Öz
Hukuki çoğulluk anlayışı merkeziyetçi
hukuk anlayışına muhalif bir zeminde
kendini konumlandırmaktadır. Çoğulcu
toplumlarda özellikle son dönemde
hukuki tartışmaların da merkezinde yer
almaktadır. Hukuki çoğulluk anlayışı
postmodern olarak adlandırılan dönemin
de kilit kavramlarından biri olarak karşımıza
çıkmaktadır. Tarihsel süreçte hukuki
çoğulluğun hangi kökenlerden nasıl ortaya
çıktığını ortaya koymak söz konusu anlayışın
günümüze nasıl yansıdığı ve tanımlanması
noktasında önem taşımaktadır. Hukukun
tarihsel olarak ele alınışına baktığımızda
insanların, sosyal grupların hareket ve
davranışlarını yönlendirerek düzenlemek
yönünde devletin kullandığı bir araç
olarak karşımıza çıktığı söylenebilecektir.
Böylelikle hukuku meydana getiren ve
uygulayan olarak da devlet söz sahibi
konumdadır. Ancak hukuki çoğulluk anlayışı
devletten bağımsız bir hukuki anlayışın
da var olduğunu ileri sürerek kendini bu
noktadan tanımlamaya çalışmaktadır.
Tarihsel süreçte çeşitli görünüş biçimlerine
haiz olan hukuki çoğulluk anlayışının
coğrafyamızdaki görünüşünü Osmanlı
Millet sistemi üzerinden incelemek
mümkündür.Hukuki çoğulluk kavramını
Osmanlı Millet sistemine benzer şekilde
ve fakat kendi politik kaygılarına göre
şekillendiren İsrail uygulaması örneği
üzerinde durmak kavramın günümüzde
hukuki uygulamaya nasıl yansıdığı
konusunda bize bilgi verebilecektir.
Çalışmayı özgün kılan husus İsrail
uygulamasında hukuki çoğulluğun tarihsel
bağlamından farklı bir biçimde hukuki
değerlere ve demokrasiye dayalı olarak
alanının genişletildiği iddia edilse de
İsrail tarafından azınlıkların yönetilmesi
hususunda siyasi bir argüman olarak bilinçli
bir şekilde kullanılma boyutunun baskın
olarak devam ettiğinin ortaya koyulmasıdır.
Çalışma sonucunda İsrail’in diğer halkları
veya inançları birbirinden ayırarak farklı
hukuki rejimlere tabi kılma politikasının
altında insani değerleri ve demokrasiyi göz
önünde bulundurmaktan ziyade azınlıklara
karşı politik avantaj elde etmek amacı
taşıdığı söylenebilecektir
Anahtar Kelimeler
: Hukuki Çoğulluk, Çoğulculuk Millet Sistemi Postmodernizm Sömürgecilik
Kaynakça
- • AKÇA, Gürsoy, “Osmanlı Millet Sistemi’nin Dönüşümü”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 2007
- • AKYILMAZ, Gül, “Osmanlı Devleti’nde Garimüslimlerin Hukuki Statüsü”, Yeni Türkiye Ermeni Sorunu Özel Sayısı. C. 2
- • BOZKURT, Gülnihal, Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1996
- • BAŞOĞLU, Tuncay, Filistin Hukuk Sistemi, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, 2010
- • BOZKURT, Gülnihal, Alman-İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin ışığı Altında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839- 1914), Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 1996
- CHİBA, Masaji, “Other Phases of Legal Pluralism in the Contemporary World”, Ratio Juris. cilt 11,sayı. 3, Şubat 1998
- • ERDEM, Gazi, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Hristiyanların Sosyal ve Dini Hayatları”, (Dan: Seyfettin Erşahin), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2005
- • ERYILMAZ, Bilal, Osmanlı Devletinde Millet Sistemi, Alternatif Üniversite, İstanbul, 1995
- • GRİFFİTHS, John “What is Legal Pluralism?”, Journal of Legal Pluralism and Unofficial Law, Sayı. 24, 1986
- • GÜRKAYNAK, Muharrem “Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi ve Yahudi Milleti”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F.D., 2003, C.9
- • HÜLAGÜ, Metin- ALAN, Gülbadi-DEMİRCİ, Süleyman Şakir Batmaz, Hoşgörü Toplumunda Ermeniler, Erciyes Üniversitesi Yayını, cilt III, 2. Baskı, Kayseri, 2007
- • KENANOĞLU, Macit “Osmanlı Millet Sistemi- Mit ve Gerçek”, Klasik Yayınevi, 4. Baskı, İstanbul, 2017
- • KILINÇ, Ahmet “İslam Hukukunun Evrenselliği Bağlamında Hukuk-ı Aile Kararnamesi ile Malezya İslam Aile Hukuku Kanunu 1984’ün Mukayesesi”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, 2019, s. 623-662.
