Din Eğitimi ve Din Dili İlişkisi Bağlamında Netleştirilmesi Gereken Bir Kavram: Hermenötik

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 156 - 180, 31.12.2024

Emine Keskiner , Sıdıka Nur Parlak

Öz

Sosyo-kültürel, ekonomik, politik, teknolojik gelişmeler ile nesiller arası farklılaşma eğitim paradigmalarında kırılmaları/değişiklikleri beraberinde getirmektedir. Dinin geçmişini, bugününü ve geleceğini anlamaya yönelik çalışmalar din eğitimi yaklaşımlarında farklı pencereler açmaktadır. Din eğitimi bilimi hem eğitime hem de dine/insana dair gelişmeleri iki yönlü ve insan merkezli yönetmek durumundadır. Dinin yaşamla iç içe ortak iyiye yöneltmesi, insanın “insan oluşunu/fıtratını” kavraması, kendini bilmesi, nasıl anladığını fark etmesi, sürekli daha iyi için çabalaması ve dönüşmesi; böylelikle anlamlı bir yaşam sürerek kendine/topluma faydalı olması yönünde desteklenmesi din eğitiminin -Batı’da ve ülkemizde- geldiği noktayı kısmen özetlemektedir. Din hakkında öğrenmenin tek başına eksik kaldığı noktaların dinden öğrenme yaklaşımı ile zenginleştirilmesi; din okuryazarlığı, keşif, diyalojik süreç, düşünme, anlama ve yansıtmanın öncelenmesi söz konusu olmuştur. Yaşamı, geleneğin ön bilgileriyle zamanı yaklaştırarak anlamak için oluşturulmak istenen felsefi zeminde hermenötik kavramı karşımıza çıkmaktadır. Felsefi hermenötiğin eğitim hermenötiğine dönüşümünü ve din eğitimine yansımasını konuşurken daha iyi bir projeksiyon sağlamak amacıyla bu çalışma planlanmıştır. Nitel/doküman analizi yöntemiyle ilerleyen araştırmada ilk olarak hermenötiğin tarihine yer verilmiştir. Sosyal bilimler, eğitim bilimleri ve ardından din eğitimi bilimi için neye karşılık geldiği belirlenmeye çalışılmıştır. Felsefi temelinde hermenötik ve din dili olan bazı yaklaşımlar çerçevesinde hermenötiğin eğitimde ve din eğitiminde kullanımının “eğitim hermenötiği” olarak ele alınabilirliği görülmüştür. Dil, düşünce, anlama ve yorum ilişkisinin din eğitimi bağlamında, hermenötiğin felsefi temelleriyle incelenmesinin çağdaş yaklaşımların pratiğinde daha somut ve tutarlı sonuçlar için hareket noktası olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi Bilimi, Din Öğretimi, Hermenötik, Felsefi Hermenötik, Din Dili

A Concept Requiring Clarification in the Context of Religious Education and Religious Language: Hermeneutics

Öz

Socio-cultural, economic, political, and technological developments, as well as generational differentiation, bring about shifts in educational paradigms. Studies aimed at understanding the past, present and future of religion open up different perspectives in religious education studies. The science of religious education needs to manage developments concerning both education and religion/humanity in a dual and human-centered way. The orientation of religion towards the common good intertwined with life, helping people to understand their "humanity/nature", to know themselves, to realize how they understand themselves, to constantly strive for the better and to transform themselves in order to live a meaningful life and to be useful to themselves/public sphere. This partially summarizes the the current state of religious education in the West and in our country. The approach of learning from religion enriches what is lacking in learning about religion; religious literacy, exploration, dialogical process, understanding and reflection, and thinking have been prioritized. The concept of hermeneutics appears on the philosophical basis that is intended to be created in order to understand life by approximating time with the prior knowledge of tradition. This study was designed to provide a better projection while discussing the transformation of philosophical hermeneutics into educational hermeneutics and its reflection on religious education. In the qualitative/document analysis method, the history of hermeneutics is given first. It was tried to determine what it corresponds to in social sciences, educational sciences and then in the science of religious education. Within the framework of certain approaches that place hermeneutics and religious language on a philosophical basis, it has been observed that the application of hermeneutics in education and religious education can be considered as 'educational hermeneutics.'. The relationship between language, thought, understanding, and interpretation in the context of religious education, examined through the philosophical foundations of hermeneutics, is concluded to serve as a starting point for more concrete and consistent results in the practice of contemporary approaches.

