EVLENME YOLU İLE TÜRK VATANDAŞI OLMA TALEPLERİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN YARGILAMALARDA MİLLİ GÜVENLİK VE KAMU DÜZENİ KISTASI

Yıl 2022, , 389 - 424, 10.01.2022

Fatma Elif Çelik

https://doi.org/10.54049/taad.1055793

Öz

5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu m.16/ı-c’de yer verilen milli güvenlik ve kamu düzeni kıstasının evlenme yolu ile vatandaşlık oluşumunda nasıl bağdaştırılacağının tespiti önem arz etmektedir. Milli güvenliğin tehdit unsurlarına dair net kriterler getirilmedikçe İçişleri Bakanlığının takdir kararının mahiyetini denetlemek güçleşmektedir. Aynı bakış açısından kamu düzeni kavramının da uygulayıcıların görüş ve anlayışlarına göre genişleyebilecek, öznel yoruma elverişli bir kavram olarak keyfiliğe vardırılması mümkün hâle gelmektedir.
Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil etmeme hâli, evlenme yolu ile Türk vatandaşı olmak isteyen yabancılar bakımından başvuru şartı değil; başvurudan sonra ele alınan bir değerlendirme kıstasıdır. TVK m.16’daki başvuru şartları, ancak Türkiye’de ikamet etme şartı ile desteklenirse milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hâli bulunmama kıstasından beklenen faydanın ortaya çıkacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık, Evlilik, Milli Güvenlik, Kamu Düzeni, Türk Vatandaşlığı, Yargı Kararı, Uyuşmazlık

The Criterion of National Security and Public Order in Proceedings Regarding Disputes Arising From The Demands of Becoming Turkish Citizen by Way of Marriage

Öz

It is important to determine how the national security and public order criterion, which is enacted in the Turkish Nationality Act No:5901 article 16/ı-c, will be harmonized for acquisition of citizenship through marrriage. It will become more difficult to control discretionary decisions of the Ministry Of Interior about acquisition of citizenship through marrriage unless setting clear understanding as what exactly constitutes threat to national security. From the same point of view, the concept of public order is also becoming suitable for the subjective interpretation, which can be expanded according to the views and understandings of practitioners.
Having no quality constituting an obstacle in respect of national security and public order is not an application requirement for foreigners who want to be a Turkish citizen by marriage; it is an evaluation criterion that is considered after the application. It is thought that the expected benefit will emerge from the criterion of not having a situation that will pose an obstacle in terms of national security and public order if the application conditions in Turkish Nationality Act article 16 are supported by the condition of residing in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Citizenship, Marriage, National Security, Public Order, Turkish Citizenship, Judicial Decision, Dispute

