Süt işletmeleri ve manda konusunda yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 2, 245 - 256, 19.12.2025

Kader Karabulut , Bakiye Kılıç Topuz

https://doi.org/10.24181/tarekoder.1704254

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı süt işletmeleri ve manda konusunda literatürün bibliyometrik analiz yöntemiyle ortaya konulmasıdır.
Tasarım/Metodoloji /Yaklaşım: Çalışmada, Web of Science (WoS) veri tabanında “dairy farm” ve “buffalo” anahtar kelimeleri kullanılarak yapılan tarama sonucunda 1,066 yayına ulaşılmış ve veriler VOSviewer programı ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Süt işletmeleri ve manda konusunda ilk yayının 1980 yılında literatüre kazandırıldığı görülmektedir. 2000’li yıllara kadar yayın sayısı oldukça düşük kalmıştır. Ancak 2000 sonrası dönemde bir artış olmasına rağmen, bu artış yeterli düzeyde değildir. 2023 yılında toplam 62 olan yayın sayısı 2024 yılında 90’a yükselmiştir. Bu her ne kadar olumlu bir gelişme olarak değerlendirilse de yayın sayısı halen çok yetersizdir. En çok yayın yapan ülke Hindistan (421) olup, bunu sırasıyla İtalya (166), Pakistan (141), Amerika (98), ve Mısır (56) takip etmektedir. Ülkeler arasında en fazla atıf alan ülkeler ise sırasıyla Hindistan (2,433), İtalya (2,399), Amerika (2,246), Pakistan (1,503) ve Mısır (867) olmuştur. Ancak Türkiye 30 yayın ve 153 atıf ile son sıralarda yer almaktadır. Türkiye’nin manda sütü ve manda yetiştiriciliği konularında yayın ve atıf sayısı bakımından geri planda kalması, bu alandaki akademik eksikliği ortaya koymaktadır. Bununla birlikte manda yetiştiriciliği konusunda daha çok maliyet ve kârlılık ile ilgili çalışmaların yapıldığı, manda sütünde ise çalışmaların daha çok süt kalitesi, süt verimi gibi konular üzerine yoğunlaştığı sonucuna varılmıştır. Manda yetiştiriciliğinin ve manda sütünün sürdürülebilir olmasına yönelik çalışmalara ihtiyaç vardır.
Araştırma Sınırlamaları: Bu çalışmanın önemli bir sınırlılığı verilerin yalnızca WoS veri tabanından elde edilmiş olmasıdır. Bu nedenle yayınlar tüm literatürü kapsamamaktadır.
Özgünlük/Değer: Süt işletmeleri ve manda konusundaki bilimsel yayınların bibliyometrik analizini sunarak, bu alandaki araştırma eğilimlerini, ülke bazlı üretkenliği öne çıkan araştırma konularını ve alandaki boşluğu belirleyerek gelecekteki araştırmalara katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometrik analiz , manda işletmeleri , manda sütü , süt işletmeleri , VOSviewer , web of science

Bibliometric analysis of studies on dairy farming and buffalo

Öz

Purpose: The aim of this study is to reveal the literature on dairy farming and buffalo by bibliometric analysis method.
Design/Methodology/Approach: In the study, 1066 publications were accessed as a result of searching the WoS database using the keywords “dairy farm” and “buffalo” and the data were analyzed with the VOSviewer program.
Findings: It is seen that the first publication on dairy farms and buffalo was brought to the literature in 1980. The number of publications remained quite low until the 2000s. However, although there has been an increase in the post-2000 period, this increase is not sufficient. The number of publications, which was 62 in 2023, increased to 90 in 2024. Although this is considered a positive development, the number of publications is still not at the desired level. The country with the highest number of publications is India (421), followed by Italy (166), Pakistan (141), USA (98), and Egypt (56). The most cited countries are India (2,433), Italy (2,399), USA (2,246), Pakistan (1,503) and Egypt (867). However, Turkey ranks last with 30 publications and 153 citations. Turkey's lagging behind in terms of the number of publications and citations on buffalo milk and buffalo breeding reveals the academic deficiency in this field. In addition, it was concluded that studies on buffalo breeding are mostly related to cost and profitability, while studies on buffalo milk are mostly focused on issues such as milk quality and milk yield. There is a need for studies on the sustainability of buffalo breeding and buffalo milk.
Research Limitations: An important limitation of this study is that the data were obtained only from the WoS database. Therefore, the publications do not cover all the literature.
Originality/Value: It is thought to contribute to future research by presenting a bibliometric analysis of scientific publications on dairy farming and buffalo, identifying research trends in this field, country-based productive research topics and the gap in the field.

