The Structural Problems Of Tax Justice And New Areas Of Problems Needing Solutions Due To The Process Of Appeals

Yıl 2019, Sayı: 37, 271 - 302, 01.01.2019

Osman Sarıaslan

Öz

Thanks to the administrative justice reform made in 1982, which led to the abolishment of commision of appeals and the establishment of tax courts, Turkish Tax Justice started to get into a process of evolution and transformation. These processes continue to keep their existence by changing dimension with the law no. 6545 in 2014 passing on to the system of appeals. As a matter of fact, these factors cause some fundemental problems to emerge. Given the fact that tax justice has been converted from the former local administrative structure, it is seen that the majority of the problems are the outcomes of this conversion and remain to be unique to tax justice. Therefore, for about forty years it has sustained to be a necessity for us to deal with the tax justice with its own judicial dynamics and reevaluate its specific structural problems within a system. In other words, the tax justice now needs to be reconstructed upon the ground of its specific principles and own judicial experiences. This study has been put down on paper to materialise this necessity. Within this scope, it has been aimed, in this study, to reveal the problems and implementations in the current practices of tax justice that need immediate solutions. Also, the analysis has been expanded through the identification of new areas of problems stemming from the first implementations of the systems of appeals newly participating in our legal order. Thus, setting forth the need for reform within the tax justice, it has been desired to make a call for a reconstruction process and set ground for discussion in practical terms

Anahtar Kelimeler

Tax Justice, Definitive Judgment, Appeals, Right to Appeal, Judicial Reform.

VERGİ YARGISININ YAPISAL SORUNLARI VE İSTİNAF SÜRECİYLE BİRLİKTE ÇÖZÜMLENMESİ GEREKEN YENİ SORUN ALANLARI

Öz

1982 idari yargı reformuyla temyiz/itiraz komisyonlarının kaldırılması ve vergi mahkemelerinin kurulması, Türk Vergi Yargısında bir oluşum ve dönüşüm sürecini başlatmıştır. Bu süreç, 2014 yılında 6545 sayılı Kanunla istinaf sistemine geçilmesiyle boyut değiştirerek devam etmektedir. Yaşanan bu süreçler haliyle bazı temel sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Vergi yargısının yerel teşkilatının daha önce var olan idari yapının dönüştürülerek oluşturulduğu dikkate alındığında; ortaya çıkan sorunların büyük bir kısmı, bu dönüşümün sonucu olduğu ve vergi yargısına özgü bir durum arz ettiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla geçen kırk yıla yakın sürede, vergi yargısını yalnızca kendi yargısal dinamikleriyle yeniden ele almak ve kendine has yapısal sorunlarını bir sistem dâhilinde değerlendirmek bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda gelinen aşamada vergi yargısı kendi yargısal tecrübesi ve kendine has ilkesel zemini üzerine yeniden inşa edilmelidir. Bu çalışma, bu gerekliliği somutlaştırmak adına kaleme alınmıştır. Bu kapsamda, çalışmada mevcut vergi yargılama pratiğinin acil çözüm bulunması gereken sorun ve uygulamaları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca 2014 yılında yasal, 2016 yılında ise fiilen hukuk düzenimize giren istinaf sisteminin ilk uygulamaları ekseninde, yeni sorun alanları tespit edilerek analiz genişletilmiştir. Böylece vergi yargısının reform ihtiyacı ortaya konularak yeninden inşa süreci için bir çağrı yapılmak istenmiş ve ayrıca akademik ve pratik anlamda bir tartışma zemini oluşturmak amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Vergi yargısı, Kesin karar, İstinaf, Kanun yolu, Yargı reformu

