Determination of General and Specific Combining Abilities in Some Oriental Tobacco Varieties

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-2, 306 - 312, 31.12.2016

Ahmet Kınay , Güngör Yılmaz

Öz

The purpose of this study was determine
new tobacco cultivars with higher yields and better quality properties for
Tokat/Erbaa location in 2012-2013 years. Hybrids were produced from
half-diallel crosses between Xanthi-2A, Nail, Gümüşhacıköy, Taşova, Katerini,
Canik and Erbaa tobacco varieties. The experiment was designed according to the
“Split Plots on Randomized Complete Block” with three replications. Plant
height, leaf width, leaf length, number of leaves, leaf yield, organoleptic
observations, nicotine and sugar rates were evaluated. General combining
abilities of Nail cultivar for yield and Xanthi-2A, Katerini and Taşova
cultivars for quality were found to have positive effects. Specific combining
abilities of Xanthi-2A x
Katerini, Nail x Katerini, Nail x Canik, Nail x Erbaa, Gümüşhacıköy x Canik,
Katerini x Canik, Katerini x Erbaa ve Canik x Erbaa hybrids for yield and Xanthi-2A x Taşova, Xanthi-2A x Katerini, Xanthi-2A x Erbaa, Nail x Taşova,
Nail x Katerini, Taşova x Katerini, Taşova x Erbaa ve Katerini x Erbaa hybrids
for quality were determined to have superior. Based on the results,  Xanthi-2A x Katerini (170 kg/da yield, 75% quality), Nail x Katerini (164 kg/da yield, 75% quality), Katerini x Erbaa (167 kg/da yield, 73% quality) and Canik x Erbaa
(184 kg/da yield, 68% quality) hybrids were found to have
superior yield and quality traits than Xanthi/2A cultivar that has produce in
Erbaa location.

Anahtar Kelimeler

Oriental tobacco, Nicotiana tabacum L., yield, general combining abilities

Bazı Oriental Tütünlerin (Nicotiana tabacum L.) Genel ve Özel Kombinasyon Yeteneklerinin Belirlenmesi

Öz

Bu araştırma 2012 ve 2013 yılları
Tokat-Erbaa şartlarında, üstün özelliklere sahip tütün kombinasyonlarının
belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada yedi ebeveyn (Xanthi-2A, Nail,
Gümüşhacıköy, Taşova, Katerini, Canik, Erbaa) ve bunlardan yarım diallel
melezleme ile elde edilen 21 melez kombinasyon olmak üzere toplam 28 genotip
kullanılmıştır. Çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü
olarak yürütülmüştür. Araştırmada, bitki boyu, yaprak sayısı, yaprak eni,
yaprak boyu, yaprak verimi, indirgen şeker oranı, nikotin oranı ve organoleptik
özellikler incelenmiştir. Çalışmada, genel kobinasyon yeteneği (GKY) bakımından
Nail hattı verim açısından, Xanthi-2A, Katerini ve Taşova çeşitleri ise kalite
açısından pozitif etkiye sahip olmuşlardır. Özel kombinasyon yeteneği
bakımından (ÖKY) ise sekiz (Xanthi-2A
x Katerini, Nail x Katerini, Nail x Canik, Nail x Erbaa, Gümüşhacıköy x Canik,
Katerini x Canik, Katerini x Erbaa ve Canik x Erbaa) kombinasyonunun verim, sekiz kombinasyonun (Xanthi-2A x Taşova, Xanthi-2A
x Katerini, Xanthi-2A x Erbaa, Nail x Taşova, Nail x Katerini, Taşova x
Katerini, Taşova x Erbaa ve Katerini x Erbaa) ise kalite bakımından üstün
özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Bu araştırmada, hem verim hem de
kalite bakımından Xanthi-2A x
Katerini (verim: 170 kg/da, randıman: %75), Nail x
Katerini (verim: 164
kg/da, randıman: %75), Katerini x Erbaa (verim: 167 kg/da, randıman: %73) ve Canik x Erbaa
(verim: 184 kg/da, randıman: %68) kombinasyonları
bölgede yaygın üretilmekte olan Xanthi-2A (verim: 133 kg/da, randıman: %78) çeşidinden
daha üstün özelliklere sahip kombinasyonlar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Oriental tütün, Nicotiana tabacum L., verim

Kaynakça

• Anonim 1993. Mstat-C. A Microcomputer Program for the Desing, Management and Analysis of Agronomic Research Experiments. MSTAT Development Team. Michigen State University
• Anonim 2013a. The Global Tobacco Industry. http://topforeignstocks.com
• Anonim 2013b. Campaign for Tobacco. global.tobaccofreekids.org
• Anonim 2013c. A Review of the Global Tobacco Industry. http://topforeignstocks.com
• Anonim 2013d. Tütünle ilgili istatistik veriler. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu. Tütün Piyasası. Ankara
• Anonim 2013e. Production Yearbook. Food and Agriculture Statistic. www.fao.org
• Aydın N., Gökmen S. ve Yıldırım A., 2006. Kendilenmiş Mısır Hatlarının Tane Verimi ve Diğer Bazı Özellikler Bakımından Kombinasyon Yeteneklerinin Yoklama Melezlemesi Yöntemiyle Belirlenmesi. A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 2007, 13 (2): 120-127
• Çamaş N., Karaali H., Kurt D. ve Kınay A., 2011. Orta Karadeniz Bölgesi Basma Tipi Tütün Yetiştiriciliğinde Kalite Unsurlarının Değerlendirilmesi. 9. Tarla Bitkileri Kongresi. 12-15 Eylül, Bursa
• Falconer D.S., 1989. Inroduction to Quantitative Genetics. 3rd ed. John Willey and Sons, Inc. New York, America
• Griffing B., 1956. Consept of General and Specific Combining Ability in Relation to Diallel Crossing Systems. Aust. J. Biol. Sci. 9:463-493
• Kınay 2010. Tütünde (Nicotiana tabacum L.) Farklı Azot Dozlarının Verim ve Kalite Özelliklerine Etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. (Danışman: Prof. Dr. Güngör Yılmaz) Tokat
• Sprague G.F. and Tatum L.A., 1942. General vs. Specific Combining Ability in Single Crosses of Corn. J. Amer. Soc. Agron. 34:923-932
• Wernsman E.A. and Matzinger D.F., 1980. Hybridization of Crop Plants. Tobacco. Edit: Crop Sci. Soc. of America, page: 657-668, Wisconsin. USA