Yetkisiz Hekimlik Suçu (1219 Sayılı Kanun m.25)

Yıl 2019, Sayı: 38, 295 - 314, 04.04.2019

Emre Dizdar

Öz

Tıbbî müdahaleler, niteliği itibariyle insanın yaşamı ve vücut dokunulmazlığı üzerinde tehlike yaratmaya elverişli bir faaliyet alanıdır. Bu nedenle, tıbbî müdahale yalnızca hekimler tarafından uygulanabilir; istisnaî ve küçük müdahaleler dışında, hekim olmayan kişilerin tıbbî müdahalede bulunması yasaklanmıştır. Hekim olmayan kişilerin tıbbî müdahalede bulunmalarına, hastanın rıza göstermesi hukuken mümkün değildir. Bu açıdan, anılan müdahaleler hukuka uygunluk nedeninden yoksundur. 

Hekim olmayan kişilerin hasta tedavi etmesi veya tabip unvanını takınması, kamu sağlığı üzerinde tehlike yaratacağından, anılan fiiller, bağımsız bir ceza normu kapsamında düzenlenmiştir. 1219 sayılı Tababet Şuabatı San’atlarının Tarz-ı İcrasına Dair Kanunu’nun 25. maddesine göre, diploması olmayan kişinin, menfaat temin etmek amacına yönelik olmasa bile, hasta tedavi etmesi veya tabip unvanını takınması cezalandırılmaktadır.Buna göre, yetkisiz kişilerin hasta tedavi etmesi veya tabip unvanını takınması, herhangi bir başka zarar neticesi oluşturmasa bile, anılan madde kapsamında yaptırım altına alınacaktır. Bu çalışmada, anılan suç sistematik olarak açıklanmış ve yargısal uygulamada karşılaşılabilecek olası sorunlara karşı çözüm önerileri ileri sürülmüştür.   

Anahtar Kelimeler

Tıp Hukuku, Yetkisiz Hekimlik Suçu, 1219 Sayılı Kanuna Aykırılık, Hasta Tedavi Etme

Kaynakça

• 1. Kitap ve Makaleler ARTUK, Mehmet Emin / GÖKÇEN, Ahmet / YENİDÜNYA, Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Adalet, 2015. BAYAT, Ali Haydar, Genel Tıp Tarihi, İstanbul: Zeytinburnu Bel. Kültür Yayınları, 2016. BAYRAKTAR, Köksal, Hekimin Tedavi Nedeniyle Cezai Sorumluluğu, İstanbul: İÜ Yayınları, 1972. ÇİLİNGİROĞLU, Cüneyt, Tıbbî Müdahaleye Rıza, İstanbul: Filiz Kitabevi, 1993. DÖNMEZER, Sulhi / ERMAN, Sahir, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku, C.I, İstanbul: Beta, Ocak 1997. DÖNMEZER, Sulhi, “Çocuk Düşürme ve Düşürtmenin Dünü ve Bugünü”, İÜHFM, C.L, Sy:1-4, 1984, s.3-11. ERMAN, Barış, Ceza Hukukunda Tıbbî Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu, Ankara: Seçkin Yayınları, 2003. GÖKCAN, Hasan Tahsin, Tıbbî Müdahaleden Doğan Hukukî ve Cezaî Sorumluluk, Ankara: Seçkin Yayıncılık, Şubat 2013. GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku, C.II, Bursa: EkinYayınları, 2003. HAKERİ, Hakan, Tıp Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık, Mart 2016. HAKERİ, Hakan, “Tıp Hukukunun Temel Kavramları”, in Roche Sağlık Hukuku Günleri, İstanbul, Deniz Ofset Matbaacılık, Temmuz 2007, s.65-95. KANBUR, Nihat, “Rahim Tahliyesine Yönelik Fiiller Bakımından Hekimin ve Diğer Sağlık Personelinin Çocuk Düşürtme Suçu Çerçevesinde Cezai Sorumluluğu”, Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları V. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu 28 Şubat-1 Mart 2008, Ankara, TBB Yayınları, 2008, s.1229-1258. KATOĞLU, Tuğrul, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, AÜHFD, C.LXI, Sy:2, 2012, s.657-693. KEYMAN, Selahattin, “Hekimin Cezaî Sorumluluğu”, AÜHFD, C.XXXV, Sy:1-4, 1978, s.57-89. KOCA, Mahmut, “Kısırlaştırma Suçu (TCK m.101)”, İÜHFM, C. LXVII, S.1-2, 2009, s.44. KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Seçkin Yayınları, Eylül 2018. OTACI, Cengiz, “Türk Ceza Hukukunda Cenin Düşürtme ve Cenin Düşürme Suçları”, Ceza Hukuku Dergisi, C.III, Sy:8, Aralık 2008, s.29-56. OZANSÜ, Cemil, “Kısırlaştırma Suçu”Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları V. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu 28 Şubat-1 Mart 2008, Ankara, TBB Yayınları, 2008, s.1284-1294. ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Seçkin, Eylül 2018. ÜNVER, Yener, “Türk Tıp Hukukunda Rıza”, YÜHFD, C.III, Sy:2, 2006, s.227-288. YENERER ÇAKMUT, Özlem, Tıbbî Müdahaleye Rızanın Ceza Hukuku Açısından İncelenmesi, İstanbul: Legal Yayıncılık, Ocak 2003. 2. İnternet Kaynakları http://emsal.yargitay.gov.tr., https://www.istabip.org.tr/site_icerik_2016/haberler/agustos2017/sahte_doktor_altug_aslan_adanur_karar.pdf, http://kazanci.com, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5adb8fd246c127.63964438