Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 1, 24 - 30, 29.06.2017

Seydi Aydoğan , Süleyman Soylu

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.323568

Cited By: 29

Öz

Bu çalışma, Bahri
Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünde 2014-2015 yılı yetiştirme
döneminde 14 ekmeklik buğday çeşidiyle kuru yetiştirme koşullarında tesadüf
blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Verim, verim öğeleri
ve bazı kalite özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; bitki
boyu 79.50-115 cm, başak uzunluğu 8.87-11.10 cm, başakta tane sayısı
31.20-44.90 adet, başakta tane ağırlığı 1.33-2.07 g, tane verimi 447.42-709.08
kg/da, bin tane ağırlığı 30.90-46.46, hektolitre ağırlığı 73.32-78.35 kg/hl,
protein oranı %11.93-13.44, Zeleny sedimantasyon 26.0-39.50 ml ve tane
sertliği(PSI) 41.27-64.82 aralığında değişmiştir. Çeşitler arasında bitki boyu, başakta tane sayısı, bin tane ağırlığı,
hektolitre ağırlığı ve Zeleny sedimantasyon bakımından (p<0.01),
başak uzunluğu, başakta tane ağırlığı, tane verimi, protein oranı ve tane
sertliği bakımından (p<0.05) önemli farklılıklar bulunmuştur. En yüksek bitki
boyu,  başak uzunluğu,  başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve
tane verimi sırasıyla Demir-2000, Konya-2002, Gün-91, Bozkır ve Karahan-99 çeşitlerinden
elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday, verim

Determination of Yield, Yield Components and Some Quality Properties of Bread Wheat Varieties

Öz

This research was carried out with 14 bread wheat variety under
rainfed conditions during 2014-2015 growing season according to randomized
block designed with three replications in Bahri Dağdaş International
Agricultural Research Institue. Yield, yield components and some quality
characteristics were examined. According to the results of the research; Plant height 79.50-115
cm, spike length 8.87-11.10 cm, number of grains per spike 31.20-44.90
pieces,  grain weight per spike 1.33-2.07
g, grain yield 447.42-709.08 kg/da, thousand kernel weight 30.90-46.46, test
weight 73.32-78.35 kg/hl, 11.93-13.44% protein content, Zeleny sedimentation
26.0-39.50 ml and grain hardness(PSI) ranged between 41.27-64.82. Significant
differences were found between the varieties in terms of plant height, number
of grains per spike, thousand kernel weight, test weight , Zeleny sedimentation
(p <0.01), spike lenght, grain weight per spike, grain yield, protein
content and grain hardness (p <0.05). The highest plant height, highest
spike length, highest number of grains per spike, highest  grain weight per spike and highest grain
yield were obtained from Demir-2000, Konya-2002, Gün-91, Bozkır and Karahan-99
varieties respectively.

Anahtar Kelimeler

Bread wheat, yield

Kaynakça

• Anonim, 2013. www.tuik.gov.tr/bitkiselapp /bitkisel. (Erişim tarihi: 24.09.2013)
• Anonim, 2014. Jsl Syntax reference. Sas institute JMP11., Isbn:978-1-62959-560-3
• Anonim, 2015. www.uhk.org.tr
• Anonymous, 2000. Approved methods of the american association of cereal chemistusa
• Anonymous, 2009. Approvedmethodologies www.leco.com/resources/approved methods
• Aydemir T., Barut, A., Yılmaz, K. ve Sezer, N., 2001. Yılı milli çeşit listesinde yer alan ekmeklik buğdayların bölgeler bazında verim ve kalite yönünden değerlendirilmesi. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21
• Aydoğan S., Akçacık, A. G., Şahin, M. ve Yüksel, K., 2007. Ekmeklik buğday (T. aestivum L.) genotiplerinde verim ve bazı kalite özellikleri arasındaki ilişkiler. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 16-1-2 s, Ankara
• Aydoğan S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Kaya, Y., Taner, S., Demir, B. ve Önmez, H., 2010. Ekmeklik buğday çeşitlerinin tane verimi, bazı kimyasal ve reolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Bitkisel Araştırma Dergisi, 1, 1-7 s, Konya
• Aydoğan S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Önmez, H., Demir, B. ve Yakışır, E., 2013. Ekmeklik buğday çeşitlerinde fizikokimyasal ve reolojik özelliklerin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Araştırma Dergisi, 22 (2): 74-85 s, Ankara
• Dencic S., Kastori, R., Kobiljski, B. and Duggan, B., 2000. Evaluation of grain yield and its components in wheat cultivars and landracesunder near optimal and drought conditions, Euphytica, 113, 43-52
• Elgün A, Türker S ve Bilgiçli, N., 2001. Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği. Konya Ticaret Borsası Yayın No:2 Konya
• Ercan R. ve Bildik, E., 1993. Azotlu gübre uygulamasının ekmeklik buğday kalitesine etkisi. Gıda Dergisi, 18-3
• Kınacı E. ve Dayıoğlu, R., 1998. Determination of drought resistant wheat genotypes and related morphological and physiological parameters under central anatolian conditions. Tübitak Projesi Sonuç Raporu. 62
• Kimurto P., Kinyua, M. and Njoroge, J., 2004. Response of bread wheat genotypes to drought simulation under a mobile rain shelter in Kenya. African Crop Science Journal, 11(3), 225-234
• Özturk A. ve Aydin, F., 2004. Effect of water stress at various growth stages on some quality characteristics of winter wheat. Journal of Agronomy and Crop Science, 190(2), 93-99
• Öztürk A., 1999b. Kuraklığın kışlık buğdayın gelişmesi ve verimine etkisi. Agriculture and Forestry, 23, 531-540
• Shamsi K., Petrosyan, M., Noor Mohammadi, G. and Haghparast, R. J., 2010. Evaluation of grain yield and its components in three bread wheat cultivars under drought stres. Animal and Plant Sci. 1117-1121
• Subhani G. M. and Chowdhry, A.A., 2000. Correlation and path coefficient analysis an bread wheat under drought stres and normal conditions. Of Bio, 72-77
• Şahin M., Göçmen Akçacık, A. ve Aydoğan, S., 2008. Orta anadolu kuru ve sulu koşulları için tescil edilmiş ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve bazı kalite özellikleri yönünden performanslarının belirlenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu 2-5 Haziran-Konya, 390-400
• Şahin M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Demir, B., Önmez, H. ve Taner, S., 2013. Ekmeklik buğday ununda ekmek hacmi ile bazı fizikokimyasal ve reolojik özellikler arasındaki ilişkilerin tespiti. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2013, 22 (1): 13-19 s, Ankara Tunca Z., 2012. Bazı buğday çeşitlerinin adaptasyon kabiliyeti, agronomik ve fizyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi)
• Yürür N., Tosun, O., Eser, D. ve Geçit, H.H., 1981. Buğdayda ana sap verimi ile bazı karakterleri arasındaki ilişkiler. A.Ü. Z.F. Yayınları 755-443. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler