik, Sayı: 27209, 24.04.2009, Madde 18, Erişim tarihi: 2017.07.05, http://www.resmigazete.gov.tr/default.aspx#
• SEVEN, Yusuf, (2010), Kültür ve Turizm Bakanlığınca Kültür Merkezine Dönüştürülen Tarihi Yapılarda Önem-Başarım Değerlendirmesi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• SÜMAN, Ş. Lale (2000), Edirne'de 15. ve 16. Yüzyıl Osmanlı Dönemi Han ve Kervansaraylarının Mimarisi ve Onarım Sorunları, Edirne: Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• TABANLIOĞLU, Hayati (1998), Kültür Yapıları: Müzeler, Kültür Merkezleri, Kütüphaneler-Galeriler, İstanbul: Yem Yayını.
• USAL, Ahmet (2006), “Edirne Hanları – Kervansarayları”, Edirne: Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Yayını, sf. 5, edirnevdb.gov.tr.
• YILMAZ T. - vd. (2012), “Engellilerin Üniversite Kampüslerinde Ortak Mekanları Kullanabilmeleri Üzerine Bir Araştırma Akdeniz Üniversitesi Olbia Kültür Merkezi Örneği”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (3): 1-10.
• YILMAZ ULU, Tuba (2006), Kültür Merkezlerinin Tasarımını Etkileyen Kriterler: Türkiye Örneği, Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• YUNG, H. K. Esther – CHAN, H.W. Edwin (2012), “Implementation Challenges to the Adaptive Reuse of Heritage Buildings: Towards the Goals of Sustainable, Low Carbon Cities”, Habitat International, 36: 352-361.