Anahtar Kelimeler

Religious Education Studies, Religious Education, Hermeneutics, Philosophical Hermeneutics, Religious Language

مفهوم يحتاج إلى توضيح في سياق التربية الدينية واللغة الدينية: الهرمنيوطيقا

Öz

التطورات الاجتماعية-الثقافية، الاقتصادية، السياسية، والتكنولوجية، بالإضافة إلى التمايز بين الأجيال، تؤدي إلى تحولات في النماذج التعليمية. الدراسات التي تهدف إلى فهم الماضي والحاضر والمستقبل للدين تفتح آفاقًا مختلفة في دراسات التربية الدينية. يجب على علم التربية الدينية إدارة التطورات المتعلقة بكل من التعليم والدين/الإنسانية بطريقة مزدوجة ومتمركزة حول الإنسان. توجه الدين نحو الخير العام المتشابك مع الحياة، ومساعدة الناس على فهم "إنسانيتهم/طبيعتهم"، ومعرفة أنفسهم، وإدراك كيفية فهمهم لأنفسهم، والسعي الدائم نحو الأفضل وتحويل أنفسهم من أجل عيش حياة ذات معنى ويكونوا مفيدين لأنفسهم/للمجال العام. يلخص هذا جزئيًا الوضع الحالي للتربية الدينية في الغرب وفي بلدنا. يُثري نهج التعلم من الدين ما هو ناقص في التعلم عن الدين؛ حيث تم إعطاء الأولوية للمعرفة الدينية، والاستكشاف، والعملية الحوارية، والفهم والتأمل، والتفكير. يظهر مفهوم الهرمنيوطيقا على الأساس الفلسفي الذي يهدف إلى فهم الحياة من خلال تقريب الزمن بالمعرفة السابقة للتقليد. تم تصميم هذه الدراسة لتوفير إسقاط أفضل، مع مناقشة تحول الهرمنيوطيقا الفلسفية إلى الهرمنيوطيقا التربوية وانعكاسها على التربية الدينية. في طريقة التحليل النوعي/تحليل الوثائق، تم إعطاء لمحة عن تاريخ الهرمنيوطيقا أولاً. وتم محاولة تحديد ما يمثله في العلوم الاجتماعية وعلوم التربية ومن ثم في علم التربية الدينية. في إطار بعض المناهج التي تستند إلى الهرمنيوطيقا واللغة الدينية على أساس فلسفي، تم ملاحظة أن تطبيق الهرمنيوطيقا في التعليم والتربية الدينية يمكن اعتباره "الهرمنيوطيقا التربوية". لقد خلص إلى أن العلاقة بين اللغة، والفكر، والفهم، والتأويل في سياق التربية الدينية، التي تمت دراستها من خلال الأسس الفلسفية للهرمنيوطيقا، تخدم كنقطة انطلاق لنتائج أكثر وضوحًا واتساقًا في ممارسة المناهج الحديثة

Anahtar Kelimeler

علم التربية الدينية, تعليم الدين, الهرمنيوطيقا, الهرمنيوطيقا الفلسفية, اللغة الدينية

