The Penal Responsibility of Doctors Arised From The Performance Of Their Profession

Yıl 2017, Sayı: 32, 197 - 246, 01.10.2017

Ceyda Ümit

Öz

It is indisputable that physics, performed in an extremely technical, sensitive, sacred and special field has an inherent character which can not be compared with any other vocation. Due to the distinguished character of this sphere of activity and the speciality of medical services, doctors inevitably encounter with penal responsibility. The penal responsibility of doctors as a concept, comprises the liability of physicians from the possible penal actions fulfilled during the exercise of their profession or resulted from the practising of their metier. Each medical attention, regardless of the gravity of its scope, essentially is an infringement of the bodily integrity of a person, that is why it is important to explicate the conditions of legality of the medical interventions. This article details the conditions and reasons of the legality of medical interventions in the light of the general principles of criminal responsibility, explains the concepts of consent of the patient, the informed consent, obligation of care and solicitude; examines some significant offences which have of great importance for this topic such as reckless injury and recless killing, intentional killing and intentional killing by act of ommisssion and finally discusses some other possible actions defined in the Penal Law which result in the criminal liability of doctors

Anahtar Kelimeler

Defect Liability, Principle of Causality, Informed Consent, Medical Intervention, Negligent Offense, Obligation of Care and Solicitude, Complication

HEKİMLERİN MESLEKLERİNİN UYGULANMASINDAN DOĞAN CEZA SORUMLULUĞU

Öz

Son derece teknik, kutsal ve özel bir alanda yürütülen hekimlik mesleğinin başka kendine özgü doğası tartışmasızdır. Faaliyet alanı ve sunulan tıbbi hizmetin özelliği, kaçınılmaz olarak hekimlerimizi ceza sorumluluğu ile karşı karşıya getirmektedir. Hekimin ceza sorumluluğu; en geniş anlamda tıp mesleğini icra ederken ya da mesleğinin icrası dolayısıyla işlenmiş olabilecek eylemlerden sorumluluğu ifade eder. Her tıbbi müdahale, esasen kişinin vücut bütünlüğünün ihlali olduğundan, tıbbi girişimin sınırlarının belirlenmesi ve hukuka uygunluk şartlarının irdelenmesi gerekmektedir. sorumluluğunun temel ilkeleri ışığında hekimin tıbbi girişimini hukuka uygun kılan nedenler tartışılmakta; bu kapsamda hastanın rızası, aydınlatılmış onam, dikkat ve özen yükümlülüğü kavramları açıklanmakta ve konu açısından özel önem taşıyan taksirle öldürme ve yaralama, kasten öldürme, ihmali davranışla kasten öldürme gibi suçlar ile Türk Ceza Kanununda tanımlanan hekimlerin ceza sorumluluğuna neden olabilecek muhtemel diğer suç türleri incelenmektedir

Anahtar Kelimeler

Kusur Sorumluluğu, Nedensellik Bağı, Aydınlatılmış Onam, Tıbbi Müdahale, Taksirli Suç, Dikkat ve Özen Yükümlülüğü, Komplikasyon

