İklim Değişikliği Tarım Sektörünü Nasıl Etkiliyor? Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama

Yıl 2022, Cilt: 28 Sayı: 2, 151 - 162, 09.01.2023

Bahar Oğul

https://doi.org/10.24181/tarekoder.1113741

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, 1990-2018 döneminde Türkiye’de ortaya çıkan iklim değişikliğinin tarım sektörü üzerindeki etkisini ARDL sınır testi ile incelemektir.
Tasarım/Metodoloji /Yaklaşım: İklim değişikliğinin tarım sektörü üzerindeki etkisi ARDL sınır testi ile incelenmektedir. İklim değişikliğinin göstergesi olarak; yağış, sıcaklık, nem, nüfus artışı ve CO2 emisyonu değişkenlerinden yararlanılmaktadır. Tarım sektörünün göstergesi olarak tarımsal hasılanın GSYİH içindeki payı alınmaktadır.
Bulgular: Bulgular yağış miktarı ve nem oranlarındaki artışın tarım sektörünün GSYİH içindeki payını pozitif bir şekilde etkilediğini; sıcaklık, nüfus artışı ve CO2 emisyonunun ise tarım sektörünün GSYİH içindeki payını negatif etkilediğini göstermektedir.
Özgünlük/Değer: İklim değişimi, günümüzde bölgesel bir sorun olmanın dışına çıkarak küresel bir sorun haline gelmiştir. İklimsel değişimler sosyo-ekonomik sektörler ve ekolojik sistemleri etkileyerek istenmeyen durumlar ortaya çıkarabilmektedir. Özellikle doğal koşullara ve iklime bağlı olan tarım sektörü, bu değişimden en çok etkilenen sektörlerden biridir.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, tarım sektörü, Türkiye ekonomisi, ARDL sınır testi

How Does Climate Change Affect the Agriculture Sector? An Econometric Analysis on the Turkish Economy

Öz

Purpose: The aim of this study is to examine the effect of climate change that occurred in Turkey in the period of 1990-2018 on the agriculture sector with the ARDL bounds test.
Design/Methodology/Approach: The impact of climate change on the agriculture sector is examined with the ARDL bounds test. As an indicator of climate change; precipitation, temperature, humidity, population growth and CO2 emission variables are used. The share of agricultural product in GDP is taken as an indicator of the agriculture sector.
Findings: The findings show that the increase in precipitation and humidity positively affects the share of the agriculture sector in GDP; temperature, population growth and CO2 emissions negatively affect the share of the agriculture sector in GDP.
Originaltiy/Value: Climate change has gone beyond being a regional problem and has become a global problem. Climatic changes can cause undesirable situations by affecting socio-economic sectors and ecological systems. The agriculture sector, which is especially dependent on natural conditions and climate, is one of the sectors most affected by this change.