Kaynakça

• Aktay, Yasin. Önce Söz Vardı Felsefe, İlahiyat ve Sosyolojide Hermenötik. İstanbul: Vadi Yayınları, 5. Basım, 2024.
• Aldridge, David. A Hermeneutics of Religious Education. London, New York: Bloomsbury Publishing, 2015. Aldridge, David. “What is religious education all about? A hermeneutic reappraisal”. Journal of Beliefs & Values 32/1 (2011), 33-45.
• Algur, Hüseyin. Nesiller Arası Farklılaşma ve Din Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi, 1. Basım, 2022.
• Altaş, Nurullah. Din Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2. Basım, 2022.
• Altaş, Nurullah- Arıcı, İsmail. “Din Eğitiminin Bilimselleşme Süreci”. Din Eğitimi. ed. Mustafa Köylü- Nurullah Altaş. 48-74. İstanbul: Ensar Yayınları, 8. Basım, 2017.
• Aşlamacı, İbrahim. 21.Yüzyıl Becerileri ve Din Eğitimi Eleştirel Bir Yaklaşım. İstanbul: DEM, 1. Basım, 2023. Aydın, Muhammet Şevki- Osmanoğlu, Cemil. Kültürlerarası Din Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 3. Basım, 2021.
• Bağcı Fakioğlu, Hatice. Dewey ve Gadamer’in “Tecrübe” Anlayışlarının Din Eğitimi Açısından Felsefi Olarak İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
• Bahçekapılı, Mehmet. “Küreselleşme ve Din Eğitimi”. Din Eğitiminde Ana Konular. ed. Mehmet Bahçekapılı - Ahmet Ali Çanakçı. 119-162. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 1. Basım, 2021.
• Bayyiğit, Mehmet vd. (ed.). Din Anlatımında Din Dili Çalıştayı (Cunda Toplantıları 1). Balıkesir: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları / Eğitim – 2, 2018.
• Bilen, Osman. Çağdaş Yorumbilim Kuramları Romantik, Felsefi, Eleştirel Hermeneutik. Ankara: Kitâbiyât, 1. Basım, 2002.
• Bilgin, Beyza. Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Ankara: Gün Yayıncılık, 2001.
• Birand, Kâmıran. Kâmıran Birand Külliyatı. Ankara: Akçağ Yayınları, 1998.
• Bleicher, Josef. Contemporary hermeneutics Hermeneutics as method philosophy and critique. London, Boston and Henley: Routledge & Kegan Paul, 1. Basım, 1980.
• Bruns, Gerard. Antik Hermenötik. çev. İhsan Durdu. İstanbul: Yeni Zamanlar Yayınları, 1. Basım, 2001.
• Cebeci, Suat. “Din Dilinin Mahiyeti ve Kavramsal Uzlaşı Sorunu”. Değerler Eğitimi Dergisi 2/5 (2004), 7-21.
• Cevizci, Ahmet. Eğitim Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları, 9. Basım, 2023.
• Cevizci, Ahmet. Eğitim Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları, 1. Basım, 2010.
• Conroy, James J.- Davis, Robert A. “Din Eğitimi”. çev. Nejla Doğan. Eğitim Felsefesi Kılavuzu. Kitap editörü Richard Bailey vd., editör Hasan Ünder. Çeviren Nejla Doğan. Ankara: Pegem Akademi, 1. Basım, 2019.
• Cooling, Trevor. Concept Cracking: Exploring Christian Beliefs in School. Nottingham: Stapleford Centre, 1994. Cooling, Trevor. Doing God in Education. London: Theos, 2010.
• Cooling, Trevor. “Theology Goes to School: The Story of the Stapleford Project”. Journal of Christian Education 47/2-3 (2004), 85-98. https://doi.org/10.1177/002196570404700206
• Cooling, Trevor vd. Worldviews in Religious Education. London: Theos, 2020.
• Cooling, Trevor- Cooling, Margaret. Concept cracking: a practical way to teach big ideas in RE. Nottingham: Stapleford: Stapleford Centre, 2004.
• Cooling, Trevor- Pett, Stephen. “Understanding Christianity: exploring a hermeneutical pedagogy for teaching Christianity”. British Journal of Religious Education 40/3 (2018), 257-267.
• Dannhauer, Johann Conrad. Hermeneutica sacra, sive Methodus exponendarum S. literarum proposita et vindicata. sumpt. J. Staedelii, 1654. https://play.google.com/store/books/details/Johann_Conrad_Dannhauer_Hermeneutica_sacra_sive_Me?id=-elgAAAAcAAJ