Kaynakça

• ALBAYRAK, M., Türk Ceza Kanunu, 8. baskı, ( Adalet Yayınevi, 2011).
• AYDIN, K.Ç., Organ veya Doku Ticareti Suçu, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: , Sayı:1, s. 129-161, ( www.ankarabarosu.org.tr-tek makale), (siteye giriş tarihi:30.06.2017).
• ADIGÜZEL, S., Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl:5, Sayı: 19, (Ekim 2014), s.943-995, (www.taa.gov.tr-basic-htm- page420), (siteye giriş tarihi:30.06.2017).
• AKYILDIZ, S.Ç-ÖZKAN, H., Hasta-Hekim Hakları ve Davaları, 2..baskı, (Seçkin Yayıncılık, 2012).
• ERSOY, Y., ‘Tıbbi Hatanın Hukuki ve Cezai Sonuçları’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:53, Yıl:2004, s.161-189, (www.tbbdergisi.barobirlik.org.tr), (siteye giriş tarihi:05.01.2017).
• ÇAKMUT, Y.Ö.Ç., ‘Sağlık Hukukunun Temel Esasları ve Özellikle Aydınlatılmış Onam’, Tıbbi Müdahaleden Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk Sempozyumu, 17 Ocak 2009, Mersin Barosu, s. 22-23.
• ÇUHACI, M., Hekimin Hakları ve Yükümlülükleri, (Güneş Tıp Kitapevleri, 2014).
• GERÇEKER, H., Yorumlu ve Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, (Cantekin Matbaacılık, 2011).
• HANCI, H.İ., ‘Tıbbi Kötü Uygulamadan Kaynaklanan Sorumluluk’, Sağlık Hukuku Kurultayı, (Ankara Barosu Yayınları, 2007), s. 303.
• HANCI, H.İ., Malpraktis Tıbbi Girişimler Nedeniyle Hekimin Ceza ve Tazminat Sorumluluğu, 3. baskı, (Seçkin Yayınları, 2006).
• HAKERİ, H., Ceza Hukuku, 10. baskı, (Adalet Yayınevi, 2011).
• HAKERİ, H., Tıp Hukuku, 3. baskı, (Seçkin Yayıncılık, 2010).
• KANGAL, T.Z., Ceza Hukukunda Varsayılan Rıza, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XV, Sayı:4, 2011, s. 223-251.
• SAVAŞ, H., Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları, Tıbbi Malpractis-Tıbbi Davaların Seyri ve Sonuçları, 3. baskı, (Seçkin, 2013).
• SAVAŞ, H., Sağlık Çalışanlarının ve Sağlık Kurumlarının Tıbbi Müdahaleden Doğan Sorumlulukları, Ceza- Hukuk, 1. baskı, (Seçkin, 2007).
• ŞAHİN, C., ve ÖZGENÇ, İ., Türk Ceza Hukuku Mevzuatı, 1. baskı, Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Yayını.
• KEYMAN, S., ‘Hekimin Cezai Sorumluluğu’ Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (www.auhf.ankara.edu.tr/ auhfd/auhf-dergisi/ yıl 1978-cilt-35-sayı -1) Cilt:35, Sayı:1, s. 57-89. (siteye giriş tarihi: 22..03.2016).
• ÖZCAN, T.H., ‘Tıbbi Müdahaleler nedeniyle Hekimin Ceza Sorumluluğunda Yargıtay Uygulaması’, içinde, Sağlık Hukuku Kurultayı, (Ankara Barosu Yayınları, 2007).
• PARLAR, A., -HATİPOĞLU, M., 5237 Sayılı TCK’da Özel ve Genel Hükümler Açısından Ağır Ceza Davaları, 2. baskı, (Adalet Yayınevi, 2010).
• ŞAHİN, E.M., Ceza Hukukunda Rıza, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı Yayımlanmış Doktora Tezi , 2010.
• TANERİ, G., Uygulamadan Örnek Hükümlerle Türk Hukukunda Hekimin Ceza Sorumluluğu, 1. baskı, (Bilge Yayınevi, Ankara, 2014).
• TAŞKIN, A., Organ ve Doku Nakillerinde Hekimin Cezai Sorumluluğu, (Adil Yayınevi, 1997).
• UĞURLUBAY, A.A.G., İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçuna İlişkin Bazı Tespitler, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, Cilt:1, Yıl:2015, s.165-206.
• ULU, F., Ötenazi, Türk Hukuk Sitesi, 2010, (www. türkhukuksitesi.com/ makale-1369.htm) (siteye giriş tarihi:01.07.2017)
• ÜNVER, Y., ‘Doktorların Malpraktis Nedeniyle Ceza Hukuku Sorumluluğu ve Malpraktis-Komplikasyon Ayırımı’, Tıbbi Müdahaleden Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk Sempozyumu, 16-17 Ocak 2009, Mersin Barosu.
• ÜNVER, Y., Tıbbi Uygulama Hataları (Malpraktis) Komplikasyon ve Sağlık Mensuplarının Sorumluluğu, (Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, no:16, 2008).