EFFECTS OF GIBBERELLIC ACID (GA3) ON AGRONOMIC TRAITS, FLOWER YIELD AND DYE CONTENT OF SAFFLOWER CULTIVARS

Yıl 1998, Cilt: 7 Sayı: 1, - , 01.03.1998

Saliha Kırıcı

Öz

Safflower’s flowers were used traditionally for flavouring foods, making dyes and treating some diseases. This study was conducted on the  research areas of Field Crops Department, Faculty of Agriculture, Çukurova University, in 1997 and 1998 growing seasons in order to determine the effect of GA₃ (0,50,100,150 ppm) on plant height, branch numbers of per plant, head nıımhers per plant, flower yield and flower dye content of some safflower cultivars at different growing periods (rosette and stem elongation) in low and upland conditions. lt was concluded that flower yields of safflower cultivars were increased  by lower GA₃ doses, lowland area was more sııitable for production of flowers and in generally, dye content of fIowers was increased by high GA₃ applications.

Anahtar Kelimeler

Safflower; Gibberellic acid; flower yield; flower dye content

İKİ ASPİR ÇEŞİDİNDE GİBBERELLİK ASİTİN (GA3) AGRONOMİK ÖZELLİKLER ve ÇİÇEK VERİMİ İLE BOYAR MADDE ORANINA ETKİLERİ

Öz

Aspir çiçekleri geleneksel olarak lezzet ve boya vermek amacıyla ve tıbbi bitki olarak kullanılmaktadır. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü taban ve kıraç arazilerdeki araştırma alanlarında 1996-1997 ve 1997-1998 yetiştirme dönemlerinde yürütülen ve Gibberillik asit (GA₃) uygulamalarının aspir çeşitlerinde bitki boyu, dal sayısı, tabla sayısı, çiçek verimi ve çiçekteki boyar madde oranı üzerine etkilerinin incelendiği bu çalışmada, farklı konsantrasyonlardaki GA₃ (0, 50, 100 ve 150 ppm) rozet ve sapa kalkma dönemlerinde bitkiye uygulanmıştır. Sonuç olarak GA₃ uygulamalarının düşük dozlarda aspir çeşitlerinde çiçek verimini artırdığı, taban koşulların çiçek üretimi için daha uygun olduğu ve genellikle yüksek dozlardaki GA₃ uygulamalarından elde edilen boyar madde oranının da yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aspir; Gibberillik asit; çiçek verimi; boyar madde oranı

