Surveillance with Technical Means in Criminal Procedure Law

Yıl 2021, Sayı: 46, 413 - 454, 05.04.2021

Faruk Yasin Turinay

Öz

Surveillance with technical means is one of the measures of protection regulated by Turkish Criminal Procedure Code No. 5271. According to the article 140 of the Code, if there are strong indications of suspicion based upon concrete evidences that certain crimes have been committed, and if there is no other available means of obtaining evidence, the activities of the suspect or the accused, conducted in fields open to the public and his working places, may be subject to surveillance by tecnical means, including voice and image recording. Surveillance with technical means is not only a mesure of protection, but also a method for obtaining evidence. In this study, surveillance with technical means’ conceptual and historical development, its legal characteristic and formation, preventive surveillance with technical means, its function and purpose, restricted fundamental rights and freedoms by the measure, its implementing method, within the phases of the criminal procedure that the measure can be applied, its conditions on the level suspicion of having committed a crime and the evidences obtained, the condition that “no other available means of obtaining evidence”, its implementation scope by field and person, its scope by types of crimes, the competent authorities, the duration, the content of the decision on applying the measure, its performing and expiration, evaluating of evidences obtained by the measure, the legal remedy and the problem of compensation related to the measure are respectively examined.

Anahtar Kelimeler

surveillance with technical means,, measures of protection of evidence,, means of obtaining evidence,, right to respect for private and family life, field open to the public

CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME

Öz

Teknik araçlarla izleme, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenen koruma tedbirlerinden biridir. Kanun’un 140. maddesine göre belirli suçların işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebepleri bulunması ve başka suretle delil elde edilememesi hâlinde, şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyeri teknik araçlarla izlenebilmekte, ses veya görüntü kaydı alınabilmektedir. Teknik araçlarla izlemenin koruma tedbiri olma özelliğinin yanı sıra delil elde etme yöntemi olma özelliği de bulunmaktadır. Bu çalışmada sırasıyla teknik araçlarla izlemenin kavramsal ve tarihsel gelişimi, hukuki niteliği ve yapısı, genel hatlarıyla önleme amaçlı teknik araçlarla izleme, tedbirin işlevi ve amacı, sınırlandırdığı temel hak ve özgürlük, uygulanma biçimi, tedbirin uygulanabileceği ceza muhakemesi evresi, gerekli suç şüphesi düzeyi ve mevcut delillere ilişkin koşul, başka surette delil elde edilememesi koşulu, uygulandığı kişi, uygulama alanı, suç bakımından uygulama kapsamı, yetkili merci, tedbirin süresi, tedbir kararının içeriği ve uygulanması, tedbirin sona ermesi, tedbirle elde edilen verilerin değerlendirilmesi, kanun yolu ve tazminata ilişkin sorunlar ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

teknik araçlarla izleme,, koruma tedbirleri,, delil elde etme yöntemleri,, özel hayatın gizliliği,, kamuya açık yer.