- • KUMAŞ, Mehmet Salih, “Çok Hukuklu Sistem ve İslam Hukuku’ndaki Yeri”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bursa, 2007
- • KUMAŞ, Mehmet Salih, “Hukuki Çoğulculuk Bağlamında Osmanlı ve İsrail Hukuklarına Bir Bakış”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 15, sayı 2, Bursa 2006
- • MERRY, Sally Engle “Legal Pluralism”, Law and Society Review, cilt. 22, sayı. 5. , 1988,
- • MOORE, S.F. Sally, “Law and Social Change: The Semi-autonomous Field as An Appropriate Fieldof Study”, Law and Society Review, Cilt: 7, Sayı: 4, 1973
- • ORTAYLI, İlber, “Osmanlı Barışı”, http://www.os-ar.com (E.T: 11.12.2012) • ORTAYLI, İlber, Son İmparatorluk Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2006 • ORTAYLI, İlber, Türkiye İdare Tarihi, Todaie Yayınları, Sayı: 180, Ankara, 1979
Evaluation of the Legal Plurality Concept in the Context of the Ottoman Millet System and Israel Practice
Öz
Kaynakça
- • AKÇA, Gürsoy, “Osmanlı Millet Sistemi’nin Dönüşümü”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 2007
- • AKYILMAZ, Gül, “Osmanlı Devleti’nde Garimüslimlerin Hukuki Statüsü”, Yeni Türkiye Ermeni Sorunu Özel Sayısı. C. 2
- • BOZKURT, Gülnihal, Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1996
- • BAŞOĞLU, Tuncay, Filistin Hukuk Sistemi, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, 2010
- • BOZKURT, Gülnihal, Alman-İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin ışığı Altında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839- 1914), Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 1996
- CHİBA, Masaji, “Other Phases of Legal Pluralism in the Contemporary World”, Ratio Juris. cilt 11,sayı. 3, Şubat 1998
- • ERDEM, Gazi, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Hristiyanların Sosyal ve Dini Hayatları”, (Dan: Seyfettin Erşahin), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2005
- • ERYILMAZ, Bilal, Osmanlı Devletinde Millet Sistemi, Alternatif Üniversite, İstanbul, 1995
- • GRİFFİTHS, John “What is Legal Pluralism?”, Journal of Legal Pluralism and Unofficial Law, Sayı. 24, 1986
- • GÜRKAYNAK, Muharrem “Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi ve Yahudi Milleti”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F.D., 2003, C.9
- • HÜLAGÜ, Metin- ALAN, Gülbadi-DEMİRCİ, Süleyman Şakir Batmaz, Hoşgörü Toplumunda Ermeniler, Erciyes Üniversitesi Yayını, cilt III, 2. Baskı, Kayseri, 2007
- • KENANOĞLU, Macit “Osmanlı Millet Sistemi- Mit ve Gerçek”, Klasik Yayınevi, 4. Baskı, İstanbul, 2017
- • KILINÇ, Ahmet “İslam Hukukunun Evrenselliği Bağlamında Hukuk-ı Aile Kararnamesi ile Malezya İslam Aile Hukuku Kanunu 1984’ün Mukayesesi”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, 2019, s. 623-662.
- • KUMAŞ, Mehmet Salih, “Çok Hukuklu Sistem ve İslam Hukuku’ndaki Yeri”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bursa, 2007
- • KUMAŞ, Mehmet Salih, “Hukuki Çoğulculuk Bağlamında Osmanlı ve İsrail Hukuklarına Bir Bakış”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 15, sayı 2, Bursa 2006
- • MERRY, Sally Engle “Legal Pluralism”, Law and Society Review, cilt. 22, sayı. 5. , 1988,
- • MOORE, S.F. Sally, “Law and Social Change: The Semi-autonomous Field as An Appropriate Fieldof Study”, Law and Society Review, Cilt: 7, Sayı: 4, 1973
- • ORTAYLI, İlber, “Osmanlı Barışı”, http://www.os-ar.com (E.T: 11.12.2012) • ORTAYLI, İlber, Son İmparatorluk Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2006 • ORTAYLI, İlber, Türkiye İdare Tarihi, Todaie Yayınları, Sayı: 180, Ankara, 1979
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk |
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Nisan 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 42 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları