Uzaktan Eğitime Yakın Dönem Türk Tarihinden Bir Örnek; Ebüzziya Tevfik Bey’in Edebiyat Dersleri

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 125 - 145, 31.12.2022

Ömer Gün

Öz

Uzaktan eğitim özellikle son yıllarda sıklıkla tercih edilen eğitim modellerinin başında gelir. Özellikle Covid 19 pandemi süreci ile birlikte bu durum bir tercihten öte zorunluluk haline gelmiştir. Bilindiği gibi dünyada çok daha erken dönemde başlayan uzaktan eğitim faaliyetleri Türkiye’de ancak 1927 yılında tatbik edilme olanağı bulmuştur. Esasen planlı ve düzenli olarak yapılan bu faaliyetlerden daha erken dönemde uzaktan eğitimin münferid örneklerini görmek mümkündür. Nitekim 1900 yılında başlayan Ebüzziya Bey ve oğlu Velid Ebüzziya arasında gerçekleşen uzaktan eğitim faaliyeti bu hususa dair önemli bir örnek olarak verilebilir. Yeni Osmanlı hareketinin öncülerinden olan gazeteci, yazar Ebüzziya Mehmet Tevfik Bey Konya'ya sürgün edilmesi ile okuldan uzaklaştırılarak evinde göz hapsine alınan ve eğitimi akamete uğrayan oğlu Velid Ebüzziya’ya dört yıl boyunca Konya'dan onlarca mektupla yazarak edebiyat dersleri vermiştir. Böylece oğlunun eğitim hayatının devam etmesini sağlamaya çalışmıştır. Bu çalışma bahse konu eğitim faaliyetine yönelik bir araştırma ve incelemeyi ihtiva etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebüzziya Tevfik Bey, Uzaktan Eğitim, Velid Ebüzziya, Mektupla Öğretim

An Example From Recent Period Turkish History To Distance Education- Literature Lessons From Ebuzziya

Öz

Distance education is one of the most preferred education models, especially in recent years. Especially, with the Covid-19 pandemic processs, this situation is a necessity rather than a choice. As it is known, distance education activities, which started much earlier in the world, found the opportunity to be implemented in Turkey only in1927. It is possible to see the individual examples of distance education, earlier than activities essentially planned and done on a regular basis. As a matter of the fact, the distance education, beginning in 1900 and taking place between Ebüzziya Bey and his son, Velid Ebüzziya, can be given as an important example about this issue. Journalist, writer, one of the pioneers of the New Ottoman Movement, Ebüzziya Mehmet Tevfik Bey gave literature lessons to his son, Velid Ebüzziya, who was exiled to Konya, suspended from school and placed under probation at home and whose education failed, bu writing dozens of letters from Konya for four years. Thus, he enabled his son to continue his education life. This work includes a search and examination for the mentoned educational activity.

Anahtar Kelimeler

Distance Learning, Instruction by Letter, Ebüzziya Tevfik Bey, Velid Ebüzziya

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA.), Yıldız Perakende Evrakı Umumi (Y. PRK. UM.), 53/57.
• Türkiye Diyanet Vakfı İslami Araştırmalar Merkezi Arşivi Ziyad Ebüzziya Evrakı (İSAM. ZE.). 1/10; 1/31; 7/225; 7/227; 7/228; 7/229; 7/232; 7/234; 7/235; 7/236; 7/237; 7/239; 8/341; 9/369.
• İkdam, 5 Ağustos 1908, s. 2.
• Tevhid-i Efkar, 27 Şubat 1924, s. 1.
• Son Posta, 18 Ocak 1945, Sayı: 5190, s. 6.
• Son Posta, 15 Şubat 1945, Sayı:5218, s. 5.
• Akgün, A. (1987). Ebüzziyâ Tevfik'in Mecmua-i Ebüzziyâ’daki Hatıraları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arat, T. ve Bakan, Ö. (2014). Uzaktan eğitim ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), 363-374.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124.
• Büyükarslan, M. A. (1995). Toplumsal kalkınma ve eğitim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(4), 535-544.
• Çoşkunlar, Ş. N. (1957). Ebüzziya Tevfik hayatı ve eserleri. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 6(4), 64-76.
• Ebüzziya Tevfik. (1973). Yeni Osmanlılar, Hürriyet Yayınları.
• Ebüzziya, Z. (1985). Konya Halıcığı ve Ebüzziya Tevfik’in Siyasi Mesajlı Halıları. Feyzi Halıcı (Ed.), Türk Halk Edebiyatı ve Folklorunda Yeni Görüşler içinde, (ss. 465-494). Güven Matbaası.
• Ebüzziya, Z. (1994). Velid Ebüzziya. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt. 10), 374-378.
• İspir, B. (2003). Uzaktan eğitimde öğrenme-öğretme sürecinin dijital televizyon yayıncılığı ile desteklenmesi. Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İşman, A. (2011). Uzaktan Eğitim, Pegem Akademi.
• Karaş, İ. R. ve Kahraman İ. (2011). Uzaktan eğitim yöntemi ile coğrafi bilgi sistemi öğrenimi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 18-22 Nisan 2011.
• Kaya, Z. (2002). Uzaktan Eğitim, Pegem A Yayınları.
• Kırık, A. (2016). Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi ve Türkiye’deki durumu. Marmara İletişim Dergisi, 0(21), 73-94.
• Kırmızı, A. (2016). Abdülhamid’in Valileri, Klasik Yayınları.
• Konyalı, İ. H. (1974). Abideleri ve Kitabeleri ile Niğde Aksaray Tarihi (Cilt 2), Fatih Yayınevi Matbaası.
• Küyel, M. T. (1974). İbn Sina “on sorunun karşılıkları”nı beyruni için mi yazınıştır? Aydın Sayılı (Ed.), Beyruni'ye Armagan içinde, (s.83-127). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Odabaş, H. (2003). İnternet tabanlı uzaktan eğitim ve bilgi ve belge yönetimi. Türk Kütüphaneciliği, 17(1), 22-36.
• Tokgöz, A.İ. (1993). Matbuat Hatıralarım, İletişim Yayınları.
• Uşun, S. (2006). Uzaktan Eğitim, Nobel Yayın Dağıtım.
• Yurdakul, B. (2005). Uzaktan Egitim – Egitimde Yeni Yönelimler. Pegema Yayıncılık.