Ergenlerde Yaşamda Anlam, Maneviyat ve Kişilik Arasındaki İlişkiler

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 38 - 52, 30.06.2023

Zehra Çakmak , Halil Ekşi

Öz

İnsan, yaşamı boyunca bir anlam arayışı içindedir. Ruhsal sağlığı için kendisinin ve diğerleriyle olan ilişkisinin konumunu belirlemek, bu konumu anlamlandırmak durumundadır. Yapılan birçok araştırmaya göre yaşamda anlam ile öznel iyi oluş, umut, yaşam doyumu, mutluluk gibi olumlu duygularla pozitif yönlü; depresyon, bağımlılık, kaygı, intihar gibi olumsuz duygularla negatif yönlü ilişkili olduğu görülmektedir. Psiko-somatik, psiko-nevrotik birçok hastalığın sebeplerinin büyük ölçüde stres ve sıkıntı kaynaklı olduğunu düşünürsek yaşamda anlam çağımızın en önemli konularından biridir diyebiliriz. Bu araştırmada ergenlerde yaşamda anlam, maneviyat, kişilik arasındaki ilişki, maneviyat ve kişiliğin yaşamda anlam üzerinde yordayıcı etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi lise eğitimi gören 15-18 yaş aralığında 582 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verileri Yaşamda Anlam Ölçeği, Maneviyat Ölçeği ve On-Maddeli Kişilik Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizi için SPSS Statistics 26 programı kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre anlam varlığının maneviyat ölçeğinin tüm boyutları, kişilik alt boyutlarından “yumuşak başlılık” ile pozitif yönlü anlamlı ilişkili olduğu ve maneviyat alt boyutlarından “anlam”, “manevi hoşnutluk”, “manevi başa çıkma” değişkenlerinin anlam varlığını pozitif yönde yordadığı bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşamda anlam, maneviyat, anlam varlığı, anlam arayışı, kişilik., Meaning in life, spirituality, the existence of meaning, search for meaning, personality.

Destekleyen Kurum

İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

العلاقات بين المعنى في الحياة والمعنويات والشخصية عند المراهقين تَلْخِيص

Öz

يبحث الإنسان عن المعنى طوال حياته. عليه أن يحدد موقفه وعلاقته بالآخرين وفهم هذا الموقف من أجل صحته العقلية. وفقًا للعديد من الدراسات ، المعنى في الحياة والمشاعر الإيجابية مثل الرفاهية الذاتية والأمل والرضا عن الحياة والسعادة ؛ يتبين أن هناك علاقة سلبية مع المشاعر السلبية مثل الاكتئاب والإدمان والقلق والانتحار. ويمكننا القول أن المعنى في الحياة هو أحد أهم القضايا في عصرنا بالنظر إلى أن أسباب العديد من الأمراض النفسية والجسدية والعصبية ترجع إلى حد كبير إلى التوتر والضيق. تم في هذه الدراسة فحص العلاقة بين المعنى في الحياة ، والروحانية ، والشخصية ، والتأثير التنبئي للروحانية والشخصية على المعنى في الحياة لدى المراهقين. تتكون عينة البحث من 582 طالبًا تتراوح أعمارهم بين 15 و 18 عامًا من الحاصلين على الثانوية العامة. تم الحصول على بيانات البحث باستخدام المعنى في مقياس الحياة ، ومقياس الروحانية ، ومقياس الشخصية المكون من عشرة عناصر. تم استخدام برنامج SPSS Statistics 26 لتحليل البيانات. وفقًا لنتائج التحليل ، كان وجود المعنى مرتبطًا بشكل إيجابي وهام بجميع أبعاد مقياس المعنويات ، و "القابلية" من الأبعاد الفرعية للشخصية ، ومتغيرات "المعنى" ، و "الرضا المعنوية" ، و "المواجهة المعنوية "من أبعاد الروحانية الفرعية تنبأ بشكل إيجابي بوجود المعنى النتائج.
الكلمات المفتاح

Anahtar Kelimeler

المعنى في الحياة, الروحانيات (المعنويات), وجود المعنى, البحث عن المعنى, الشخصية

Relationships Between Meaning in Life, Spirituality and Personality in Adolescents