Anahtar Kelimeler

Bibliometric analysis , buffalo farm , buffalo milk , dairy farm , VOSviewer , web of science

Kaynakça

• Abesinghe, A.M.N.L., Priyashantha, H., Prasanna, P.H.P., Kurukulasuriya, M.S., Ranadheera, C.S. and Vidanarachchi, J.K. (2020), Inclusion of Probiotics into Fermented Buffalo (Bubalus bubalis) Milk: An Overview of Challenges and Opportunities. Fermentation, 6(4), 121p.
• Aghaei Chadegani, A., Salehi, H., MM Yunus, M., Farhadi, H., Fooladi, M., Farhadi, M., Aleebrahim, N. (2013), A Comparison Between Two Main Academic Literature Collections: Web of Science and Scopus Databases. Asian Social Science, 9(5), 18-26.
• Atasever, S., Erdem, H. (2008), Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 23(1), 59-64.
• Athar, L. A., Khan, M. N., Sajid, M. S., Khan, I. A., (2011), Cost Benefits Analysis of Anthelmintic Treatment of Cattle and Buffaloes. Pakistan Veterinary Journal, 31(2).
• Ayub, M., Khan, B, B., Hanjra S, H., (1990), Cost of production of buffalo and cow milk and its utilization in and around Muzaffargarh city. Pak J Agr Sci, 27, 27-29.
• Bardhan, D., Srivastava, R.S.L., Dabas, Y.P.S., (2005), Economics Of Buffalo Milk Production İn Tarai Area Of Uttaranchal. Indian Journal of Dairy Science. v. 58, p. 129-133.
• BM, (2015), Birleşmiş Milletler, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri. Sustainable cities: Parks Tau on New Urban Agenda one year after adoption - United Nations Sustainable Development (Erişim tarihi: 25 Nisan 2025).
• Çuhadar, Y., (2024), Gıda neofobisi ile ilgili akademik yayınların vosviewer ile bibliyometrik analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 21(1), 116-132.
• Del Gıudıce, T., (2004), An initial estimate of the cost of production of meat from pregnant buffaloes. Bubalus Bubalis 10:24-28.
• Dirik, D., Eryılmaz, İ., Erhan, T. (2023), Post-truth kavramı üzerine yapılan çalışmaların vosviewer ile bibliyometrik analizi. Sosyal Mucit Academic Review, 4(2), 164-188.
• Duque-Acevedo, M. Belmonte-Ureña, LJ Cortés-García, FJ and Camacho-Ferre, F. (2020), Agr cultural Waste: Rev ew Of The Evolut on, Approaches And Perspect ves On Alternat ve Uses. Global Ecology and Conservat on, 22, e00902.
• Ermetin, O., (2017), Husbandry and sustainability of water buffaloes in Turkey. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology 5, 1673- 1682.
• FAO, (2024), Food and Agriculture Organization of the United Nations. FAOSTAT. https://www.fao.org/faostat/en/ #data/QCL (Erişim tarihi: 15 Mart 2025).
• Garfield, E., (1979), Is Citation Analysis A Legitimate Evaluation Tool Scientometrics, 1,359- 375.
• Ghule, A.K., Verma, N.K., Cahuhan, A.K. and Sawale, P. (2012), An economic analysis of investment pattern, cost of milk production and profitability of commercial dairy farms in Maharashtra. Indian Journal of Dairy Sciences, 65(4), 329-336.
• Gül, M., Akpinar, M. G., Tascioglu, Y., Karlı, B., Bozkurt, Y., (2018), Economic Analysis of Buffalo Breeding in Turkey. Custos e Agronegócio, 14, 305-335.
• Gürdin, B. (2020), Yeşil pazarlamanın bilimsel haritaların görselleştirilmesi tekniğiyle bibliyometrik analizi. Econder International Academic Journal, 4(1), 203-231.
• ILO and ICA, (2015), Cooperatives and the Sustainable Development Goals. A Contribution to the Post-2015 Development Debate. Bruxelles: International Labour Organization and International Co-operative Alliance.
• Işık, M., (2015), Muş İlinde Manda Yetiştiriciliği Faaliyetinin Ekonomik Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta. 98.
• Kadakoğlu, B., Karlı, B. (2022). Çevresel etkinlik konulu bilimsel yayınların bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 30(2), 137-147.
• Kılıç Topuz, B. ve Çelik Ş. (2023), “Türkiye’de iklim değişikliğinin manda sütü üretimine etkisi ve geleceğe dönük tahminler”, H. Tüfekçi (Ed.), İklim değişikliği ve tarımsal üretim, İksad publishing house, s. 163-190.
• Kılıç Topuz, B., Gücükoğlu, A., Güler, H. (2023), Türkiye ve Samsun İlinde Manda Popülasyonunun Sürdürülebilirliğinin Zaman Serileri Analizi ile Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 11(5), 946-953.
• Kılıç Topuz, B. and Karabulut K. (2022), Technical Efficiency of Dairy Buffalo Farms: A Case of Igdir Province, Turkey. Custos e @gronegócio, 18(1): 229-249.
