An Assesment on the Basis of the Relationship Between a Case Regarding the Detection of Origin

Yıl 2018, Sayı: 36, 171 - 196, 01.10.2018

Zeynep Dönmez

Öz

A person’s finding out her genetic paternity is accepted as a fundamental right recognized by national and international courts. There are many cases in the German and Swiss judiciary where only the origin is identified, independent from the request for the establishment or abolition of the legal paternity. It is accepted the fact that such a case is also possible in Turkish law by doctrine. However, violations of many fundamental rights such as body integrity, protection of private life and family life may come to a question due to a request for the detection of genetic paternity with the biological father of a person. Within our study, the request for the detection of genetic paternity in the light of the decisions given by the Constitutional Court of the Republic of Turkey and The Federal Constitutional Court German and Federal Supreme Court of Switzerland; also the relationship between the request and fundamental rights are investigated

Anahtar Kelimeler

Detection of origin, detection of genetic paternity, fundamental rights, genetic data, TCC article 286, TCC article 301, Code of Civil Procedure article 292

Kökenin Tespiti Talebinin Temel Haklarla İlişkisine Yönelik Bir De

Öz

Kişinin gerçek soybağını öğrenmesi, gerek ulusal gerekse yabancı yargı kararlarında temel hak olarak kabul edilmektedir. Alman ve İsviçre yargısında soybağının kurulması ya da kaldırılması talebinden bağımsız olarak sadece kökenin tespit edilmesine yönelik birçok dava ile karşılaşılmaktadır. Böyle bir davanın Türk hukuku açısından da mümkün olduğu öğretide kabul edilmektedir. Ancak kişinin biyolojik babasının kim olduğunun tespitine yönelik bir talep karşısında, vücut bütünlüğünün, özel hayatın ve aile hayatının korunması gibi birçok temel hakkın ihlali gündeme gelebilecektir. Çalışmamızda Türk ve Alman Anayasa Mahkemelerinin ve verdiği kararlar doğrultusunda kökenin tespiti talebi ve bu talebin diğer temel haklarla ilişkisi incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kökenin tespiti, soybağının tespiti, temel haklar, genetik veri, TMK m. 286, TMK m. 301, HMK m 292.