Kaynakça

• AĞAR Serkan, “Vergi Davalarının Hukuki Niteliği”, http://www.idare.gen.tr/ agar-vergidavalari.htm
• ARMAĞAN Ramazan, “Yönetsel Yargıda Vergi Davalarının Niteliği:Tam Yargı – İptal Davası Tartışmaları”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, ss. 127-145
• AVCI Mustafa, “İdari Yargıda İstinaf”, TBB Dergisi, Y.2011, S.96, s. 179-204
• CANDAN Turgut, Açıklamalı İdari Yargılama usulü Kanunu, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006.
• DOĞRUSÖZ A. Bumin, “Vergide Ceza Yığılması ve İnsan Hakları Sözleşmesi”, https://www.dunya.com/kose-yazisi/vergide-ceza-yigilmasi-ve-insan-haklarisozlesmesi/409276
• KARAVELİOĞLU Celal, Açıklama ve Son İçtihatlarla İdari Yargılama Usulü Kanunu, Karavelioğlu Basın Yayın Dağıtım, Ankara, 2006
• KESKİN Züleyha, “İdari Yargıda İstinaf Kanun Yolu”, TBB Dergisi, Yıl:2016, Sayı: 126, ss. 235-262
• KIRBAŞ Sadık, Vergi Hukuku Temel Kavramlar, İlkeler ve Kurumlar, Siyasal Kitabevi, Ankara, Mayıs 2006
• SARIASLAN Osman, “Vergi Yargılamasında Harç Sorunu”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 27, Temmuz 2016, ss. 493-514
• SARIASLAN Osman, Vergi Uyuşmazlıklarına İlişkin Davalarda İlk İnceleme, Adalet Akademisi Yayınları, Ankara, 2014.
• TEKİN Cem, “Vergi Yargısında Yargılamanın Yenilenmesi Müessesesi”, Vergi Sorunları, Yıl: 28, Sayı: 204, Eylül 2005, s. 55-64
• Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ile İsveç Krallığı Ulusal Mahkeme Yönetimi (SNCA) Arasında Yargı Alanında İşbirliği Programı, İdari Yargıda İstinaf Semineri, T.C. Adalet Bakanlığı Yayınları, Mayıs 2009, Antalya.
• ÜSTÜN Gül, “İdari Yargıda İstinaf Kanun Yolu Üzerine bir Değerlendirme”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2, ss. 13-38
• YENİCE Kazım, ESİN Yüksel; İdari Yargılama Usulü Kanunu, Ankara, 1983.
• YILMAZ Ejder, Hukuk Sözlüğü, Seçkin Kitabevi, Ankara, 1985
• YÜCE Mehmet, Türk Vergi Yargısı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2010, s. 41-43.
• YÜCE Mehmet, Vergi Yargılama Hukuku, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2013
• http://www.danistay.gov.tr/kurumsal-12-danistay-tarihcesi.html
• http://www.hsk.gov.tr/Adli-Idari-Yargi-Listesi.aspx
• Anayasa Mahkemesinin 16/42013 tarih ve 2012/1056 Başvuru numaralı Mümessillik İnş. Taah. Reklam Paz.Bas. Yay.San. ve Tic. A.Ş., kararı
• Anayasa Mahkemesi tarafından verilen 2015/18081 Başvuru numaralı 8.3.2018 tarihli Karagülle Yapı Müh. İnş. Tic. Ltd. Şti. kararı
• Anayasa Mahkemesinin, 5.12.2017 tarih ve 2014/19521 Başvuru numaralı Emek Yapı Yat. İnş. Tic. Ltd. Şti. kararı.
• Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 01.10.2015 gün ve E:2012/9602 K:2015/10163 sayılı kararı
• Danıştay Dokuzuncu Dairesi ise 31.12.2015 tarih ve E:2012/2157 K:2015/201132 sayılı kararı
• Danıştay Üçüncü Dairesinin 28.9.2017 gün ve E:2016/1025 K:2017/6359 sayılı kararı
• Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. Vergi Dava Dairesinin 2018/315 YD İtiraz numaralı dosyasında verilen yürütmenin durdurulması hakkındaki karar
• İstanbul 2. Vergi Mahkemesi›nin 25.06.2012 tarih ve E:2011/466, K:2012/1779 sayılı kararı
• İstanbul 2. Vergi Mahkemesi 23.12.2011 tarih ve E:2010/1496, K:2011/4244 sayılı kararı