Anahtar Kelimeler

Climate change, agriculture sector, Turkish economy, ARDL bounds test

Kaynakça

• Akcan, A. T., Kurt, Ü., ve Kılıç, C. 2022. Türkiye’de iklim değişikliğinin tarım sektörü üzerindeki etkileri: ARDL sınır testi yaklaşımı. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 36(1), 1255-132.
• Akram, N. 2012. Is climate change hindering economic growth of Asian economies. Asia-Pacific Development Journal, 19(2), 1-18.
• Alam, Q. 2013. Climate change, agricultural productivity and economic growth in ındia: the bounds test analysis. International Journal of Applied Research and Studies, 2(11), 1-14.
• Amponsah, L., Hoggar G. K. and Asuamah, S. Y. 2015. Climate change and agriculture: modeling the ımpact of carbon dioxide emission on cereal yield in Ghana. Agriculture and Food Sciences Research, 2(5), 32-38.
• Banerjee, A. Dolado, J. and Mestre, R. 1998. Error-Correction mechanism tests for cointegration in a single-equation framework. Journal of Time Series Analysis, 19(3), 267-283.
• Barnwal, P., and Kotani, K. 2013. Climatic impacts across agricultural crop yield distributions: An application of quantile regression on rice crops in Andhra Pradesh, India. Ecological Economics, 87, 95-109.
• Başoğlu, A., ve Telatar, O. M. 2013. İklim değişikliğinin etkileri: tarım sektörü üzerine ekonometrik bir uygulama. Sosyal Bilimler Dergisi, 7-25.
• Bayraç, H. N., ve Doğan, E. 2016. Türkiye’de iklim değişikliğinin tarım sektörü üzerine etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 23-48.
• BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), 2022. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/
• Brown, C., Meeks, R., Ghile Y. and Hunu, K. 2010. An empirical analysis of the effects of climate variables on national level economic growth. World Bank’s World Development Report 2010: Policy Research Working Paper 5357.
• Brown, R. L., Durbin, J. and Evans, J. M. 1975. Techniques for testing the constancy of regression relations over time. Journal of the Royal Statistical Society: Series B, 37, 149-92
• Dasgupta, S. 2013. Impact of climate change on crop yields with ımplications for food security and poverty alleviation. http://www.climateimpacts-2013.org/files/cwi_dasgupta.pdf.
• Deressa, T., Hassan, R., and Poonyth, D. 2005. Measuring the impact of climate change on South African agriculture: The case of sugarcane growing regions. Agrekon, 44(4), 524-542.
• Dickey, D. and Fuller, W. 1979. Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of The American Statistical Association, 74, 427-431.
• Dickey, D. and Fuller, W. 1981. Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dumrul, Y. ve Kilicaslan, Z. 2017. Economıc impacts of climate change on agriculture: emiırical evidence from ARDL approach for Turkey. Journal of Business Economics and Finance, 6(4), 336-347.
• Dünya Bankası (WB), Dünya Gelişme Göstergeleri (WDI), 2022. https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators#, Erişim Tarihi: 20.04.2022.
• Dünya Bankası (WB), İklim Değişikliği Bilgi Portalı (CCKP), 2022. https://climateknowledgeportal.worldbank.org/, Erişim Tarihi: 20.04.2022.
• Engle, R. F. and Granger, C. W. J. 1987. Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 55(2), 251-276.
• Gülmez, A. 2015. Türkiye'de dış finansman kaynakları ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 11, 139-152.
• Hayaloğlu, P. 2018. İklim değişikliğinin tarım sektörü ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri. GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences, 9 (25), 51-62.
• Hüsnüoğlu, N. 2018. Türkiye'de fındık üretim miktarı ve fiyat ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(4), 24-41.
• Jain, S. 2007. An empirical economic assessment of ımpacts of climate change on agriculture in Zambia. World Bank’s World Development Report 2010: Policy Research Working Paper 4291.
• Johansen, S. 1988. Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economic Dynamics and Control 12, 231-54.
• Johansen, S. 1991. Estimation and hypothesis testing of cointegration vectors in Gaussian vector autoregressive models. Econometrica 59, 1551-80.
• Johansen, S. and Juselius, K. 1990. Maximum likelihood estimation and inference on cointegration-withapplications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
• Johansen, S. and Juselius, K. 1992. Testing structural hypotheses in a multivariate cointegration analysisof the PPP and the UIP for UK. Journal of Econometrics, 53, 211-44.
• Korkmaz, V. 2015. Tarım ürünlerini destekleme politikaları: Türkiye ve AB karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Kumara, K. S. and Parikh, J. 2001. Indian agriculture and climate sensitivity. Global Environmental Change, 11(2), 147-154.
• Loum, A. and Fogarassy, C. 2015. The Effects of climate change on cereals yield of production and food security in Gambia. Applied Studies in Agribusiness and Commerce- APSTRACT, 9(4), 83-92.
• Mendelsohn, R. and Williams, L. 2004. Comparing forecasts of the global impacts of climate change. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change, 9(4), 315-333.
• Narayan, P. K. 2005. The saving and investment nexus for China: evidence from cointegration tests. Applied Economics, 37(17), 1979-1990.
• Narayan, P. K. and Smyth, R. 2006. What determines migration flows from low-income to high-income countries? An empirical investigation of Fiji-U.S. migration 1972-2001. Contemporary Economic Policy, 24(2), 332-342.
• Pesaran, M. H. and Pesaran, B. 1997. Working with microfit 4.0: Interactive econometric analysis.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R. J. 2001. Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Rosenzweig C. and Parry M. 1994. Potential impacts of climate change on World agriculture. Nature, 367, 133-138.
• T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM), 2022. https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx, Erişim Tarihi: 20.04.2022.
• T.C. Tarım ve Orman BakanlığI Tarım Reformu Genel Müdürlüğü İklim Değişikliği ve Tarım Değerlendirme Raporu, 2021. https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/Belgeler/IKLIM%20DEGISIKLIGI%20VE%20TARIM%20DEGERLENDIRME%20RAPORU.pdf
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, 2018. https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/Belgeler/%C4%B0klim%20De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi%20ve%20Tar%C4%B1m.pdf
• Tarı, R. 2010. Ekonometri. Genişletilmiş 6.baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Yergin, H., ve Günsan, N. İklim değişikliğinin makro ve mikro düzeyde ekonomik etkileri.
• Zaied, Y. B. and Zouabi, O. 2015. Climate change impacts on agriculture: A panel cointegration approach and application to Tunisia. MPRA Paper No. 64711, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/64711/1/MPRA_paper_64711.pdf.