Ergenlik Dönemindeki Öğrencilerin Beden Eğitimi ve Spor Dersine Katılımlarının Sosyal Becerileri Üzerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 95 - 109, 31.12.2024

Şinasi Özsaydı

https://doi.org/10.54971/synergy.1583210

Öz

Bu çalışma, ergenlik dönemindeki öğrencilerin beden eğitimi ve spor derslerine katılımlarının sosyal becerileri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Tekkurşun ve Cicioğlu (2023) tarafından geliştirilen beden eğitimi dersine katılım motivasyonu ölçeği ile Kocayörük-Yaya (2000) tarafından yüksek lisans tezi kapsamında geliştirilen sosyal beceri ölçeği kullanılmıştır. Araştırma grubu 127 erkek ve 95 kadın olmak üzere toplam 222 öğrenciden oluşmaktadır. İlişkisel tarama yöntemi kullanılarak elde edilen verilerin analizinde Skewness- Kurtosis değeri incelenmiş ve Shapiro Wilks Testi yapılarak verilerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Verilerin yordamasına ilişkin çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri için SPSS 26.0 paket programı kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi için p<0,05 değeri kullanılmıştır. Analizler sonucunda, erkek öğrencilerin beden eğitimi dersine katılma puan ortalamalarının, kadın öğrencilerin puan ortalamalarına göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sosyal beceri açısından ise kadın öğrencilerin ortalama puanı erkeklerin puan ortalamalarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Beden eğitimi dersine katılım değişkeni değerleri ile sosyal beceri değerleri arasında orta düzeyde, pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Sonuç olarak, ergenlik dönemindeki öğrencilerin beden eğitimi derslerine katılımlarının sosyal beceriler üzerinde olumlu bir etki yarattığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, erkek öğrencilerin beden eğitimi dersine katılım oranlarının kadın öğrencilere kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu, kadın öğrencilerin ise sosyal beceri düzeylerinin erkeklere göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi ve Spor, Ergenlik Dönemi, Sosyal Beceri

Etik Beyan

Bu çalışmanın etik kurallara uygunluğu Selçuk Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi Etik Kurulu tarafından 16.07.2024 tarih ve 88 sayılı karar ile onaylanmıştır.

The Effect of Participation in Physical Education and Sports Lessons on Social Skills of Adolescent Students

Öz

This study aims to examine the effects of adolescents' participation in physical education and sports lessons on their social skills. The motivation scale for participation in physical education lessons developed by Tekkurşun and Cicioğlu (2023) and the social skills scale developed by Kocayörük-Yaya (2000) within the scope of his master's thesis were used as data collection tools in the study. The research group consisted of a total of 222 students, 127 male and 95 female. In the analysis of the data obtained by using relational screening method, Skewness- Kurtosis value was examined and it was determined that the data showed normal distribution by performing Shapiro Wilks Test. Multiple regression analysis was performed for the prediction of the data. SPSS 26.0 package programme was used for statistical analyses of the data. For significance level, p<0.05 value was used. As a result of the analyses, it was determined that the mean scores of male students' participation in physical education class were higher than the mean scores of female students. In terms of social skills, the mean score of female students was higher than the mean score of male students. It was found that there was a moderate, positive and statistically significant relationship between the values of participation in physical education class and social skill values. As a result, it was observed that the participation of adolescents in physical education classes had a positive effect on social skills. In addition, it was concluded that the participation rates of male students in physical education classes were significantly higher than female students, and the social skill levels of female students were significantly higher than male students.

Anahtar Kelimeler

Physical Education and Sport, Adolescence, Social Skills

Etik Beyan

The compliance of this study with ethical rules was approved by the Selçuk University, Faculty of Sports Sciences Ethics Committee with the decision numbered 88 and dated 16.07.2024.

