Analysis of Various Instruments for Supporting Provided to Agricultural Sector on Agricultural Production Value in Turkey

Yıl 2017, , 145 - 155, 30.12.2017

Halil İbrahim Yılmaz , Ferit Çobanoğlu

https://doi.org/10.24181/tarekoder.364880

Cited By: 5

Öz

Agriculture sector is supported by countries via different instruments due to the fact that it has strategic

importance and including high uncertainties (climate and price risks in particular). In this study, the effects of

divergent financial instruments on agricultural production value produced at farm gate are analyzed. Thus, data

which is prepared by Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) intended for

agricultural sector of member countries is used. This data is constituted annual series during 1986-2015. While

total value of production at farm gate is used as dependent variable, market price support, payments based on

output, variable input use, fixed capital formation, based on use of on-farm services, payments based on current

area planted/animal numbers/revenues/incomes – production required, payments based on non-current area

planted/animal numbers/revenues/incomes – production not required, agricultural knowledge and innovation

system, inspection and control, development and maintenance of infrastructure, marketing and promotion,

miscellaneous supports are used as independent variables. This analysis is performed by linear form of ordinary

least squares. Annual nominal data is realized by the Domestic Producer Index (DPI) values constituted by

Turkish Statistical Institute (TSI) during 1982-2017 years. Certain errors such as heteroscedasticity,

multicollinearity, autocorrelation that may be raised in regression analysis are detected; the fittest model is

constituted after required corrections performed. Eventually, while market price support (p<0.01), variable

input use (p<0.10), marketing and promotion (p<0.10) has statistically significant positive effect, other

miscellaneous supports have statistically significant negative effect (p<0.01) on annual agricultural production

values. The remainder variables have no statistical significant effects on annual agricultural production values.

Anahtar Kelimeler

Agricultural Supports, Producer Support Estimate, Political Tool, Sustainability

Türkiye'de Tarım Sektörünü Desteklemeye Yönelik Sağlanan Çeşitli Araçların Tarımsal Üretim Değeri Üzerine Etkilerinin Analizi

Öz

Tarım sektörü sahip olduğu stratejik önem ve taşıdığı yüksek belirsizliklerden (özellikle iklim ve fiyat riskleri)

dolayı, ülkeler tarafından çeşitli araçlar ile desteklenmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de tarım sektörüne

sağlanmakta olan çeşitli destekleme araçlarının, oluşturulan çiftlik avlusu tarımsal üretim değeri üzerine etkileri

analiz edilmiştir. Bunun için, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (EKİÖ) (OECD: Organisation for

Economic Co-operation and Development) tarafından üye ülkelerin tarım sektörüne yönelik hazırlanmış olan

verilerden yararlanılmıştır. Söz konusu veriler 1986-2015 arasındaki yıllık verilerden oluşturulmuştur. Bağımlı

değişken olarak yıllık toplam tarımsal üretim değeri alınırken, bağımsız değişkenler olarak ise pazar fiyat

desteği, çıktıya dayalı ödemeler, değişken girdi kullanımı, sabit sermaye formasyonu, çiftlik içi hizmetlerin

kullanımına dayalı destekler, mevcut ekili alan/hayvan sayısı/kazançlar/gelirlere dayalı ödemeler, mevcut ekili

alana/hayvan sayısına/kazançlara/gelirlere-üretime gereksinim duymayan ödemeler, tarımsal bilgi ve yenilik

sistemi, denetim ve kontrol, kalkınma ve alt yapı bakımı, pazarlama ve tanıtım, diğer destekler alınmıştır. Söz

konusu analiz, doğrusal formdaki en küçük kareler yöntemi ile yapılmıştır. Yıllık cari veriler, Türkiye İstatistik

Kurumu (TÜİK) tarafından 1982-2017 yılları için hazırlanmış olan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ile reel hale

getirilmiştir. Regresyon analizinde ortaya çıkabilecek hatalar olan çoklu doğrusallık, değişen varyans ve

otokorelasyon incelenmiş olup, gerekli düzenlemeler yapılarak en uygun model oluşturulmuştur. Sonuç olarak,

yıllık tarımsal üretim değeri üzerinde, pazar fiyatı desteği (p<0.01), değişken girdi kullanımı (p<0.10),

pazarlama ve tanıtım (p<0.10) desteklerinin etkisinin pozitif yönde, diğer desteklerin (p<0.01) ise negatif yönde

istatiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Geriye kalan diğer değişkenlerin ise tarımsal üretim değeri