Öz

Human beings are in search of meaning throughout their lives. It is imperative for his/her mental health that he/she determines his/her position and relationship with others, and seeks to make sense of this position. Many studies have found a positive correlation between meaning in life and positive emotions such as subjective well-being, hope, life satisfaction, and happiness, and a negative correlation between meaning in life and negative emotions such as depression, addiction, anxiety, and suicide. In light of the fact that many psychosomatic and psychoneurotic diseases can be attributed to stress and psychological distress, it seems logical to suggest that meaning in life is one of the most important issues facing us today. An analysis of the relationship between meaning in life, spirituality, and personality in adolescents coupled with a predictive analysis of spirituality and personality on meaning in life was carried out in this study. The sample of the study consists of 582 high school students between the ages of 15-18. The research data were obtained using the Meaning in Life Scale, Spirituality Scale, and Ten-Item Personality Inventory. SPSS Statistics 26 software was used for the analysis of the data. According to the results of the analysis, it was found that all dimensions of the spirituality scale of the existence of meaning are positively correlated with "soft-heartedness" from the personality sub-dimensions, and the variables "meaning", "spiritual satisfaction", "spiritual coping" from the sub-dimensions of spirituality positively predict the existence of meaning.

Anahtar Kelimeler

Meaning in life, spirituality, the existence of meaning, search for meaning, personality.

