Araştırma Makalesi
Sivas Ekolojik Koşullarında Soğuğa Dayanıklı Bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve ssp. arvense L.) Genotiplerinin Belirlenmesi
Öz
Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal
Üretim Bölümü Araştırma Deneme Alanında, 2013-2014 yetiştirme sezonunda
yürütülen bu araştırmada; ülkemizin farklı bölgelerinden toplanmış olan toplam
130 adet yerel bezelye genotipi ile 4 ticari çeşit Sivas ekolojik koşullarında kışa dayanıklılık düzeylerinin saptanması amacı
ile materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, soğuğa dayanıklılık
(1-5), bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, bitkide tane
sayısı, 100 tane ağırlığı ve tane verimi gibi agronomik ve morfolojik
özellikler incelenmiştir. İstanbul, Kars, Diyarbakır, Bolu ve Sivas orijinli
toplam 5 adet bezelye yerel genotipi soğuğa yüksek düzeyde dayanıklı, Adıyaman,
Elazığ, Kastamonu, Malatya, Sakarya, Tokat, Afyon, Bingöl, Konya, Karaman, Van,
Hakkari ve Şırnak orijinli bezelye genotipleri soğuğa dayanıklı oldukları
saptanmıştır. Denizli, Edirne, Kırklareli, Manisa, Kahramanmaraş, Giresun, Ordu
orijinli bezelye genotipleri ve Ulubatlı, Kirazlı bezelye
çeşitleri soğuğa orta düzeyde toleranslı oldukları belirlenmiştir.
Karina ve Jof çeşitleri soğuğa tolerans gösterememiş ve
tüm bitkiler ölmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anlarsal A.E., Yücel C. ve Özveren D., 2001. Çukurova koşullarında bazı bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve Pisum sativum ssp. arvense L.) hatlarının uyumu ve verimlerinin saptanması üzerinde bir araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 16(3): 11-20
- Bunder J., Loeber A., Brores J.E.W. and Havertkort B., 1996. An Integrated Approach to Biotechnology Development (ED: J. Bunder, B. Havertkort, W. Hiemstra), Biotechnology, Building of Farmers Knowledge. Macmillan London and Basingstoke, pp. 201-227
- Ceccarelli S., 1994. Specific adaptation and breeding for marginal conditions. Euphtica, 77(3): 205-219
- Ceyhan E. ve Mülayim M., 2003. Bezelyede F1 ve F2 generasyonlarında tane verimi ve bazı tarımsal özellikler arasındaki ilişkiler. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(31): 68-73
- Ceyhan E. ve Avcı M.A., 2005. Bezelye melezlerinde bazı agronomik özellikler için tek dizi analiziyle genotipik değerlendirme. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(36): 13-17
- Chahal G.S. and Gosal S.S., 2002. Principles and procedures plant breeding: biotechnological and conventional approaches. Narosa Publishing House, New Delhi
- Davies D.R., 1976. Peas (Ed: N.W. Simmonds), Volution of Crop Plants. Longman, London, pp. 172-174
- Govorov L.I., 1937. Pisum (N.I. Vavilov, E.V. Wulff), Flora of Cultivated Plants. IV. Grain Leguminosae. State Agricultural Publishing Company, Moscow, Leningrad, Pp. 231-336
- Hagedorn D.J., 1984. Compendium of Pea Disases. University of Wisconsin-Madison
- Höslin S.M., 1964. Gemüsebau. Erzeugung und Absatz. Bayerischer Landwirtschaft verlag Gm BH, Munchen
- Karayel R. ve Bozoğlu H., 2008. Türkiye’nin farklı bölgelerinden toplanan yerel bezelye populasyonunun bazı agronomik özellikleri. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 23(1): 32-38
- Keneni G., Jarso M., Wolabu T. and Dino G., 2005. Extent and pattern of genetic diversity for morpho-agronomic traits in ethiopian highland pulse landraces: i. field pea (Pisum sativum L.). Genetic Resources and Crop Evolution, 52: 539-549
- Kün E., Çiftçi C.Y., Birsin M., Ülger A.C., Karahan S., Zencirci N., Öktem A., Güler M., Yılmaz N. ve Atak M., 2005. Tahıl ve yemeklik tane baklagiller üretimi. Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Milli Kütüphane, Ankara, Sayfa: 367-408
- Nechit M.M., Ketata H. and Yau S.K., 1988. Breeding durum wheat for stress environments of the Mediterrennian Region. (Ed: G. Wittmer), Proc. 3rd. Int. Symp. Durum Wheat , “The Future of Cereals for Human Feeding and Development of Biotechnological Research”. Publ. Chamber of Commerce, Foggia, Italy, pp. 297-374
- Özdemir S., 2002. Yemeklik Baklagiller. Hasad Yayıncılık, İstanbul
- Reddy P.S., 1988. Genetics, breeding and varieties (P.S. Reddy), Groundnut. Publication and Information Division, Indian Council of Agricultural Research, Krishi Anusondhan Bhavan, Pusa, New Delhi, pp. 200-317
- Shoemaker J.S., 1953. Vegatable Growing. John Wiley and Sons Inc., New York, Chapman and Hall Ltd., London
- Skrypetz S., 2004. Dry Peas: Situation and outlook. Agriculture and Agri-Food Canada, Market Analysis Division. Bi-weekly Bulletin, 17: 1–10
- Şehirali S., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller Ders Kitabı. Ankara Üniversitesi Zir. Fak. Yayınları, No: 224
- Toker C., Erler F., Ceylan F.O. and Canci H., 2010. Severity of leaf miner [Liriomyza cicerina (Rondani, 1875) Diptera: Agromyzidae] damage in relation to leaf type in chickpea. Turkish J. Entomol., 34: 211–226