Kaynakça

• Ağkurt, E. (2018). Üniversite öğrencilerinde spora katılımın sosyalleşmeye etkisi. Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.
• Akbaş, M., Eyuboğlu, E., Çelebi, M., & Dalkıran, O. (2019). Ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin spor yapma değişkenlerine göre sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 175-187.
• Aljadeff-Abergel, E., & Ayvazo, S. (2020). Teaching social skills in physical education: A self-management package intervention. Education and Treatment of Children, 43(2), 153-170. https://doi.org/10.1007/s43494-020-00012-4
• Avcıoğlu, H. (2005). Etkinliklerle sosyal beceri öğretimi. (2. baskı). Kök Yayıncılık.
• Avşar, Z. ve Öztürk Kuter, F. (2007). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi (Uludağ Üniversitesi Örneği). Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(2), 197-206.
• Bailey, R. (2006). Physical education and sport in schools: A review of benefits and outcomes. Journal of School Health, 76(8), 397-401. https://doi.org/10.1111/j.1746-1561.2006.00132.x
• Balyan, M., Yerlikaya, B. K., & Kiremitçi, O. (2012). Farklı sportif etkinliklerin ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum, sosyal beceri ve öz-yeterlik düzeylerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 196-201.
• Başoğlu, B. (1995). Ankara ili devlet liselerinde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki sorunları üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Biddle, S. J. H., & Asare, M. (2011). Physical activity and mental health in children and adolescents: A review of reviews. British Journal of Sports Medicine, 45(11), 886-895. https://doi.org/10.1136/bjsports-2011-090185
• Ceylan, R. (2008). İlköğretimde beden eğitimi dersinin, takiben yapılan diğer derslerde öğrencilerin başarıları üzerindeki etkisinin araştırılması: Kütahya ili örneği. Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans tezi.
• Christov-Moore, L., Simpson, E. A., Coudé, G., Grigaityte, K., Iacoboni, M., & Ferrari, P. F. (2014). Empathy: Gender effects in brain and behavior. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 46(4), 604-627. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2014.09.001
• Çakmak Yıldızhan, Y. ve Çağlayan, G. N. (2019). Öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile sosyal zeka düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 24(4), 227-240.
• Çelik, F. (2020). Türkiye olimpik hazırlık merkezi, sporcu eğitim merkezi ve bireysel lisanslı faal sporcuların sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans tezi.
• Çiriş, V. (2018). 11. ve 12. sınıf öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin liderlik özelliklerine etkisinin spor yapma durumu açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora tezi.
• Çiy, D., Selvi, H., & Ada, E. N. (2023). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik sınav kaygıları ile durumsal güdülenme düzeyleri. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 59-71. https://doi.org/10.32706/tusbid.1234083
• Diktaş Yerli, G. 2023. Eğitim Sosyolojisi Perspektifinde Eğitimin İşlevi ve Sosyal Değişme Üzerine Nitel Bir Araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 11 (37), 51-83. https://doi.org/10.33692/avrasyad.1401984
• Eime, R. M., Young, J. A., Harvey, J. T., Charity, M. J., & Payne, W. R. (2013). A systematic review of the psychological and social benefits of participation in sport for children and adolescents: Informing development of a conceptual model of health through sport. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 10(1), 98. https://doi.org/10.1186/1479-5868-10-98
• Erhan, S. E., & Tamer, K. (2009). Doğu Anadolu Bölgesi ilköğretim ve ortaöğretim okullarında beden eğitimi dersi için gereken tesis araç-gereç durumları ile öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin tutumları arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 57-66.
• Gökhan, İ., Culha, A. ve Timur, Ö. (2022). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumları ile okula yönelik tutumları arasındaki ilişki. Journal of Global Sport and Education Research. 5(2), 98-108.
• Guerrero, M. A., & Guerrero Puerta, L. (2023). Advancing gender equality in schools through inclusive physical education and teaching training: A systematic review. Societies, 13(3), 64. https://doi.org/10.3390/soc13030064
• Güllü, M. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının araştırılması. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Doktora tezi. Ankara.
• Howie, E. K., & Pate, R. R. (2012). Physical activity and academic achievement in children: A historical perspective. Journal of Sport and Health Science, 1(3), 160-169. https://doi.org/10.1016/j.jshs.2012.09.003
• Huang, S. Y., & LingLay, K. (2017). Mastery motivation in infancy and early childhood: The consistency and variation of its stability and predictability of general competence. Hungarian Educational Research Journal, 7(2), 15-31.
• Jambunathan, S., Burts, D. C., & Pierce, S. H. (1999). Developmentally appropriate practices as predictors of self-competence among preschoolers. Journal of Research in Childhood Education, 13(2), 167-174.