Kaynakça

• Ağılkaya Şahı̇n, Z. (2020). Psikoloji ve Psikoterapide Din. İstanbul: Çamlıca
• Aksoy, E. “Yetişkinlik döneminde hayatı anlamlandırma ve dindarlık ilişkisi: Gaziantep örneğinde”, Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
• Atak, H. (2013). On-Maddeli Kişilik Ölçeği’nin Türk Kültürü’ne uyarlanması. Nöropsikiyatri Arşivi, 50, 312-319. Bahadır, A. “Hayatın anlam kazanmasında psiko-sosyal faktörler ve din”, Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
• Baker, D. C. (2003). Studies of the inner life: The impact of spirituality on quality of life. Quality of Life Research, 12(1), 51-57.
• Bonelli, R., Koenig, H. D., Rosmarin, D. H., Vasegh, S., & Kimter, Ç. N. Depresyonda Dinî ve Manevî Faktörler Araştırmaları Biraraya Getirme ve Değerlendirme. Dini Araştırmalar, 16(43 (16-12-2013)), 224-244.
• Brown, D. R., Carney, J. S., Parrish, M. S., & Klem, J. L. (2013). Assessing spirituality: The relationship between spirituality and mental health. Journal of Spirituality in Mental Health, 15(2), 107–122.
• Bulman, R. J., & Wortman, C. B. (1977). Attributions of blame and coping in the "real world": Severe accident victims react to their lot. Journal of Personality and Social Psychology, 35, 351-363.
• Burger, J. M. (2016). Kişilik: Psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri. (E. Sarıoğlu, Çev. Ed.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. (H. Ekşi, Çev.Ed.). Edam: İstanbul.
• Çakmak, A. “Lise Öğrencilerinde DKAB Eğitimi ile Hayatı Anlamlandırma Arasında Dindarlık ve Sorumluluğun Aracılık Rolünün İncelenmesi”, Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2018.
• Çamur, Z. “Yaşamda Anlam ve Dindarlık İlişkisi (Geç Ergenlik Dönemi)”, Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Dedeli, Ö. & Karadeniz, G. (2009). Kanser ağrısının kontrolü ile psikososyal-spiritüel modelin birleştirilmesi, Ağrı Dergisi, 21(2), 45-53.
• Düzgüner, S. “Maneviyat Algısı ve Diğerkâmlıkla İlişkisi: Kan Bağışı Örneğinde Türkiye ve Amerika Karşılaştırmalı Nitel Bir Araştırma”, Doktora Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.
• Edwards M. J., & Holden R. R. (2001). Coping, meaning in life, and suicidal manifestations: Examining gender differences. Journal of Clinical Psychology, 59(10), 1133–1150.
• Eksi, H. & Okan, N. (2021). Gençlerde maneviyat ve şiddet eğilimi arasındaki ilişkide erken dönem uyum bozucu şemaların moderatör etkisi. Bilimname, 2021 (44), 521-546.
• Eryılmaz, A. “Başa çıkma stratejilerinin kişilik özellikleriyle ergen öznel iyi oluşu arasındaki aracı rolü”, Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2009.
• Frankl, V. E. İnsanın anlam arayışı. çev. Selçuk Budak. İstanbul: Okuyan Us. 2012.
• Fry, P. S. (2000). Religious involvement, spirituality and personal meaning for life: Existential predictors of psychological wellbeing in communityresiding and institutional care elders. Aging & Mental Health, 4 (4), 375-387.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
• Hage, S. (2006). A closer look at the role of spirituality in psycholog training programs. Professional Psyhchology: Resarch and ptractice, 31(3), 303-310.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. and Anderson, R.E. (2010) Multivariate Data Analysis. 7th Edition, Pearson, New York.
• Harlow, L. L., Newcomb, M. D., & Bentler, P. M. (1986). Depression, self-derogation, substance use, and suicide ideation: Lack of purpose in life as a mediational factor. Journal of Clinical Psychology, 42(1), 5-21. HODGES S. (2002). Mental health, depression and dimensions of spirituality and religion. Journal of Adult Development, 9, 109-115.
• Horozcu, Ümit. (2010). Tecrübî Araştırmalar Işığında Dindarlık ve Maneviyat ile Ruhsal ve Bedensel Sağlık Arasındaki İlişki, Milel ve Nihal, 7 (1), 209-240.
• Jaarsma, T. A., Pool, G., Ranchor, A. V., & Sanderman, R. (2007). The concept and measurement of meaning in life in Dutch cancer patients. Psycho-oncology, 16(3), 241-248.
• Kıraç, F. (2013). Üniversite öğrencilerinde dindarlık eğilimi ve anlam duygusu, Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mukaddime Dergisi, 7(7), 165- 177.
• Kleftaras, G., & Katsogianni, I. (2012). Spirituality, meaning in life, and depressive symptomatology in individuals with alcohol dependence. Journal of Spirituality in Mental Health, 14(4), 268-288.
• Lawler, K. A. ve Younger, J. W. (2002). Theobiology: An analysis of spirituality, cardiovascular responses, stress, mood, and physical health. Journal of Religion and Health, 41(4), 347-362.
• Leigh, J., Bowen, S., & Marlatt, G. A. (2005). Spirituality, Mindfulness and Substance Abuse. Addictive behaviors, 30(7), 1335-1341.
• Marsh, A., Smith, L., Piek J. & Saunders, B. (2003). The purpose in life scale: Psychometric properties for social drinkers and drinkers In alcohol treatment. Educational and Psychological Measurement, 63, 859-871.
• Mascaro, N. & Rosen, D.H. (2005). Existential meaning’s role in the enhancement of hope and prevention o f depressive symptoms. Journal o f Personality, 73(4), 985- 1013.
• Mutluer, S. (2006). Özgüven oluşmasında manevi değerlerin rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Okan, N., & Ekşi, H. (2017). Logoterapi ve Maneviyat İlişkisi. H. Ekşi (Der.), Psikoterapi ve Psikolojik Danışmada Maneviyat Kuramlar ve Uygulamalar, Kaknüs: İstanbul,163-184.
• Özdevecioğlu, M. (2002). Kamu ve Özel Sektör Yöneticileri Arasındaki Davranışsal Çalışma Koşulları ve Kişilik Farklılıklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 115-134.
• Park, N. & Peterson, C. (2006). Character strengths and happiness among young children: Content analysis of parental descriptions. Journal of Happiness Studies, 7, 323-341. Philips, W. (1980). Purpose in life, depression and locus of control. Journal of Clinical Psychology, 36 (3), 661-667
• Robak, R. W., & Griffin, P. W. (2000). Purpose in life: What is its relationship to happiness, depression, and grieving?. North American Journal of Psychology, 2, 113-119.
• Schnell, T. ve Becker, P. (2006). Personality and meaning in life. Personality and Individual Differences, 41(1), 117–129.
• Steger M. F., & Kashdan T. B. (2007). Stability & specificity of meaning in life and life satisfaction over one year. Journal of Happiness Studies, 8, 161–179.
• Steger, M. F., Kashdan, T. B., Sullivan, B. A. ve Lorentz, D. (2008). Understanding the search for meaning in life: Personality, cognitive style, and the dynamic between seeking and experiencing meaning. Journal of Personality, 76(2), 199–228
• Şirin, T. (2018). Maneviyat Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Turkish Studies, 13(18), 1283 – 1309.
• Terzi, Ş., Tekinalp, B., & Leuwerke, W. (2011). Yaşamdaki Anlam Ölçeği'nin çeşitli yaş gruplarına göre psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. XI, Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Ege Üniversitesi, İzmir, 3-5.
• Topuz, İ. (2016). Yaşamın Anlamı ve Din: Gençler Üzerinde Bir Araştırma. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 1(4), 540-560.
• Whitworth, B. S. (2008). Is there a relationship between personality type and preferred conflict‐handling styles? An exploratory study of registered nurses in southern Mississippi. Journal of Nursing Management, 16(8), 921-932.
• Wulff, D. (2006). Transpersonel (Benötesi) Psikoloji (A. U. Mehmedoğlu, S. Uysal, Çev.). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (31), 243- 254
• Zinnbauer, B. J., Pargament, K. I., Cole, B., Rye, M. S., Butter, E. M., Belavich, T. G., Hipp, K. M., Scott, A. B., & Kadar, J. L. (1997). Religion and spirituality: Unfuzzying the fuzzy. Journal for the Scientific Study of Religion, 36(4), 549–564.