TAHKİM VE HAKEM SÖZLEŞMELERİ

Yıl 2020, Sayı: 41, 389 - 426, 01.01.2020

Ebru Yılmazsoy

Öz

Tahkim, eski çağlardan itibaren insan
topluluklarında çıkan uyuşmazlığı çözen bir
mekanizma olmuştur. Sanayileşmenin artmasıyla birlikte dünyadaki ticaretin hızlanmasına bağlı olarak uyuşmazlıkların sayısı
daha da artmıştır. Gün geçtikçe artan hukuki
ilişkilerdeki uyuşmazlıkların, devlet mahkemelerinde çözümü yıllar süren yargılamaya
mahkumdur. Tahkim, işte böyle bir yargılama sisteminde en büyük alternatif yargılama yoludur.
Tahkim, oldukça geniş bir kurumdur.
Özellikle, Türk Hukukunda tahkim, usul hukuku yönünden doktrinde oldukça detaylı
incelenmiştir. Ancak, tahkim kurumunu,
oluşturan tahkim ve hakem sözleşmeleri
hakkında bilgi oldukça kısıtlıdır. Bu nedenle,
çalışmamızda tahkim ve hakem sözleşmeleri
ayrı ayrı ele alınmış ve incelenmiştir.
Tahkim yolu, tahkim sözleşmesi ve taraflarla hakemler arasındaki hakem sözleşmesini de kapsayan üst bir kavramdır. Ancak,
tahkim yolu daha az tercih edildiğinden
içerdiği sözleşmelerin hukuki nitelikleri ve
içerikleri de az bilinmektedir. Çalışmamızda,
tahkim kurumunun içinde yer alan tahkim
ve hakem sözleşmelerinin nasıl kurulduğu,
bu sözleşmelerin hukuki niteliklerinin ne
olduğu, tarafları arasında nasıl bir hukuki
ilişki olduğu, hangi hüküm ve sonuçları doğurduğu ve nasıl sona erdiği hususları incelenmiştir.
Çalışmamız, bir GİRİŞ, üç BÖLÜM ve bir
SONUÇ’tan oluşmaktadır. Giriş Bölümü’nde konunun takdimi, terminoloji, tahkimin
tarihçesi, Türk Hukukunda düzenleniş biçimi, tahkimin çeşitleri ve tahkimin benzer
kurumlardan farkı ele alınıp incelenmiştir.
Birinci Bölüm’de, tahkim sözleşmesinin tanımı, unsurları, tarafları, çeşitleri, hukuki niteliği, tarafların yükümlülükleri ve sona ermesi
incelenmiştir.
İkinci Bölüm’de, hakem sözleşmesinin
tanımı, tarafları, hukuki niteliği, şekli ile hakem tayin usulü, tarafların yükümlülükleri
ve sona ermesi incelenmiştir. Üçüncü Bölüm’de, tahkim ve hakem sözleşmelerinin
hüküm ve sonuçları üzerinde durulmuştur.
Sonuç kısmında ise çalışmamızda vardığımız
sonuçlar bütün olarak ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tahkim, HAKEM, Tahkim Sözleşmesi

Arbitration and Arbitrator Agreements

Öz

Kaynakça

• AKINCI, Ziya: “Yeni Milletlerarası Tahkim Kanunu ve Uygulama Alanı”, İBD, İzmir 2001, s. 4-58, (AKINCI, Tahkim Kanunu).
• • AKINCI, Ziya: Milletlerarası Tahkim, 2. Baskı, Ankara 2007, (AKINCI, Milletlerarası).
• • AKINCI, Ziya: “Tahkim Şartı”, Milletlerarası Tahkim Semineri (4 Ekim 2005), Ankara, s. 144-155, (AKINCI, Şart).
• • ARSLAN/YILMAZ/TAŞPINAR AYVAZ: Medenî Usul Hukuku, 2. Baskı, Ankara 2016.
• • AYBAR, Ayhan: “Sigorta ile İlgili Tahkim”, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, IV. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası BildirilerTartışmalar, 29 Kasım-4 Aralık 1965, Ankara, s. 371-388.
• • AZİZOV, Hakim: “Uluslararası Ticari Tahkim”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara 2004.
• • BAŞPINAR, Veysel: Vekilin (Avukatın, Hekimin, Mimarın, Bankanın) Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, 2. Baskı, Ankara 2004.
• • BELGESAY, Mustafa Reşit: “Hakem Kararlarının Hukuki Mahiyeti”, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, IV. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası Bildiriler-Tartışmalar, 29Kasım-4 Aralık 1965, Ankara.
• • BİÇKİN, İnci: “Hakem Sözleşmesi ve Hakem Yargılaması”, TBBD, Sa. 67, Ankara 2006, s. 380-397.