• Dannhauer, Johann Conrad. Idea boni interpretis et malitiosi calumniatoris quae obscuritate dispulsa, verum sensum a falso discernere in omnibus auctorum scriptis ac orationibus docet, & plene respondet ad quaestionem unde scis hunc esse sensum non alium? Glaserus, 1630. https://books.google.com.tr/books/about/Idea_boni_interpretis_et_malitiosi_calum.html?id=4ClZAAAAcAAJ&redir_esc=y
• Demirel, Özcan. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi, 12. Basım, 2010.
• Dillen, Annemie. “Religious participation of children as active subjects: toward a hermeneutical‐communicative model of religious education in families with young children”. International Journal of Children’s Spirituality 12/1 (2007), 37-49. https://doi.org/10.1080/13644360701266119
• Dilthey, Wilhelm. Hermeneutik ve Tin Bilimleri. çev. Doğan Özlem. İstanbul: Paradigma Yayınları, 1. Basım, 1999. Droysen, Johann Gustav. Grundriss der Historik. Leipzig: Verlag Von Veit & Comp., 1875. https://play.google.com/books/reader?id=I8kMAAAAYAAJ&pg=GBS.PP2&hl=tr Erdemli̇, Attilla. “Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher- Felsefe Tarihcisi Gözüyle Bir Tanıtma”. Felsefe Arkivi 28 (2013), 243-276.
• Fairfield, Paul (ed.). Education, Dialogue and Hermeneutics. London, New York: Continuum International Publishing Group, 2011.
• Forster, Michael. “Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. ed. Edward N. Zalta. Metaphysics Research Lab, Stanford University, Summer 2022., 2022. https://plato.stanford.edu/archives/sum2022/entries/schleiermacher/ Gadamer, Hans Georg. Hakikat ve Yöntem. çev. Hüsamettin Arslan- İsmail Yavuzcan. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2. Basım, 2023.
• Gadamer, Hans Georg. “Hermeneutik”. çev. Doğan Özlem. Hermeneutik Üzerine Yazılar. 13-32. İstanbul: İnkılâp Yayınevi, 2003.
• Gallagher, Shaun. Hermeneutics and Education. Albany: State University of New York Press, 1992. http://archive.org/details/hermeneuticseduc0000gall Gallagher, Shaun. “Hermeneutics and the Cognitive Sciences”. Journal of Consciousness Studies 11/10-11 (2004), 162-174.
• Gearon, Liam. MasterClass in Religious Education: Transforming Teaching and Learning. London, New York: Bloomsbury Academic, 2013. Gearon, Liam. “What is Metaphysics? Postmodern Hermeneutics and Religious Education”. Journal of Beliefs & Values 16/1 (1995), 7-16.
• Gilhus, Ingvild Sælid. “Hermeneutics”. The Routledge Handbook of Research Methods in The Study of Religion. 275-284. New York: Routledge, 2011.
• Grondin, Jean. “Gadamer’s Experience and Theory of Education: Learning that the Other May Be Right”. Education, Dialogue and Hermeneutics. ed. Paul Fairfield. 5-20. London, New York: Continuum International Publishing Group, 2011.
• Grondin, Jean. “Hermeneutik”. çev. Kaan H. Ökten. Cogito 89 (2017), 7-41.
• Grondin, Jean. Introduction to Philosophical Hermeneutics. çev. Joel Weinsheimer. New Haven and London: Yale University Press, 1994.
• Grondin, Jean. Sources of Hermeneutics. New York: State University of New York Press, 1995.
• Gülşen, Sultan. Din Eğitimi Açısından “Anlatı”. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Günay, Mustafa. “Türkiye’de Hermeneutik (Yorumbilgisi)”. Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi 2023 Bahar/2 (2003), 73-81.
• Gürel, Ramazan. “Din Eğitiminde Neo-Hümanist Bir İdeal: Bildung Modeli ve Almanya’da Din Eğitimi Anlayışına Etkileri”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 19/2 (2019), 323-355.
• Hekman, Susan. Bilgi Sosyolojisi ve Hermeneutik Manheim, Gadamer, Foucault ve Derrida. çev. Hüsamettin Arslan- Bekir Balkız. İstanbul: Paradigma Yayınları, 1. Basım, 1999.
• Hella, Elina- Wright, Andrew. “Learning ‘about’ and ‘from’ religion: phenomenography, the Variation Theory ofLearning and religious education in Finland and the UK”. British Journal of Religious Education 31/1 (2009), 53-64. https://doi.org/10.1080/01416200802560047 Ipperciel, Donald. “Contribution to a Hermeneutical Pedagogy”. Symposium 26/1/2 (2022), 37-61. https://doi.org/10.5840/symposium2022261/23
• Jackson, Robert. “Başkalarının Dünya Görüşlerini Anlama: Din Eğitimine Yorumlayıcı Yaklaşımlar”. Değerler Eğitimi Dergisi 1/3 (2003), 189-215.
• Jackson, Robert. Din eğitimi: yorumlayıcı bir yaklaşım. İstanbul: DEM, 2005. http://ktp.isam.org.tr/detayzt.php?navdil=tr&idno=203168&wKitaplar=Din+E%C4%9Fitimi+Yorumlay%C4%B1c%C4%B1+Bir+Yakla%C5%9F%C4%B1m
• Jackson, Robert. “The Warwick Re Project: An Interpretive Approach to Religious Education”. Religious Education 94/2 (1999), 201-216. https://doi.org/10.1080/0034408990940206
• Kale, Nesrin. “Postmodernizm-Hermeneutik ve Eğitim”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES) 28/2 (1995), 281-292. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000295
• Kaymakcan, Recep. “Öğretmenlerine Göre Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri, Yeni Eğilimler: Çoğulculuk ve Yapılandırmacılık”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. 27-52. İstanbul: DEM, 1. Basım, 2011.
• Kerdeman, Deborah. “Hermeneutics and Education: Understanding, Control, and Agency”. Educational Theory 48/2 (1998), 241-266. https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.1998.00241.x
• Kerényi, Karl. Griechische grundbegriffe. Zuerich: Rhein-verlag, 1964. http://archive.org/details/griechischegrund0000kern
• Keskiner, Emine. “Okullardaki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri ve Sorunları”. Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları. ed. Mustafa Köylü. İstanbul: DEM, 1. Basım, 2018.
• Kıssack, Michael. “Hermeneutik ve Eğitim: İnsan Bilimleri Öğretmenleri İçin Düşünceler”. çev. Vefa Taşdelen. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 35/1-2 (2002), 171-182.
• Köse, Ali. 21. Yüzyılda Dinin Geleceği: Kutsalın Dönüşü. İstanbul: Timaş Yayınları, 1. Basım, 2014.
• Köse, Ali. Dinin Geleceği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 1. Basım, 2023.
• Okumuşlar, Muhiddin. “Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Din Öğretiminin İmkân ve Sınırları”. Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi. ed. Recep Kaymakcan vd. 217-237. İstanbul: DEM, 1. Basım, 2011.
• Ormiston, Gayle L.- Alan D. Schrift (ed.). The Hermeneutic Tradition: From Ast to Ricoeur. Albany, NY: State University of New York Press, 1990. http://archive.org/details/hermeneutictradi0000unse Önder, Mustafa. Prof.Dr. Beyza Bilgin ve Din Eğitiminde Yeni Yöntem Çalışmaları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 1997.
• Özcan, Zeki. Teolojik Hermenötik. Ketebe Yayınevi, 2022.
• Ricoeur, Paul. Freud and Philosophy An Essay on Interpretation. çev. Denis Savage. New Haven and London: Yale University Press, 1970.
• Ricoeur, Paul. Oneself as another. Chicago: The University of Chicago Press, 1994. http://ktp.isam.org.tr/detayzt.php?navdil=tr&idno=254771&wYazarlar=ricoeur Sánchez Álvarez, Alejandra. Hermeneutics in Early Childhood Education: Broadening Interpretations of Children’s Ideas and Actions, and Learning in the Process about Our Conceptions of Children, Our Educational Practices, and Ourselves. University of British Columbia, 2019. https://doi.org/10.14288/1.0377734 Schleiermacher, Friedrich. Hermeneutics: The Handwritten Manuscripts. ed. Heinz Kimmerle. çev. James Duke- Jack Forstman. Missoula, Montana: Scholars Press for the American Academy of Religion, 1977. http://archive.org/details/hermeneuticshand0000schl Sejdini, Zekirija. Hermeneutik’in Felsefi Temelleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2000.
• Selçuk, Mualla. “İlköğretimde Din Dili ve Sembolik Anlatım”. Din Öğretimi ve Din Hizmetleri Semineri (8-10 Nisan 1988). 336-340. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
