UNUTULMA HAKKININ ORTAYA ÇIKIŞ SERÜVENİ VE KAPSAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Sayı: 49, 551 - 584, 10.01.2022

Abdurrahim Çınar

https://doi.org/10.54049/taad.1055709

Cited By: 2

Öz

İnternet kullanımının ve internetin bireylerin yaşantısına etkilerinin önemli ölçüde
arttığı günümüzde kişisel verilerin korunması, üzerinde durulması gereken önemli bir
husus haline gelmiştir. Veri dolaşımının çok hızlı ve kolay şekilde yapılabilir olması,
kişisel verilerin korunmasını ve bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmmesi
açısından birçok tehlikeyi de beraberinde getirmektedir. Avrupa Birliği Adalet
Divanı’nın Google İspanya kararıyla hukuki zemin kazanan, kişinin kendisine ait
internette yer alan kişisel verilerinin ortadan kaldırılabilmesini talep edebilme hakkı
olarak ifade edilen ve kişisel verilerin korunması bakımından önemli bir yer tutan
unutulma hakkı, bireylerin kendi kişisel verileri üzerindeki hakimiyetlerini artırmalarını
amaçlayan bir güvence neteliğindedir. Çalışmamızda unutulma hakkının hukuki
zemin kazanması süreci ele alınıp, bu hakkın kapsamına yönelik değerlendirmelerde
bulunmaya çalışılmıştır. Ayrıca unutulma hakkı, kişisel verilerin korunması ve özel
hayatın gizliliği hakları bağlamında değerlendirilmiş ve unutulma hakkının bir temel
hak ve özgürlük olarak ifade edilip edilemeyeceği, bu hakkın kişisel verilerin korunması
bakımından yeterliliği, internet dışındaki ortamlarda uygulanabilirliği tartışılmış, Türk
hukukunun unutulma hakkına yönelik tutumu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kişisel verilerin korunması, internet, unutulma hakkı, özel hayat, özel hayatın gizliliği

An Evaluation of the Emerging Process and the Scope of the Right to be Forgotten

Öz

Today, the use of the internet and its effects on the lives of individuals has increased
significantly, the protection of personal data is an important issue that should be
emphasized. The fact that data circulation can be done very quickly and easily brings
the risk of violating the protection of individuals’ personal data and many fundamental
rights and freedoms. The right to be forgotten, which is expressed as the right to
request the removal of personal data belonging to the person on the internet, has gained
a legal basis with the decision of the European Court of Justice in Google Spain case.
The right to be forgotten has an important place in the context of the protection of
personal data and it constitutes a guarantee for individuals in the field of personal data
protection. In our study, the process of gaining a legal basis for the right to be forgotten has been discussed and evaluations have been made regarding the scope of this right.
In addition, the right to be forgotten has been evaluated in the context of the protection
of personal data and the right to privacy. Also, whether the right to be forgotten can
be expressed as a fundamental right and freedom, the adequacy of the right to be
forgotten in the protection of personal data, applicability of the right to be forgotten
in non-internet environments, and the attitude of Turkish law towards the right to be
forgotten has been examined.

Anahtar Kelimeler

The right to be forgotten, protection of personal data, internet, private life, privacy of the private life