- Watt R.L. and Watts G.S., 1954. The Vegatable Growing Business. Orange Judd Publishing Co. Inc., New York
Determination of Cold Resistant Pea (Pisum sativum ssp. sativum L. ve spp. arvense L.) Genotypes Under Sivas Ecological Conditions
Öz
The
study was conducted to select cold tolerant accessions of pea genotypes in the
Middle Anatolia Region (Sivas) of Turkey. A total of 130 local genotypes and
four commercial varieties were screened for cold
tolerance. Accessions were evaluated by using a 1–5 scale. Five accessions of
pea from İstanbul, Kars, Diyarbakır, Bolu and Sivas were highly cold tolerant
and 13 accessions from Adıyaman, Elazığ, Kastamonu, Malatya, Sakarya, Tokat, Afyon,
Bingöl, Konya, Karaman, Van, Hakkari ve Şırnak were cold tolerant. 7 accessions
from Denizli, Edirne, Kırklareli, Manisa, Kahramanmaraş, Giresun, Ordu and 2 commercial varieties (Ulubatlı, Kirazlı) were
intermediate (Some leaves, between 25 and 50%, were withered and then turned
black by freezing but there was no plant killing). On the other hand, Karina
and Jof commercial
varieties were killed. The cold tolerant accessions of pea were superior
to the best cultivar as far as hardiness is concerned.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anlarsal A.E., Yücel C. ve Özveren D., 2001. Çukurova koşullarında bazı bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve Pisum sativum ssp. arvense L.) hatlarının uyumu ve verimlerinin saptanması üzerinde bir araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 16(3): 11-20
- Bunder J., Loeber A., Brores J.E.W. and Havertkort B., 1996. An Integrated Approach to Biotechnology Development (ED: J. Bunder, B. Havertkort, W. Hiemstra), Biotechnology, Building of Farmers Knowledge. Macmillan London and Basingstoke, pp. 201-227
- Ceccarelli S., 1994. Specific adaptation and breeding for marginal conditions. Euphtica, 77(3): 205-219
- Ceyhan E. ve Mülayim M., 2003. Bezelyede F1 ve F2 generasyonlarında tane verimi ve bazı tarımsal özellikler arasındaki ilişkiler. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(31): 68-73
- Ceyhan E. ve Avcı M.A., 2005. Bezelye melezlerinde bazı agronomik özellikler için tek dizi analiziyle genotipik değerlendirme. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(36): 13-17
- Chahal G.S. and Gosal S.S., 2002. Principles and procedures plant breeding: biotechnological and conventional approaches. Narosa Publishing House, New Delhi
- Davies D.R., 1976. Peas (Ed: N.W. Simmonds), Volution of Crop Plants. Longman, London, pp. 172-174
- Govorov L.I., 1937. Pisum (N.I. Vavilov, E.V. Wulff), Flora of Cultivated Plants. IV. Grain Leguminosae. State Agricultural Publishing Company, Moscow, Leningrad, Pp. 231-336
- Hagedorn D.J., 1984. Compendium of Pea Disases. University of Wisconsin-Madison
- Höslin S.M., 1964. Gemüsebau. Erzeugung und Absatz. Bayerischer Landwirtschaft verlag Gm BH, Munchen
- Karayel R. ve Bozoğlu H., 2008. Türkiye’nin farklı bölgelerinden toplanan yerel bezelye populasyonunun bazı agronomik özellikleri. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 23(1): 32-38
- Keneni G., Jarso M., Wolabu T. and Dino G., 2005. Extent and pattern of genetic diversity for morpho-agronomic traits in ethiopian highland pulse landraces: i. field pea (Pisum sativum L.). Genetic Resources and Crop Evolution, 52: 539-549
- Kün E., Çiftçi C.Y., Birsin M., Ülger A.C., Karahan S., Zencirci N., Öktem A., Güler M., Yılmaz N. ve Atak M., 2005. Tahıl ve yemeklik tane baklagiller üretimi. Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Milli Kütüphane, Ankara, Sayfa: 367-408
- Nechit M.M., Ketata H. and Yau S.K., 1988. Breeding durum wheat for stress environments of the Mediterrennian Region. (Ed: G. Wittmer), Proc. 3rd. Int. Symp. Durum Wheat , “The Future of Cereals for Human Feeding and Development of Biotechnological Research”. Publ. Chamber of Commerce, Foggia, Italy, pp. 297-374
- Özdemir S., 2002. Yemeklik Baklagiller. Hasad Yayıncılık, İstanbul
- Reddy P.S., 1988. Genetics, breeding and varieties (P.S. Reddy), Groundnut. Publication and Information Division, Indian Council of Agricultural Research, Krishi Anusondhan Bhavan, Pusa, New Delhi, pp. 200-317
- Shoemaker J.S., 1953. Vegatable Growing. John Wiley and Sons Inc., New York, Chapman and Hall Ltd., London
- Skrypetz S., 2004. Dry Peas: Situation and outlook. Agriculture and Agri-Food Canada, Market Analysis Division. Bi-weekly Bulletin, 17: 1–10
- Şehirali S., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller Ders Kitabı. Ankara Üniversitesi Zir. Fak. Yayınları, No: 224
- Toker C., Erler F., Ceylan F.O. and Canci H., 2010. Severity of leaf miner [Liriomyza cicerina (Rondani, 1875) Diptera: Agromyzidae] damage in relation to leaf type in chickpea. Turkish J. Entomol., 34: 211–226
- Watt R.L. and Watts G.S., 1954. The Vegatable Growing Business. Orange Judd Publishing Co. Inc., New York
Toplam 21 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-1 |
