Bingöl İlinde Yetiştirilen Bazı Fasulye (Phaseolus vulgaris) Çeşitlerinde Tespit Edilen Böcek Populasyonları ve Acanthoscelides obtectus’a Tepkileri

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 1, 47 - 54, 29.06.2018

Emin Kaplan Senem Sabancı Bal Mehmet Ayçiçek

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.437268

Cited By: 2

Öz

Ülkemizin
hemen hemen bütün bölgelerinde üretimi yapılabilen tarımsal ürünlerden olan
fasulyenin (Phaseolus vulgaris) verim ve kalitesi üzerine etkili olan zararlı böceklerin varlığı ve
yoğunluğu oldukça önem arz etmektedir. 2016 yılında Bingöl
Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne ait arazide yürütülen
bu çalışmada; Yerel-1, Yerel-2, Yerel-3, Yerel-4, Aras-
98, Yakutiye-98, Terzibaba, Mecidiye, Elkoca ve Kantar olmak üzere 10
farklı fasulye çeşidinde görülen faydalı ve zararlı böcekler
tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışmalar ile birlikte araziden elde edilen
fasulye tohum böceğine (Acanthoscelides
obtectus) ait bireyler belirtilen 10 farklı kuru fasulye çeşidinde kültüre alınarak Acanthoscelides obtectus’un laboratuvar şartlarındaki popülasyon
seyri ve zarar durumu belirlenmiştir. Laboratuvar şartlarında kültüre alınan Acanthoscelides
obtectus’a karşı en dayanıklı çeşidin Terzibaba, en hassas çeşidin
Yerel-3 olduğu saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Fasulye çeşitleri, Böcekler, Acanthoscelides obtectus, Popülasyon gelişimi

