Liability of the Debtor Due to the Actions of the Third Party

Yıl 2018, Sayı: 35, 375 - 403, 01.07.2018

Fatih Gültekin

Öz

It is not always possible for the debtor to fulfill their obligations by themselves. Such circumstances leave the debtor no choice but apply for help from a third party an auxiliary person . However, the third party use in debts relations is subject to certain constraints. Liability of the debtor due to the actions of the third party is a strict liability, which arises from contractual relationships. Therefore, in order to allow the debtor to be freed from responsibility, the doctrine of imputed negligence has emerged. According to this doctrine, the imputed negligence is deemed to have occurred if the wrongful act was performed by the debtor instead of the third party and if this action was deemed faulty for the debtor. Parties in the debtorcreditor relationship may issue a release of liability arrangement, which removes or limits liability for the use of the third party. The release of liability agreement may apply to any kind of faulty action of the third party against the debt, except for the ones pertaining to work related to law or work which is subject to qualified authorities’ permission. The debtor is responsible for the damage that the creditor has suffered. The damage could be both material and nonmaterial. The debtor who pays compensation to the creditor may seek recourse from the third party

Anahtar Kelimeler

Auxiliary Person, Strict Liability, Imputed Negligence, Third Party.

Yardımcı Kişinin Fiillerinden Borçlunun Sorumluluğu

Öz

Borçlunun tek başına yükümlülüklerini yerine getirmesi her zaman mümkün değildir. Bu durum borçluyu yardımcı kişi kullanmaya zorlamaktadır. Fakat borç ilişkisinde yardımcı kişi kullanımı bazı sınırlamalara tabidir. Yardımcı kişinin fiillerinden dolayı borçlunun sorumluluğu, sözleşmeden doğan bir kusursuz sorumluluktur. Borçlunun sorumluluktan kurtulmasına olanak verebilmek için farazi kusur görüşü ortaya çıkmıştır. Bu görüşe göre; zarar verici davranış yardımcı kişi yerine borçlu tarafından gerçekleştirilseydi, bu davranış borçlu için kusurlu sayılırsa farazi kusur gerçekleşmiş sayılır. Borç ilişkisinin tarafları yardımcı kişi kullanımından kaldıran veya sınırlandıran sorumsuzluk anlaşması düzenleyebilir. Sorumsuzluk anlaşması yardımcı kişinin borca aykırı her türlü kusurlu davranışına ilişkin olabilir. Ancak sorumsuzluk anlaşması kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen izne dayalı bir iş ile ilgili ise geçersizdir. Alacaklının uğramış olduğu zararlardan dolayı borçlu sorumludur. Bu zarar maddi veya manevi olabilir. Mümkünse alacaklıya tazminat ödeyen borçlu, yardımcı kişiye rücu edebilir

Anahtar Kelimeler

Yardımcı Kişi, Kusursuz Sorumluluk, Farazi Kusur

Kaynakça

• Adıgüzel, Burak: “Eşya Taşımalarında Taşıyıcı Yardımcısı Kavramı ve Yardımcıların Taşıyıcının Sorumluluğuna Etkisi”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.III, S.2, Kayseri, 2008, s.291-332.
• Akman, Galip Sermet: Sorumsuzluk Anlaşması, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1976.
• Antalya, O. Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.III, 1. b., Legal Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Ayan, Mehmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 8. b., Mimoza Yayınları, Konya, 2013.
• Ayan, Elif: “Genel İşlem Koşullarındaki Sorumsuzluk Kayıtlarının Hukuken Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.20, S.3, Ankara, 2016, s.3-36.
• Bozer, Ali: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Dayınlarlı Hukuk Yayınları, Ankara, 2002.
• Buz, Vedat: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Borçların İfası ve İfa Edilmemesine İlişkin Değerlendirilmesi”, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Sempozyumu, Ankara Barosu Yayınları, Ankara, Mayıs 2011, s.165-177.
• Çelik, Ahmet Çelik: “Yardımcı Kişilerden Sorumluluk”, Kazancı Hukuk Eserleri Bilgi Bankası, www.kazancı.com, e.t.18.10.2017.
• Çelik, Ahmet Çelik: “Tüzel Kişilerin Sorumluluğu”, Kazancı Hukuk Eserleri Bilgi Bankası, www.kazancı.com, e.t.18.10.2017.
• Deschenaux, Henri; Tercier, Pierre: Sorumluluk Hukuku, çev. Salim Özdemir, Kadıoğlu Matbaası, Ankara, 1983.
• Erdem, Nafiz: Türk Borçlar Kanunu Şerhi ve Davaları, C.I, Aslımlar Ofset Tipo Matbaacılık, Ankara, 1987.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 22. b., Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
• Erten, Ali: Sorumsuzluk Şartları, Olgaç Matbaası, Ankara, 1977.
• Feyzioğlu, Feyzi Necmeddin: Borçlar Hukuku Umumi Hükümler, C.II, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1969.
• Hatemi, Hüseyin; Gökyayla, Emre: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 3. b., Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015.
• İnal, H. Tamer: Borca Aykırılık Dönme ve Fesih, 6. b., Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• İnan, Ali Naim; Yücel Özge: İnan Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014.
• Karaca, Mehmet: “İfa Yardımcısının Fiilinden Borçlunun Sorumluluğu”, Terazi Hukuk Dergisi, S.49, 2010, s.47-62.
• Karahasan, Mustafa Reşit: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.II, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2003.
• Karahasan, Mustafa Reşit: Sorumluluk Hukuku Sözleşmeden Doğan Sorumluluk, 6. b. Beta Yayınları, Kırklareli, 2003.
• Kara Kılıçarslan, Seda: Adam Çalıştıranın Sorumluluğu, Turhan Kitabevi, Ankara, 2017.
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 19.b., Turhan Kitabevi, Ankara, 2015.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Borçlar Hukukuna Giriş Hukuki İşlem Sözleşme, Borçlar Hukuku Genel Bölüm C.I, 7. b., Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017.
• Nomer, Haluk N.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 11.b., Beta Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• Oğuzman, M. Kemal; Öz M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, 15. b., Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017
• Öztan, Bilge: Medeni Hukuk Tüzel Kişilerinde Organ Kavramı ve Organın Fiillerinden Doğan Sorumluluk, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1970.
• Reisoğlu, Safa: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. b., Beta Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• Saymen Ferit H.; Elbir Halit K.: Türk Borçlar Hukuku I Umumi Hükümler, C.II, İsmail Akgün Matbaacılık ve Kitapçılık Müesseseleri, İstanbul, 1958.
• Serozan, Rona: İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, Borçlar Hukuku Genel Bölüm C.III, 6. b., Filiz Kitabevi, İstanbul, 2014.
• Şenocak, Zarife: Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu, Dayınlarlı Hukuk Yayınları, Ankara, 1995.
• Tandoğan Haluk: Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 1981.
• Tandoğan, Haluk: Türk Mes’uliyet Hukuku (Akit Dışı ve Akdi Mes’uliyet), AjansTürk Matbaası, Ankara, 1961.
• Tekinay, Selahattin Sulhi; Akman, Sermet; Burcuoğlu, Haluk; Altop, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. b., Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993.
• Tercier, Pierre; Pichonnaz, Pascal; Develioğlu, H. Murat: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• Tuhr, Andreas Von: Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, çev. Cevat Edege, C.II, 2. b., Olgaç Matbaası, Ankara, 1983.
• Tunçomağ, Kenan: Borçlar Hukuku Dersleri, C.I, Menteş Kitabevi, İstanbul, 1961.
• Ulusan, İhsan: “Culpa In Contrahendo Üstüne”, Prof. Dr. Ümit Yaşar Doğanay’ın Anısına Armağan, C.I, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1982, s.277-319.
• Uygur, Turgut: Açıklamalı-İçtihatlı Borçlar Kanunu Sorumluluk ve Tazminat Hukuku, C.III, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003.
• Zevkliler, Aydın; Ertaş, Şeref; Havutcu, Ayşe; Aydoğdu, Murat; Cumalıoğlu, Emre: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler ve Özel Borç İlişkileri, Barış Yayınları, İzmir, 2013.
• www.kazancı.com
• www.tbmm.gov.tr
• www.haberpop.com
• www.webtekno.com