• Kalafat, T., & Kıncal, R. Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin beden memnuniyeti düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23.
• Karasar N, 2008. Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara, Nobel Yayınları.
• Kılıç, D. (2019). Ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumları ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Bartın: Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kocayörük-Yaya A. (2000). İlköğretim öğrencilerinin sosyal becerilerini geliştirmede dramanın etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Makar, E. (2016). Spor eğitimi gören öğrencilerin sosyal beceri, fiziksel benlik algısı ve fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi, Yüksek lisans tezi.
• McDowell, D. J., O'Neil, R., & Parke, R. D. (2000). Display rule application in a disappointing situation and children's emotional reactivity: Relations with social competence. Merrill-Palmer Quarterly, 46(2), 306-324.
• Memiş, A. & Memiş, U.A. (2013). Cinsiyet, başarı ve sosyal beceri. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1(3), 56-125.
• Modiri, I. G. (2013). Güzel sanatlar öğretmeni adaylarının sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 80-119.
• Morgan, P. J., Barnett, L. M., Cliff, D. P., Okely, A. D., Scott, H. A., Cohen, K. E., & Lubans, D. R. (2013). Fundamental movement skill interventions in youth: a systematic review and meta-analysis. Pediatrics, 132(5), e1361–e1383. https://doi.org/10.1542/peds.2013-1167
• Öcal, A. & Kemerkaya, G. (2014). Yetiştirme yurtlarında kalan 6-8. sınıf öğrencilerinin sosyalleşme becerilerinin incelenmesi. K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 56-110.
• Özbey, S. (2018a). Okul öncesi dönem çocuklarında motivasyon ve öz düzenleme becerileri üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(65), 26-47.
• Özbey, S., & Dağlıoğlu, E. (2017). Adaptation study of the motivation scale for preschool children (DMQ18). International Journal of Academic Research, 4(2), 1-14.
• Pampana, G. (2023). Gender differences in participation and performance in physical education classes. International Journal of Research and Analytical Reviews (IJRAR), 10(3). E-ISSN 2348-1269, P-ISSN 2349-5138.
• Rose, A. J., & Rudolph, K. D. (2006). A review of sex differences in peer relationship processes: Potential trade-offs for the emotional and behavioral development of girls and boys. Psychological Bulletin, 132(1), 98-131. https://doi.org/10.1037/0033-2909.132.1.98
• Smith, A. L., Ullrich-French, S., Walker, E. II, & Hurley, K. S. (2006). Peer relationship profiles and motivation in youth sport. Journal of Sport and Exercise Psychology, 28(3), 362-382. https://doi.org/10.1123/jsep.28.3.362
• Şenol, E., & Türkçapar, Ü. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 65-123.
• Tekkurşun DG., Cicioğlu Cİ. (2023). Beden eğitimi dersine katılım motivasyonu ölçeği’nin (BEDKMÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. BAUN Health Sci J, 12(1), 134-141.
• Tomporowski, P. D., Lambourne, K., & Okumura, M. S. (2011). Physical activity interventions and children's mental function: An introduction and overview. Preventive Medicine, 52, S3-S9. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2011.01.028
• Uruç, R. D. (2023). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumları ile sosyal beceri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Şanlıurfa ili örneği. Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Kütahya.
• Uslu, E. ve Özlü, K. (2022). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumları ile beden eğitimi dersindeki mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 287-306.
• Üşenmez, S. (2004). Hava Harp Okulunda görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin ders içi liderlik davranışlarının öğrenci gözüyle değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Ankara.
• Villares, E., Brigman, G., & Peluso, P. (2008). Ready to learn: An evidence-based individual psychology linked curriculum for prekindergarten through first grade. Journal of Individual Psychology, 64(4), 386-402.
• Xu, Y. (2022). The impact of physical education and sport on educational outcomes and e-learning based on IoT. Journal of Physical Education and Sport, 10(2), 111-1108. https://doi.org/10.1155/2022/1111108
• Yaşın, İ., & Tan, M. (2023). Öğrencilerin beden eğitimi ve spor derslerinde yaşadıkları sınav kaygı düzeylerinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 54-67.
• Yetim, A. (2005). Sosyoloji ve spor. Morpa Kültür Yayınları.
• Yıldırım, S., & Özcan, G. (2011). Lisanslı olarak takım sporu ve bireysel spor yapan ile spor yapmayan ortaöğretim öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 111-135.
• Zarrett, N., Fay, K., Li, Y., Carrano, J., Phelps, E., & Lerner, R. M. (2009). More than child's play: Variable- and pattern-centered approaches for examining effects of sports participation on youth development. Developmental Psychology, 45(2), 368-382. https://doi.org/10.1037/a0014577