üzerine etkilerinin istatiksel olarak önemli olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tarımsal Destekleme, Üretici Destek Tahmini, Politika Aracı, Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• Aktaş, E., Altıok, M., Songur, M. 2015. Farklı ülkelerdeki tarımsal destekleme politikalarının tarımsal üretim üzerine etkisinin karşılaştırmalı analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4):55-74.
• Civan, A. 2010. Türkiye'de tarımsal destek politikaları, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1):127-146.
• Erdal, G., Erdal, H. 2008. Türkiye'de tarımsal desteklemeler kapsamında prim sistemi uygulamalarının etkileri, GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(1):41-51.
• G T H B , 2 0 1 6 . T . C . G ı d a , T A R I M v e H a y v a n c ı l ı k B a k a n l ı ğ ı 2 0 1 6 Y ı l ı F a a l i y e t R a p o r u . http://www.tarim.gov.tr/SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faaliyet_Raporlar%C4%B1/2016%20YILI%20BAKANLIK%2 0FAAL%C4%B0YET%20RAPORU.pdf
• Gujarati, D.N., 2004. Basic Econometrics, 4th Edition, The McGraw-Hill Companies, 2004.
• Hasdemir, M., Miran, B., Hasdemir, M, Polat, K., 2016. Baklagil (nohut, kuru fasulye, kırmızı mercimek) üretiminde fark ödemesi desteklerinin etkisi, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) Yayın no: 265, s. 128, Ankara. Işık, H.B., Bilgin, O, 2016. The effects of agricultural support policies on agricultural production: The case of Turkey, RSEP
• International Conferences on Social Issues and Economci Studies, 2nd Multidisciplinary Conference, 2-4 November 2016, Madrid, Spain, p. 111-119.
• Kimura, S. 2017. Turkey: Estimates of Support to Agriculture, OECD. https://www.oecd.org/tad/agriculturalpolicies/ TUR_cookbook_2016.pdf
• Korkmaz, V., 2015. Tarım Ürünleri Destekleme Politikaları: Türkiye ve AB Karşılaştırması, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 192.
• Kutlar, A., 2005. Uygulamalı Ekonometri, 2. Basım, Nisan 2005, s.429.
• Nelson, A., 2003. PAD 705 Handout: Multicollinearity. Rockefeller College University at Albany. http://www.albany.edu/faculty/kretheme/PAD705/SupportMat/Multicollinearity.pdf
• OECD, 2017. Agricultural support (indicator). doi: 10.1787/6ea85c58-en (Accessed on 10 April 2017). http://stats.oecd.org/
• Özüdoğru, T., Miran, B., Top, B.T., Uçum, İ., 2015. Pamuk, Ayçiçeği, Soya Üretiminde Fark Ödemesi Desteklerinin Etkisi, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) Yayın no: 262, s. 168, Ankara.
• Scotti, E., Queiroz, Ö.J., 2013. Evaluation of the Structural Effects of Direct Support, Final Report. July 2013. https://ec.europa.eu/agriculture/sites/agriculture/files/evaluation/market-and-income-reports/2013/structural-effectsdirect- support/fulltext_en.pdf
• STATA, 2016. STATA 14, Data Analysis and Statistical Software. Tan, S., Everest, B. 2015. Türkiye'de tarımsal destekleme politikaları, International Conference on Eurasian Economies 2015, Session 4B: Tarım Ekonomisi, s. 266-270.
• TÜİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1645 Vozarova, I.K., Kotulic, R. 2016. Quantification of the effect of subsidies on the production performance of the Slovak agriculture, Procedia Economics and Finance 29(2016):298-304.
• Williams, R., 2015. Heteroskedasticity. University of Notre Damme, Last revised January 30, 2015. http://www3.nd.edu/~rwilliam/
• Yavuz, G.C., Miran, B., Gürer, B.B., Yüksel, N.Y., Demir, A., 2016. Buğday, dane mısır ve çeltik üretiminde fark ödemesi desteklerinin etkisi, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) Yayın no: 266, s. 168, Ankara.