“Örnek Okur”unu Arayan Yönetmen: Ahmet Uluçay

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 37, 189 - 210, 23.06.2021

Ayşe Pay

Öz

Bu çalışma, ardında Türk sinemasına yön verecek nitelikte eserler bırakan, ustalığının asıl emarelerini uzun metraj filminden ziyade kısa filmlerinde gösteren Ahmet Uluçay hakkında bir tanıtım yazısıdır. Uluçay, ya hiçbir kalıba sığmayan, saf, bâkir iç âleminin mümbit harcından kardığı hayâlâtla kendi anlatısının içindedir ya da adeta yazarıyla/yönetmeniyle tekrar kurgularcasına durmaksızın okuyarak/seyrederek bir başka anlatının içindedir. Uluçay’ın hayat hikâyesi de rahatlıkla filmleri gibi bir anlatı şeklinde değerlendirilebilir. Çalışmada Umberto Eco’nun “ampirik okur” ve “örnek okur” kavramlarından hareketle Ahmet Uluçay’ın sıra dışı hayat hikâyesinin filmlerinden yansıyan anlatıyı gölgede bırakmasına, uzun metraj filmlerinin birer minyatürü şeklinde düşünülebilecek kısa filmlerinin yeterince tetkik edilmeyişine, tam da bu sebeple 90 sonrası Türk sineması içerisinde hak ettiği şekilde konumlandırılamayışına değinilecektir. Ek olarak yazıda yönetmenin filmografisiyle birlikte Ahmet Uluçay ve filmografisine dair külliyat üzerinden bir bibliyografya çalışmasına yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Uluçay, "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak", "ampirik okur", "örnek okur", kısa film

The Director Looking for His “Exemplary Reader”: Ahmet Ulucay

Öz

This work is an introduction article about Ahmet Ulucay, who left behind compositions that would guide Turkish cinema and revealed the core signs of his mastery in his short films rather than his feature film. Ulucay is either in his own narrative with the imagination made from the fertile mortar of the pure, virgin inner world, which does not fit into any form, or he is in another narrative by reading/watching ceaselessly almost he was re-fictionalizing with his writer/director. Ulucay's life story can easily be evaluated as a narrative like his movies. In this study, it will be mentioned that Ahmet Ulucay's extraordinary life story overshadowed the narrative reflected by his films and his short films were not sufficiently studied which can be considered as miniatures of his feature films, precisely for this reason he was not positioned as he deserves in the post-90s Turkish cinema based on the concepts of "empirical reader" and "exemplary reader" by Umberto Eco. In addition, a study of bibliography of Ahmet Ulucay and based on the corpus of his filmography will be included along with the filmography of the director.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Ulucay, "Boats Out of Watermelon Rinds", “empirical reader”, “exemplary reader”, short film

Kaynakça

• Ahmet Uluçay, Sinema İçin Bunca Acıya Değer mi?, Günce, İstanbul: Küre Yayınları, Mayıs 2018.
• Ahmet Uluçay, Küller ve Kemikler, İstanbul: Küre Yayınları, Kasım 2015.
• Ayşe Şasa, Yeşilçam Günlüğü, İstanbul: Küre Yayınları, Ocak 2010, (3. Baskı).
• Barış Saydam (der.), Karanlıkta Işığı Yakalamak: Bir Uluçay Derlemesi, İstanbul: Küre Yayınları, Mart 2016.
• Umberto Eco, Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, 2. baskı, çev. Kemal Atakay, İstanbul: Can Yayınları, Ekim 1995.
• Hasanali Yıldırım, “Bozkırın Orta Yerinde Aranan Yitiril-me-miş Deniz Kabukları”, Gerçek Hayat, 27 Mayıs 2019, 10.07.2019, http://www.gercekhayat.com.tr/yazarlar/bozkirin-orta-yerinde-aranan-yitiril-me-mis-deniz-kabuklari/ .
• “Nuri Bilge Ceylan’la Söyleşi: ‘Üçlemenin Sonuna Geldim’ ”, Burçin S. Yalçın, Popüler Sinema Dergisi, Aralık 1999, 10.07.2019, http://www.nuribilgeceylan.com/movies/mayis/press_sinemaburcininterview.php.