Kaynakça

• Atak, E.D. (1975). Fasulye tohum böceği (Acanthoscelides obtectus Say)'nin biyo-ekolojisi ve mücadelesi üzerinle araştırmalar. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai karantina Genel Müdürlüğü Araştırma Eserleri Serisi, Teknik Bülten 7 İstanbul, 64 s.
• Balkaya, A., & Odabaş, M.S. (2004). Samsun Koşullarında Ekim Zamanının Barbunya Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Yetiştiriciliğinde Erkencilik, Verim Ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi. Bahçe 33 (1-2), 7 –15.
• Brzostek, G., & Ignatuwıcz, S. (1992). Oviposition preference of the bean weevil, Acanthoscelides obtectus Say (Coleoptera:Bruchidae), for varieties of the common bean. Annals of Warsaw Agricultural University SGGW AR, Horticulture 16 (1), 65-78.
• Caporaso, N., Whitworth, M.B., & Fisk, I.D. (2018). Protein content prediction in single wheat kernels using hyperspectral imaging. Food Chemistry 240 (2018), 32–42.
• Dörtbudak, N., Erdoğan, P., & Aydemir, M. (1999). Orta Anadolu Bölgesi’nde depolanan mercimek ve fasulyede zararlı olan Baklagil tohum böceklerinin yayılışı, bulaşma oranı, yoğunlukları ve meydana getirdikleri ürün kayıpları üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni 39 (1-2), 57-75.
• Elmalı, M., & Toros, S., (1990). Değişik Fasulye Çeşitlerinin Denge Nem Oranları ve Bunun Fasulye Tohum Böceği {Acanthoscelides obtectus Say, Col, Bruchıdae)'nin Gelişme ve Çoğalmasına Etkisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınlan: 1195, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 655 Ankara, 37 s.
• Esin, T., (1971). Hububat ve Ambar Zararlıları Mücadele Talimatı. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Mesleki Kitaplar Serisi Ankara, 145 s.
• Guzman Maldonado, S.H., Marin, A.J., Castellanos, J.Z., Acosta, J.A.G., & Gonzalez, F.M. (1996). Relationship between physical and chemical characteristics susceptibility to Zabrotes subfasciatus (Boh) (Col.: Bruchidae) and Acanthoscelides obtectus (Say) in common bean (Phaseolus vulgaris L.) varieties. Journal of Stored Products Research 32 (1), 53-58.
• Hubble, D., (2010). Keys to the adults of Seed and Leaf Beetles of the British Isles. (Coleoptera: Bruchidae, Orsodacnidae, Megalopodidae and Chrysomelidae) Bringing Environmental Understanding To All. AID GAP “Aids to identificaiton in Difficult Groups of Animals and Plants, Test Version 2010.
• Kalkan, M. (1972). Orta Anadolu Bölgesi’nde bakliyata zarar veren Baklagil tohum böceklerinin tür, yayılış ve zarar oranları üzerinde araştırmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı Sayı: 6. 64 s.
• Kaplan, E., (2018). “Diyarbakır Tarım Alanlarında Böcek Biyoçeşitliliği Üzerine Bir Değerlendirme” Türkiye Biyoetik Dergisi 4 (3), 125-133.
• Mbogo, K.P, Davis, J., & Myers, J.R. (2009). Transfer of the arcelin-phytohaemagglutinin-a amylase inhibitor seed protein locus from tepary bean (Phaseolus acutifolius A. Gray) to common bean (P. vulgaris L.). Biotechnology 8 (1), 285-295.
• Olgun, M., Başçiftçi, Z.B., Ayter, N.G., Kutlu, İ., Akın, A. & Karaduman, Y. (2013). Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinde Protein Oranının Üç Farklı Analiz Yöntemine Göre Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 8 (2), 80-87.
• Özer, M., & Yücel, A. (1989). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde baklagillerde zararlı Baklagil tohum böcekleri, yayılışları, en önemli türün biyo-ekolojisi ve savaş yöntemleri. Doğa 13 (2), 361-381.
• Özdem, A., & Kovancı, B. (1996). Eskişehir ilinde Fasulye Tohum Böceği Acanthoscelides obtectus (Say) (Coleoptera, Bruchidae)'nin değişik tarihlerde ekimi yapılan fasulye çeşitlerindeki zarar oranı üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Entomoloji Kongresi Bildirileri 251-258.
• Saraçoğlu, K., & Erkan, S. (2016). Fasulye Tohumlarındaki Viral Etmenlerin Saptanmasında Tanı Yöntemlerinin Duyarlılıklarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 53 (3), 309-315.
• Şehirali, S. (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1098, Ders Kitabı No: 314. Tamer, A. (1996). Acanthoscelides obtectus(Say) ve Callosobruchus maculatus F.’un gelişme süresi üzerine sıcaklığın ve besinin etkilerinin araştırılması. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi 24-28 Eylül 1996, Ankara.
• Tamer, A., Has, A., Aydemir, M., & Çalışkaner, S. (1998). Orta Anadolu Bölgesi’nde yemeklik baklagiller (mercimek, nohut, fasulye)'de görülen zararlı ve faydalı böcekler üzerinde faunistik çalışmalar Bitki Koruma Bülteni 38 (1-2), 65-90.
• Thiery, D. (1984). Hardness of some fabaceous seed coasts in relation to larva 1 penatration by Acanthoscelides obtectus Say (Col., Bruchidae). J. Stored Products Research 204 (4):177-181.
• Turanlı, D., & Kısmalı, Ş. (2011). Denizli ve Uşak illerinde depolanmış baklagillerde bulunan Bruchidae (Coleoptera) türleri. Bitki Koruma Bülteni 51 (2), 195-205.
• Tüik, (2016). Türkiye İstatistik Kurumu https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul Erişim tarihi: 21.09.2016.
• Yaşarakıncı, N. (1991). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Mercimek ve Nohut Alanlarında Zararlı Olan Heliothis Ochs. (Lep:Noctuidae), Türleri ve Yayılış Alanları; Nohut yeşilkurdu [Heliothis viriplaca (Humagel)]'nun Biyolojisi, Konukçuları ve Doğal Düşmanları. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitü Müdürlüğü. Araştırma Eserleri Serisi No: 8, Ankara, 119.
• Yılmaz, A., & Elmalı, M. (2002). Değişik Fasulye Çeşitlerinde Fasulye Tohumböceği [Acanthoscelides Obtectus (Say) (Col: Bruchidae)]'nin Gelişme ve Çoğalması. Bitki Koruma Bülteni 42 (1-4), 35-52.
• Yücel, A. (1985). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde baklagillerde zararlı Baklagil tohum böcekleri, yayılışları, en önemli türün biyo-ekolojisi ve savaş yöntemleri (Doktora Tezi). Diyarbakır Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Diyarbakır.