• Selçuk, Mualla. Kavramsal Netlik: Bir Dinden Öğrenme Modeli. Ankara: Pegem Akademi, 3. Basım, 2023. Selçuk, Mualla. “Learning in encounter: Crossroads, connections, collaborations”. Religious Education 113/3 (2018), 233-243. https://doi.org/10.1080/00344087.2018.1450609
• Sorensen, Roy. “Epistemic Paradoxes”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. ed. Edward N. Zalta. Metaphysics Research Lab, Stanford University, Spring 2022., 2022. https://plato.stanford.edu/archives/spr2022/entries/epistemic-paradoxes/ Taşdelen, Vefa. Hermeneutiğin Evrimi: “Kesitler”. Ankara: Hece Yayınları, 2008. http://ktp.isam.org.tr/detayzt.php?navdil=tr&idno=386613&wKitaplar=Hermeneuti%C4%9Fin+Evrimi+++Kesitler Tatar, Burhanettin. 3 Derste Hermenötik. İstanbul: Vadi Yayınları, 3. Basım, 2021.
• Tatar, Burhanettin. Din, İlim ve Sanatta Hermenötik. İstanbul: İSAM Yayınları, 1. Basım, 2014.
• Tatar, Burhanettin. “Hans-Georg Gadamer ve ‘Hakikat ve Yöntem’ (Wahrheit Und Methode) Adlı Eseri”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/12-13 (01 Nisan 2001), 277-306. https://doi.org/10.17120/omuifd.18545
• Tosun, Aybiçe. “Din Eğitiminde Ötekini Tanıma ve Dünya Görüşü Yaklaşımı: Bir Alan Araştırması”. Dini Araştırmalar Dergisi 19/48 (2016), 53-76.
• Tosun, Cemal. Din Eğitimi Bilimine Giriş. Ankara: Pegem Akademi, 10. Basım, 2020.
• Uçan, Ayşe Demirel. “İslam Din Eğitimi İçin Alternatif Bir Model: Eleştirel Din Eğitimi Yaklaşımı”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 59:1 (2018), 275-295.
• Varlık, Selami. “Başkalık Figürü Olarak Türkiye’de Hermeneutiğin Temellükü”, 2023.
• Varlık, Selami. Paul Ricoeur’de Temellük ve Tahayyül. İstanbul: Alfa Yayınları, 1. Basım, 2021.
• Varlık, Selami. “Türkiye’de Hermeneutiğin Alımlanışı ve Tümel Hakikatin Tekil Arayışları (The Reception of Hermeneutics in Türkiye and Singular Quests of Universal Truth / Forthcoming)”, 2023. https://www.academia.edu/116417771/T%C3%BCrkiyede_Hermeneuti%C4%9Fin_Al%C4%B1mlan%C4%B1%C5%9F%C4%B1_ve_T%C3%BCmel_Hakikatin_Tekil_Aray%C4%B1%C5%9Flar%C4%B1_The_Reception_of_Hermeneutics_in_T%C3%BCrkiye_and_Singular_Quests_of_Universal_Truth_Forthcoming_ Wright, Andrew. Critical religious education, multiculturalism and the pursuit of truth. Cardiff: University of Wales Press, 2007.
• Wright, Andrew. “Hermeneutics and Religious Understanding Part One: the hermeneutics of modern religious education”. Journal of Beliefs and Values: Studies in Religion & Education 18/2 (1997), 203-216. https://doi.org/10.1080/1361767970180207 Wright, Andrew. “Hermeneutics and Religious Understanding Part Two: towards a critical theory for religious education”. Journal of Beliefs & Values: Studies in Religion & Education 19/1 (1998), 59-70. https://doi.org/10.1080/1361767980190105
• Wright, Andrew. Spirituality and Education. London: RoutledgeFalmer, 2000.
• Yılmaz, Muhsin. “Eğitimin Hermeneutik Boyutu: Eğitim Kavramının Doğasına İlişkin Kimi Sorular”. Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi 8 (2007), 162-172.
• Zengin, Betül. Din eğitiminin bir hedefi olarak anlama (İnsan bütünsel-bağlamsal yaklaşım). Ankara: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
• Zengin, Betül. “Dini Metinlerle İletişimde Anlama Odakli Bir Yöntem: Soru Sorma ve ‘Doğru’ Sorulara Ulaşma”. Dini Araştırmalar 21/54 (2018), 39-59. https://doi.org/10.15745/da.493454
• Zengin, Betül. “İnsan Olmak Ne Demektir? İslam Din Öğretimi İçin Kur’an’dan Bir Bakış”. The Journal of Social Sciences 5/25 (2018), 391-405. https://doi.org/10.16990/SOBIDER.4277
• Zengin, Mahmut. Din Eğitimi ve Öğretiminde Yapılandırmacı Yaklaşım. İstanbul: DEM, 2. Basım, 2017. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (9,10,11,12.Sınıflar)”. 2024. Erişim 07 Temmuz 2024. https://mufredat.meb.gov.tr/