Kaynakça

• Algelini, L. G., Pistelli, L., Belloni, P., Bertoli, A. ve Panconesi. S., 1997. Rııbia tinctorum A Source of Natural Dyes: Agronomic Evalotion, Quantitative Analysis of Alizerin and Industrial Assays. Ind. Crops and Products. 6: 311- 333.
• Alshakhly, Z.M. ve Qrunfleh, M.M., 1987, Flowering of Cyclamen as Affected by Gibberellic Acid, Benyladenine and Promalin, Dirasat (Jordan). 14(11): 49-58.
• Anonim, 1991. Bitkilerden Elde Edilen Boyalarla Yün Liflerinin Boyanması, T. C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Küçük Sanatlar Sanayi Bölgesi ve Siteleri Genel Müdürlüğü 167s, Ankara.
• Anonim, 1996, Tarımsal Yapı ve Üretim, Başbakanlık D.İ.E.
• Anonim, 1998, Çerçi Yusuf (Adnan Özer), Saydam Cad. No:97, Adana.
• Al-Janaby, J. D. M., 1989. Effect of Gibberellic Acid and Cycocel on Plant Growth, Seed Yield and Seed Quality of Sunflower, Helianthus annus L. Salah Al- din Univ. Coll of Sci. Irak. Yüksek Lisans Tezi 158 p.
• Baydar, H. ve Yüce, S., 1996. Aspir (Carthamus tinctorius L.)'de Çiçeklenme İntervalleri, Tabla Çiçeklenme Tarihi ve Tabla Pozisyon Etkisi ile Fitohormonların Bu Özellikler Üzerine Etkileri. Türk Tarım ve Orman. Dergisi. 20 (3): 259- 266.
• Baytop, T. 1997. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yy: 578. s. 35, Ankara.
• Dajue, L., ve Mündel, H. H., 1996. Safflower, Promoting the Conservation and ııse of Underutilized and Neglected Crops. 7. 83. IPGRI, Rome.
• El-Hamidi, A., Ahmet, S. S., El-Gawad, A. A, ve Ezz El-Dın. A. A, 1993. The Effect of Nitrogen Fertilizer and Plant Density on the Production of Carthamin. Planta Medica. 59. Supplement Issue, A 702.
• Farooqi, A. H. A., Shukla. Y. N., Sharma, S. ve Bansal, R., 1994, Relationship Between Gibberellin and Cytokinin Activity and Flowering in Rosa damescena Mill. Plant Growth Regulations. 14 (2): 109- 113.
• Freed, R.D., Eisansmith, S.P. 1996. MSTAT Director, Crop and Soil Dept. Michigan State University.
• Furuya, T. ve Yoshikawa, T., 1991. IX. Carthamus tinctorius L. (Safflower): Production of Vitamin E. in Cell Cultures. School of Pharm. Sci., Kitasato Univ., Minato-ku, Tokyo 108.
• Garner, J. M. ve Armitage, A.M., 1996, Gibberellin Applications influence the scheduling and flowering of Limonium x Musty Blue. HortScience. 31(2): 247-248
• Khattab, M., Hassan, M. R., Ghıtony, M.Y. ve Hashim, A., 1991. Effect of Various Concentrations of Gibberellic Acid on the Growth of Pelarganiıım zonale L. Alevandria J. of Agricultural Resarch. 33 (2): 103-112.
• Khunthong, T., 1993. Effect of Gibberellic Acid and Monopotassium Phosphate on Flowering of lime (Citrus aurantifolia Single) Cu. Kai, Kasetsart Univ. Bangok. Yüksek Lisans Tezi, 73 s.
• Kırıcı, S. ve Özgüven, M., 1995. Çukurova Koşullarında Aspir (Carthamus tinctorius L.)'nin Çiçek Verimi ve Bazı Tarımsal Özellikleri. Workshop, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler; Bildiri Özetleri 35- 36 s. 25- 26 Mayıs 1995. Bornova- İzmir.
• Kızıl, S., 1997. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Uygun Ekim Zamanın Saptanması ve Boyar Madde Elde Edilmesi Üzerine Bir Çalışma. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 70, Diyarbakır.
• Kim, M. N., Le Scao- Bogaert, F. ve Paris, M., Flavonoids From Carthamus tinctorius Flowers. Planta Medica. 58: 285- 286
• Meral, Y. 1996, Çukurova Koşullarında Taban ve Kıraç Alanlarda Aspir Çeşitlerinin Tarımsal Özellikleri ile Çiçek Verimlerinin Araştırılması, Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Y.L.Tezi, 72s.
• Mousa, G. T. ve El-Emary, N. A., 1983. Foliar Application of Gibberellic Acid and Maleic Hydrzide Related With Yıeld of Herb and Oil Content of Sweet Basil. Acta Horticulturae. 132: 257-263.
• Potter, T. I., Zanewich, K. P. and Rood, S. B., 1993. Gibberellin Physiology of Safflower: Endogenous Gibberelling and Response to Gibberellic Acid. Plant- Growth- Regul. V: 12(1/2):133- 140.
• Saito, K. 1991. A New Method for Reddening Dyer's Saffron Florets: Evaluation of Carthamin Productivity. Z. Lebensmittel. Untersuchung, Forschung. 192:343- 347.
• Saito, K. 1993. A New Enzymatic Method for the Extraction of Precarthamine from Dyer's Saffron Florets. Z. Lebensmittel. Untersuchung, Forschung. 197:34- 36.
• Salisbury, F. B. ve Ross, C. W., 1992. Plant Physiology, Wadsworth Publishing Company.
• USA. 372- 378.
• Serojini, G., Nirmala, G. ve Nagaraj, G., 1995. Utility and Acceptability of Safflower Petal Powder as Food Ingredient. Journal of Oilseeds Resarch. 12 (2): 299- 300.