Kaynakça

• Akgül A, “Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: ‘Unutulma Hakkı’ ve AB Adalet Divanı’nın ‘Google Kararı’”, (2015) (116) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 12-38.
• Akkurt SS, “17.06.2015 TARİH, E. 2014/4-56, K. 2015/1679 Sayılı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı ve Mukayeseli Hukuk Çerçevesinde ‘Unutulma Hakkı”, (2016) 65(4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2605-2635.
• Akkurt SS, “Kişisel Veri Kavramının Hukuki Niteliğine İlişkin Yaklaşımlara Mukayeseli Bir Bakış” (2020) 2(1) Kişisel Verileri Koruma Dergisi 20-32.
• Balta E ve Nair G, “Bilgi İletişim Teknolojileri Kullanımında Sınırları Aşan Bir Sosyal Sorun Alanı Olarak Unutulma Hakkı”, (2017) 41(2) Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 113-126.
• Bennett SC, “The ‘Right to Be Forgotten’: Reconciling EU and US Perspectives”, (2012) 30(1) Berkeley Journal of International Law 161-195.
• Bilge CA, Unutulma Hakkı ve Türk Hukuku’ndaki Görünümü, 2019, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Bygrave LA, “A Right to Be Forgotten?”, (2015) 58(1) Communications of the ACM, 35-37. https://m-cacm.acm.org/magazines/2015/1/181632-a-right-to-be-forgotten/fulltext?mobile=true Access Date: 19.09.2021.
• Çelik Y, “Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı”, (2017) (32) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 391-410.
• Demetoğlu GÖ, Türk ve Avrupa Birliği Veri Koruma Hukuku Bağlamında Blok Zincir Teknolojisinde Unutulma Hakkı, 2019, Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Elmalıca H, “Bilişim Çağının Ortaya Çıkardığı Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Unutulma Hakkı”, (2016) 65(4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1603-1636.
• Gülener S, “Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak “Unutulma Hakkı”, (2012) (102) Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 219-240.
• Kabadayı ES, Dijital Çağda Hissedilen Unutulma İhtiyacı ve Kişisel Verilerin Korunması Bağlamında Yeni Bir Hak Olarak Unutulma Hakkı, 2021, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karakaş ME, “Dijital Geçmişin İnternet Erişiminden Kaldırılması ‘Unutulma Hakkı’ ve Türk Hukukunda Görünümü”, (2016) 3(2) Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 262-289.
• Kulevska S, “The Future of Your Past: A Right to Be Forgotten Online?”, 2013, https://www.lumendatabase.org/blog_entries/521 Access Date: 19.09.2021
• Nalbantoğlu S, “Bir Temel Hak Olarak Unutulma Hakkı”, (2018) (34) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 583-605.
• Ocak A, “Hakları Dengelemek: Unutulma Hakkı İfade Özgürlüğüne Karşı”, (2018) (33) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 507-536.
• Reding V, “Making Europe the Standart Setter for Modern Data Protection Rules in the Digital Age Innovation Conference Digital, Life, Design Münich” (European Commission, 22 January 2012) https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/SPEECH_12_26 Date of Access: 22.04.2021
• Reding V, “Why the EU Needs New Personal Data Protection Rules in the European Data Protection and Privacy Conference, Brussels”, (European Commission, 30 November 2010) https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/SPEECH_10_700 Date of Access: 22.04.2021
• Salihpaşaoğlu Y ve Değirmencioğlu B, “Unutulma Hakkının Bir ‘İnsan Hakkı’na Dönüşme Yolculuğu”, (2020) 24(2) Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 361-388.
• Soysal T, “Unutulma Hakkının Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Tüzüğü Çerçevesinde İncelenmesi”, (2019) 7(13) Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 339-422.
• Sözüer E, Unutulma Hakkı-İnsan Hakları Perspektifinden Bir İnceleme (1.Basım, On İki Levha Yayıncılık 2017)
• Tok G, İnternette Unutulma Hakkı, 2020, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Turhan AM, Kişiliğin Korunması ve Veri Koruma Hukuku Kapsamında Unutulma Hakkı, 2018, İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yıldız T, Kişilik Hakları Açısından Unutulma Hakkı, 2019, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yılmaz Ç, Kişiliğin Korunmasında Unutulma Hakkı, 2019, İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Wechsler S, “The Right to Remember: The European Convention on Human Rights and the Right to be Forgotten”, (2015) 49(1) Columbia Journal of Law and Social Problems 135-165.
• 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun metni için bknz. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5352&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 20.09.2021
• 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun metni için bknz. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5651&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 18.09.2021
• 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun metni için bkz. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6698.pdf Erişim Tarihi:13.04.2021
• 95/46/EC Sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Bu Tür Verilerin Serbest Dolaşımına Dair Bireylerin Korunması Direktifi’nin metni için bkz. https://kisiselveri.com/9546ec-turkce Erişim Tarihi: 14.04.2021
• Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın C-131/12 sayılı karar metni için bknz. https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=152065&pageIndex=0&doclang=en&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=28039 Erişim Tarihi 18.09.2021
• Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi için bkz. https://www.avrupa.info.tr/tr/avrupa-birligi-temel-haklar-bildirgesi-708 Erişim Tarihi: 13.04.2021
• Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) metni için bkz. https://gdpr-info.eu/ Erişim Tarihi: 14.04.2021
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası için bkz. https://www.mevzuat.gov.tr/#anayasa Erişim Tarihi: 12.04.2021