NIETZSCHE’NİN ÖZGÜRLÜK ANLAYIŞINDA “HAKİKAT” DÜŞÜNCESİNİN YERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2024, Sayı: 43, 135 - 147

Gökçe Sarı

Öz

Bu çalışmada hakikat düşüncesinin Nietzsche’nin özgürlük anlayışındaki yeri ve etkisi ele alınmıştır. Nietzsche, özgürlüğü salt bir kavram olarak sorgulanmaktan ziyade onu bir insan tipi üzerinden ele almaktadır. Bu insan tipi özgür insandır. Ona göre özgür insan kendi kararlarını verebilen, gücü elinde tutabilen ve kullanabilen, hayatın iyi ve kötüsünü aynı anda kabul edebilen sürü insanı ve trajik insan arasındaki bir insandır. Özgürlük, bu insan türünün yaptığı ve ölçüsü olduğu şey anlamına gelmektedir. Nietzsche’ye göre özgürlük ve özgür insanın önünde birtakım engeller bulunmaktadır. Bu engellerden biri de hakikat istemi/hakikat arayışıdır. Ona göre kesin bir hakikat arama çabası, insanın özgürleşmesi önünde büyük bir engeldir. Dinlerin kendi doğrularını salt hakikat olarak sunmaları, yaşamın kaynağı olarak kabul edilecek zorunlu bir arkhe arayışı, duyulur şeylerin önemini geçersiz kılan ideler dünyası tasarımı gibi birçok hakikat örneğinin dayatılması Nietzsche’ye göre aslında özgürlüğün önündeki engellerden başka bir şey değildir. Sonuç olarak Nietzsche’ye göre hakikat düşüncesinin özgürlük üzerindeki etkisinin ayrıntılı olarak incelendiği bu çalışmada mutlak hakikat arayışlarının özgürleşme konusunda olumsuz bir yeri ve etkisi olduğu sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Nietzsche, özgür insan, özgürlük, hakikat, güç istenci.

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinatörlüğü

Proje Numarası

3435-YL1-13

An Examination of the Role of "Truth" in Nietzsche's Conception of Freedom

Öz

Proje Numarası

3435-YL1-13

Kaynakça

• A. Pearson, K. J. (1986). The Exoteric Philosophy of Friedrich Nietzsche Political Theory, Vol. 14 (3), 497-504.
• Akarsu, B. (1975). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
• Başkesen, G. (2013). Nietzsche’nin Özgürlük Anlayışı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Bingöl, K. Z. (2021). Nietzsche'de Ahlak, Din ve Felsefe Eleştirisi. Duvar Yayınları, İzmir.
• Cevizci, A. (2005). Felsefe Sözlüğü. Paradigma Yayınları, İstanbul.
• D. Hales, S. Ve C. Welshon, R. (1994). Truth, Paradox, and Nietzschean Perspectivism History of Philosophy Quarterly, Vol. 11(1), 101-119. https://www.jstor.org/stable/27744612
• Gemes, K. (1992). Nietzsche's Critique of Truth. Philosophy and Phenomenological Research, Vol. 52, (1), 47-65. https://www.jstor.org/stable/2107743
• Hatab, L. J. (1987). Nietzsche, Nihilism and Meaning. The Personalist Forum, Vol. 3(2), 91-111. https://www.jstor.org/stable/20708503
• Kant, I. (1993). Arı Usun Eleştirisi. (Çev. Aziz Yardımlı). İdea Yayınları, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2002). Güç İstenci, (Çev. Sedat Umran). Birey Yayıncılık, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2006). İnsan Çoğul ve Tek Başına, (Çev. Kenan Sarıalioğlu). Kırmızı Yayınları, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2007). İyinin ve Kötünün Ötesinde. (Çev. Ahmet İnam), Say Yayınları, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2008). Seçilmiş Düşünceler. (Çev. Sâmih Tiryakioğlu). Özgür Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2008a). Zerdüşt Böyle Diyordu. (Çev. Osman Derinsu). Varlık Yayınları, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2008b). Deccal. (Çev. Oruç Aruoba). İthaki Yayınları, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2009). Putların Alacakaranlığı. (Çev. İsmet Zeki Eyuboğlu), Say Yayınları, İstanbul.
• Nietzsche, F. (2010). Güç İstenci, (Çev. Nilüfer Epçeli), İstanbul: Say Yayınları, İstanbul.
• Timuçin, A. (2004). Felsefe Sözlüğü. Bulut Yayınları, İstanbul.