Kaynakça

• Akbıyık, Cem, Anayasa Mahkemesinin Soybağı Hukukundaki Kararlarının Toplu Bir Değerlendirilmesi, T.C. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2012, C. 1, s. 203- 224.
• Akıntürk, Turgut/Ateş, Derya, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, İkinci Cilt, Beta Yayınevi, 18. Bası 2016.
• Akyüz, Emine, Çocuk Hukuku, Pegem Akademi, 4. Bası, 2015.
• Basler Kommentar zum schweizerischen Zivilprozessordung, Art. 296, Helbing Lichtenhahen Verlag, 2. Bası, 2013.
• Başpınar, Veysel, Türk Medeni Kanunu ile Aile Hukukunda Yapılan Değişiklikler ve Bu Konuda Bazı Önerilerimiz, AÜHFD, Y: 2003, C. 52, S. 3, s. 79 -101.
• Baygın, Cem, Kan Bağına Dayanan Soybağı, AÜEHFD, C. 6, S. 1-4, Y: 2002, s. 266.
• Baygın, Cem, Soybağı Hukuku, Oniki Levha Yayıncılık, 2010.
• Baysal, Başak, Çocuğun Kökenini Öğrenme Hakkı, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, İstanbul, 2010, s. 493- 533.
• Daiber, Birgit, Ehe- Ein Vertrag zu Lasten Dritter? Zur Anfechtung der Vaterschaft des rechtlichen Vaters durch den biologischen Vater, NZFam, 2016, S. 20, s. 913- 960.
• Dural, Mustafa/ Öğüz, Tufan/ Gümüş, Mustafa Alper, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, 11. Bası, 2016.
• Dural, Mustafa/ Öğüz, Tufan, Türk Özel Hukuku, Cilt II, Kişiler Hukuku, filiz Kitabevi, 18. Bası, 2017.
• Dursun, Sanem Aksoy, Soybağının Belirlenmesi Bakımından MK m. 284 ve HMK m. 292’nin Değerlendirilmesi” Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Yıl 2012, Cilt: 8, Sayı: 95-96, s. 109- 124.
• Erlüle, Fulya, Babalık Karinesi, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, Cilt 1, Vedat Kitapçılık, 2009, s. 685- 698.
• Gören, Zafer, Türk- Alman Hukukunda Kişiliğin Korunması, Anayasa Yargısı Dergisi, Y. 1992, C. 9, s. 165- 184.
• Heiderhoff, Bettina, Anspruch des Kindes auf Klärung der genetischen Vaterschaft?, NJW 2016, 1918- 1920.
• Kılıçoğlu, Ahmet M., Medeni Kanun’umuzun Aile- Miras- Eşya Hukukuna Getirdiği Yenilikler, Turhan Kitabevi, 3. Bası, 2014.
• Kırkbeşoğlu, Nagehan, 28.02.2008 Tarihli İsviçre Federal Mahkemesi Kararının (BGE 134 III 241) Çevirisi ve Kökenini Öğrenme Hakkı ile İlgili Genel Bir Değerlendirme, TAAD, Yıl: 7, Sayı: 24 (Ocak 2016), s. 199- 223.
• Löhnig, Martin/ Plettenberg, Ina/ Runge- Rannow, Maria Viktoria, “Keine Pflicht des Gesetzgebers zur Bereitstellung eines Verfahrens zur isolierten, rechtsfolgenlosen Klärung der Abstammung”, NZFam, 2016, S. 9, s. 409.
• Memiş, Tekin/Yıldırım, Mustafa Fadıl, Soybağının Belirlenmesinde Gen Analizlerinin Kullanılması ve Yarattığı Hukukî Sorunlar, AÜEHFD, C. VIII, S. 1-2, Yıl: 2004, s. 283- 306.
• Muckel, Stefan, Allgemeines Persönlichkeitsrecht: Keine “rechtsfolgenlose” Vaterschaftsfeststellung, JA 2016, 553-555.
• Oğuzman,Kemal/ Dural, Mustafa, Aile Hukuku, Filiz Yayınevi, 2. Bası, 1998.
• Öğüz, Tufan, Türk Medeni Kanunu’nun Soybağına İlişkin Hükümleri Hakkında Değerlendirme, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, On İki Levha Yayıncılık, Cilt II, 2010, s. 1415- 1424.
• Özbilen, Ali Barış, Vücut Bütünlüğüne Yönelik Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Bakımından Rızanın Aranmadığı Haller, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 12, Sayı: 24 Güz 2013/2 s. 99- 124.
• Özdemir, Hayrunnisa, Elektronik Haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2009.
• Serozan, Rona, Çocuk Hukuku, Vedat Kitapçılık, İkinci Basıdan Tıpkı Bası, İstanbul 2017.
• Serozan, Rona, Soybağı Hukuku Üzerine Çeşitlemeler, Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan, 2008, s. 759- 777.
• Taştan, Furkan Güven, Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, 2017, 2. Baskı, İstanbul, On iki Levha Yayıncılık.
• Tosun, Yalçın/ Baş, Ece, Soybağının Reddi Davasında ve Babalık Davasında Sürelere İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarının Değerlendirilmesi, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2014, C. 9, S. 123- 124, s. 99- 115.
• Turan- Başara, Gamze, Çocuğun Biyolojik Ana- Babasını Öğrenme Hakkı, Evrensel Hukuk İlkeleri Işığında Türk Medeni Hukukunda Değişimler Sempozyumu, 10-11 Haziran 2016, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2016, s. 265- 283.
• Tüzüner, Özlem, Soybağının Tespiti Davasında Genetik Analize İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi, AÜHFD Yıl: 2013, Cilt: 62, S. 4, s. 1139- 1166.