Kaynakça

• Abrams, K, ‘Marriage Fraud’, (2012), 100(1) California Law Review 1-68.
• Akıntürk, T and Ateş Karaman, D, Türk Medeni Hukuku-Aile Hukuku, (Beta, 2014).
• Anuscheh F and Hailbronner, K, Report On Citizenship Law: Germany, Globalcit, Country Report 2020/5, (March 2020).
• Arsebük, A. E, Medeni Hukuk-II, (Ankara Hukuk Fakültesi, 1940).
• Aybay, R, Kadının Uyrukluğu Üzerinde Evlenmenin Etkisi, (AÜSBF Yayınları,1980).
• Aybay, R, Vatandaşlık Hukuku, (Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006).
• Aybay, R, ‘Milli Güvenlik Kavramı ve Milli Güvenlik Kurulu’, (1978) 33(1) AÜSBF Dergisi 59-82.
• Berki, O.F, ‘Türk Hukukunda Evlenmenin Tabiiyete Tesiri’, (1946) 3(1) AÜHFD 46-61.
• Collins, K. A, ‘A Short History Of Sex and Citizenship: The Historians’ Amicus Brief In Flores-Villar v.United States’, (2011) 91(4) Boston University Law Review 1485-1518.
• De Hart B, ‘Regulating Mixed Marriages Through Acquisition and Loss Of Citizenship’, (November 2015) 662 The Annals Of The American Academy Of Political and Social Science 170-187.
• Doğru, O and Nalbant, A, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi-Açıklama ve Önemli Kararlar, (Legal, 2012).
• Erdem, B.B, ‘4866 Sayılı Kanun’la Türk Vatandaşlığı Kanununun 5.Maddesinde Yapılan Değişikliğe Göre Türk Vatandaşlığının Evlenme yolu İle Kazanılması’, (2003) 23(1-2) MHB 339-361.
• Erdem, B.B, ‘Vatandaşlık Kanunu Tasarısında Evlenme İle Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin Düzenleme’, Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı Sempozyumu-29 Şubat 2008, (Seçkin, 2008).
• Erten, R, ‘Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı’nın Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin Hükümleri Hakkında Değerlendirmeler’, (2008) 66(4) Ankara Barosu Dergisi 36-61.
• Erten, R, ‘Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması Yollarında Aranan Ortak Şart: Milli Güvenlik Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Hâli Bulunmamak’, (2020) 40(2) PPIL 1351-1371.
• Farahat, A and Hailbronner, K, Report On Citizenship Law: Germany, Globalcit, Country Report 2020/5, (March 2020).
• Fındıkoğlu, Z. F, ‘Devletler Hususi Hukukunda Eksogami Meselesi’, (1948) 14(1-2) İÜHFM 316-323.
• Fişek, H, Türk Vatandaşlık Hukuku, (Güzel İstanbul Matbaası,1959).
• Gemalmaz, M. S, Devlet, Birey ve Özgürlük, (Legal,2016).
• Göğer, E, Türk Tabiiyet Hukuku, (Sevinç Matbaası, 1972).
• Gözler, K and Kaplan, G, İdare Hukukuna Giriş, (Ekin,2015).
• Gümüşlü Tunçağıl, G, ‘Vatandaşlığa İlişkin Bazı Meseleler Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları’, (2021) 41(1) Public and Private International Law Bulletin.99-127.
• Güngör, G, ‘Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi’ (1997-1998) 17-18(1-2) MHB 229-250.
• Güngör, G, ‘The Acquisition Of Turkish Nationality By Way Of Marriage Following The June 2003 Amendment’, (2004) 1(1) Ankara Law Review 29-49.
• Güngör, G, Tabiiyet Hukuku-Gerçek Kişiler-Tüzel Kişiler ve Şeyler, (Yetkin, 2019).
• Güral, J, ‘Evlenmeden Doğan Kanun İhtilafları’, (1946) 3(1) AÜHFD 147-178.
• Hill, C. D, ‘Citizenship Of Married Women’, (1924) 18(4) American Journal Of International Law 720-736.
• Holmes, K. R, What Is National Security, (Index Of U.S Military Strenght, 2015).
• İnceoğlu, S, Adil Yargılanma Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, (Anayasa Mahkemesi El Kitapları Serisi-4, 2018).
• Jeffers, K and Honohan, I and Bauböck, R, How To Measure The Purposes Of Citizenship Laws: Explanatory Report For The Citlaw Indicators, (Globalcit, 2017).
• Kaya, C, İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, (XII Levha, 2021).
• Knapp, C, ‘Yalandan Evlenme ve Kadın Tabiiyeti’, Yusuf Kazancıoğlu (çev.) (1944) 1(3) AÜHFD 424-434.
• Makinda, S. M, ‘Sovereignty and International Security: Challenges For The United Nations’, (1996) 2(2) Global Governance 149-168.
• Nomer, E, Vatandaşlık Hukuku Dersleri, (Fakülteler Matbaası,1971).
• Reçber, K and Özgenç, Z, ‘5901 Sayılı Türk Vatandaşlık Kanunundaki Bazı Boşluklar, (2016) LXXIV (1) İÜHFM 373-387.
• Richardson, D, ‘Rethinking Sexual Citizenship’, (2017) 51(2) Sociology 208-224.
• Sakmar, A, ‘Kadınla Erkek Arasındaki Hukuki Eşitlik İlkesi ve Vatandaşlık Hukuku’, (1978) 44(1-2) İÜHFM 123-133.
• Sargın, F, ‘Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda Değişiklik Yapan 2003 Tarihli ve 4866 Sayılı Kanun Kapsamında Bir Değerlendirme’, (2004) 53(1) AÜHFD 27-63.
• Seviğ, M.R and Seviğ, V. R, Devletler Hususi Hukuku, (İsmail Akgün Matbaası,1962).
• Tanrıbilir, F. B, ‘Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısının Hazırlanması Nedenleri Üzerine, (2007) 72 TBB Dergisi 37-54.
• Tiryakioğlu, B, ‘Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısına Göre Vatandaşlığın Yetkili Makam Kararı ile Kazanılması’, Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı Sempozyumu-29 Şubat 2008, (Seçkin, 2008).
• Wallece Goodman, S, Naturalisation Policies In Europe: Exploring Patterns Of Inclusion and Exclusion, (EUDO Citizenship Observotary, 2010).
• Yasan, C, Milletlerarası Özel Hukukta Aynı Cinsiyetten Kişilerin Birliktelikleri, (XII Levha, 2013).