Kaynakça

• ABANOZ Buket, Kamusal Alanda Kameralı Gözetlemenin Suçun Önlenmesindeki Etkisi ve Elde Edilen Delillerin Hukuka Uygunluğu Sorunu, İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2018.
• AKYAZAN Ahmet Emrah, “Teknik Araçlarla İzleme (CMK m. 140)”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 6, 2007, ss. 83-89.
• AKYÜREK Güçlü, Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu, 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2014.
• BACAUANU Andrei, “Technical Surveillance in the European Union Judicial System. Aspects of Comparative Law”, Acta Universitatis Danubius: Administratio, Vol 10, no. 1, 2018, ss. 70-84.
• CENTEL Nur-ZAFER Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2019.
• TBMM Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Tasarısı, 07.03.2003, 1/535, s. 55, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-0535.pdf.
• TBMM Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu Tasarısı ve İçişleri ve Adalet Komisyonları Raporları (1/487), Dönem : 21 Yasama Yılı : 1, 07.07.1999, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem21/yil01/ss87m.htm.
• TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası, İletişim Özgürlüğüne Müdahale Raporu, Elektronik Gözaltı Dünyası, Elektrik Mühendisleri Odası Yayını, 2009, https://www.emo.org.tr/ekler/3a7e12d707596c8_ek.pdf
• DONAY Süheyl, Ceza Yargılama Hukuku, 2. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2012.
• ERDEM Mustafa Ruhan, Ceza Muhakemesinde, Organize Suçlulukla Mücadelede Gizli Soruşturma Tedbirleri, Ankara: Seçkin Yayınları, 2001.
• ERDOĞAN Yavuz, “Teknik Araçlarla İzleme (CMK Madde 140), Legal Hukuk Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 80, 2009, ss. 2387-2402.
• GÖKCEN Ahmet-BALCI Murat-ALŞAHİN M. Emin-ÇAKIR Kerim, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Ankara: Adalet Yayınları, 2018.
• GÖZLER Kemal, “Yorum İlkeleri”, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, Ankara: Kamu Hukukçuları Platformu-Türkiye Barolar Birliği Yayınları, 2013, ss. 15-119.
• HUKUKTÜRK Veri Tabanı, www.hukukturk.com.
• KARARARA İçtihat Arama Motoru, www.kararara.com.
• KARTAL Adem, “Teknik Araçlarla İzleme ve Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 98, Ekim 2014, ss. 14-24.
• LEGALBANK Elektronik Hukuk Bankası, www.legalbank.net.
• ÖNCÜ Zeynep, “Teknik Araçlarla İzleme Koruma Tedbiri”, Legal Hukuk Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 144, 2014, ss. 127-145.
• ÖNOK Murat, “Ceza Muhakemesinde Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi”, İletişim Özgürlüğüne Müdahale, Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları, 2011, ss. 49-87.
• ÖZBEK Veli Özer, Ceza Muhakemesi Kanununun Anlamı (Açıklamalı-Gerekçeli-İçtihatlı), Ankara: Seçkin Yayınları, 2005.
• ÖZBEK Veli Özer-DOĞAN Koray-BACAKSIZ Pınar, Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2020.
• ÖZBEK Veli Özer, “Teknik Araçlarla İzleme ve Gizli Soruşturmacı Tedbirleri”, Juan Carlos Da Silva-Albrecht Stange-Veli Özer Özbek, Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin Geliştirilmesi Avrupa Birliği - Avrupa Konseyi Ortak Projesi Teknik Araçlarla İzleme ve Gizli Soruşturmacı Tedbirleri, https://rayp.adalet.gov.tr/resimler/552/dosya/8-teknik-araclarla-izleme-ve-gizli-sorusturmaci-tedbirleri-egitim-modulu25-08-20204-37-pm.pdf.
• ÖZEN Mustafa, Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, 5. Baskı, Ankara: Adalet Yayınları, 2020.
• ÖZTÜRK Bahri-EKER KAZANCI Behiye-SOYER GÜLEÇ Sesim, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2019.
• ÖZTÜRK Bahri-TEZCAN Durmuş-ERDEM Mustafa Ruhan-SIRMA GEZER Özge-SAYGILAR KIRIT Yasemin F.-ALAN AKCAN Esra-ÖZAYDIN Özdem-ERDEN TÜTÜNCÜ Efser-ALTINOK VILLEMIN Derya-TOK Mehmet Can, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ed. Bahri Öztürk, 14. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2020.
• SEZER Yasin-İPEK Ali İhsan-PARLAK Engin, Adli ve Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi, Gizli Soruşturmacı, Teknik Araçlarla İzleme, Ankara: Seçkin Yayınları, 2012.
• SİNERJİ Mevzuat ve İçtihat Programı, https://www.sinerjias.com.tr.
• SOYASLAN Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2018.
• ŞAHİN Cumhur-GÖKTÜRK Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku -I-, 11. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2020.
• ŞEN Ersan, Türk Hukuku’nda Telefon Dinleme Gizli Soruşturmacı X Muhbir, 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2011.
• TAMÖZ Mehmet-KOCABEY Hüseyin, Türk Hukukunda Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan Önleme ve Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi Teknik Araçlarla İzleme, Ankara: Yaklaşım Yayınları, 2009.
• TAŞKIN Cankat, “İletişimin Denetlenmesi ve Teknik Araçlarla İzleme Tedbirinin AİHM İçtihatları Işığında İncelenmesi”, Bursa Barosu Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 84, Eylül 2008, ss. 33-49.
• TOSUN Öztekin, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri: Cilt I Genel Kısım, 4. Baskı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1984.
• TDK Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/.
• TBMM Adalet Komisyonu, Esas No: 1/535, 1/292, Karar No: 65, 1.12.2004, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss698m.htm.
• UNODC, United Nations Office on Drugs and Crime, Current Practices in Electronic Surveillance in the Investigation of Serious and Organized Crime, New York: United Nations Publication, 2009, s. 2, https://www.unodc.org/documents/organized-crime/Law-Enforcement/Electronic_surveillance.pdf.
• ÜNVER Yener-HAKERİ Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Baskı, Ankara: Adalet Yayınları, 2020.
• YAŞAR Osman, Yeni İçtihatlarla Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu, II. Cilt, 8. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
• YENİSEY Feridun, Kolluk Hukuku, 2. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2015.
• YENİSEY Feridun-NUHOĞLU Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 8. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2020.
• YURTCAN Erdener, Ceza Yargılaması Hukuku, 16. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2019.