• Mahanama, N. (2008), Manufacture of Fruit cheese from Buffalo Milk and Papaya Pulp (Doctoral dissertation, University of Sri Jayewardenepura, Nugegoda).
• McCain, K. W. (1996), Dictionary Of Bibliometrics - Diodato, V. Journal of the American Society for Information Science, 47, 716–717.
• Meena, G.L. (2008), Impact of dairy cooperatives on the economy of rural households in Alwar district of Rajasthan. Ph.D. Thesis. National dairy Research Institute, Karnal (Deemed University).
• Nobili, G., Franconieri, I., Basanisi, M. G., La Bella, G., Tozzoli, R., Caprioli, A., & La Salandra, G. (2016). Isolation of Shiga toxin-producing Escherichia coli in raw milk and mozzarella cheese in southern Italy. Journal of Dairy Science, 99(10), 7877-7880.
• Ongun, U. (2023), Kırsal turizm ve kırsal kalkınma yayınlarının vosviewer ile bibliyometrik analizi. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 6(2), 79-97.
• Özger, Ö., (2018), Iğdır İlinde Manda Yetiştiriciliği Faaliyetinin Ekonomik Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Iğdır Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Iğdır. 99.
• Özlem, Ş. E. N. (2024), Bibliyometrik analiz yöntemi ile ağızdan ağıza iletişim (wom) konusunun incelenmesi. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 6(54), 1-10.
• Phulwani, P. R., Kumar, D. ve Goyal, P. (2020), A Systematic Literature Review And Bibliometric Analysis Of Recycling Behavior. Journal Of Global Marketing, 33(5), 354- 376.
• Pritchard, A. (1969), Statistical Bibliography or Bibliometrics. Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Rusdan, I. H., Kusnadi, J. (2017), Production of mozzarella cheese using rennin enzyme from Mucor miehei grown at rice bran molasses medium. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 193, No. 1, p. 012011). IOP Publishing.
• Sales, D. C., Rangel, A. H. D. N., Urbano, S. A., Tonhati, H., Galvão Júnior, J. G. B., Guilhermino, M. M., Bezerra, M. D. F. (2017), Buffalo milk composition, processing factors, whey constituents recovery and yield in manufacturing Mozzarella cheese. Food Science and Technology, 38, 328-334.
• Sarıözkan S. (2011), Türkiye’de Manda Yetiştiriciliği’nin Önemi. Kafkas Üniversitesi. Veteriner Fakültesi Dergisi, 17 (1). 163- 166, doi: 10.9775/kvfd.2010.2446
• Savrun, B., Mutlu, H. M. (2019), Kent lojistiği üzerine bibliyometrik analiz. Kent Akademisi, 12(2), 364-386.
• Sechi, P., Vizzani, A., Scuota, S., Zicavo, A., Parmegiani, S., Goga, B. C. (2011), Anomalous blue colouring of mozzarella cheese intentionally contaminated with pigment producing strains of Pseudomonas fluorescens. Italian Journal of Food Safety, 1(1), 81-84.
• Sirohi, S., Joshi, B.K. and Kumar, Y. (2007), Economics of Milk Production: Variations Across Productivity Levels. Indian Journal of Dairy Science, 60(2), 124-128.
• Soysal, M.İ. (2013), Anatolian water buffaloes husbandry in Turkey. Buffalo Bulletin 32(1): 293- 309.
• Sunaoğlu, Ş. K. (2023), Sürdürülebilir Tüketim Çalışmalarının Pazarlamadaki Rolü: Bibliyometrik Analiz (2000-2023). Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 296-327.
• Tabak, A, Barbak, A. Öztürk, T. (2016), Kamu Politikası Disiplininin Kavramsal Gelişimini Bibliyometri Kullanarak Anlamak Mümkün mü? 1980-2014 Döneminin Bilimsel Haritalama Analizi. Lefke Avrupa Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 117-143.
• TOB, (2023), Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Destekler, https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Tarimsal-Destekler/Hayvancilik-Desteklemeleri (Erişim tarihi 25 Nisan 2025).
• Van Eck, N. J., and Waltman, L. (2009), Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. Scientometrics, 84, 523–538.
• Yeksan, Ö., Akbaba, A. (2019), Sürdürülebilir turizm makalelerinin bibliyometrik analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 220-231.
• Younas M, Ishaq K, Yaqoob M, Ahmad T. (2013), Virtues of the Milk from Water Buffalo. Buffalo Bulletin, 32(2): 857-865.
• Yüceer, S. E., Tan., S. (2022), Tarım politikaları literatürünün bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmesi. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 75-88.
• Yüceer, S. E., Tan, S., Tan, S. S., Durmuş, E. (2021), Çeltik Üretiminin İklim Değişikliği Üzerine Etkisi Konulu Araştırmaların Bibliyometrik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 27(2), 91-100.