Agricultural Production Planning and its Legal Aspect in Turkey

Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 1, 61 - 68, 28.06.2024

Aziz Orhan Çimen , Bülent Gülçubuk

https://doi.org/10.24181/tarekoder.1435383

Öz

Purpose: The main purpose of this study is to reveal the legal dimension of the policies within the scope of agricultural production planning in Turkey and the regulations made for this purpose. It was aimed to produce an original study since the regulations are new, their implementation have not yet started and there is not enough academic research on the subject.
Design/Methodology/Approach: For this purpose, first of all, the agricultural production planning process in Turkey and the management of the process were examined and then the legal dimension of the very important regulations made in Turkey regarding agricultural production planning in 2023 was examined. The effects of these legal regulations and their positive and negative aspects have been tried to be explained.
Findings: Agricultural production planning is a comprehensive process that requires the cooperation of various stakeholders in the agricultural sector. However, it is thought that instead of designing a model that equally reflects the dynamics of the agricultural sector and the views of stakeholders, a narrow-scope model in which only the public authority exists has been introduced. As a result of this approach, it is predicted that producers who are already struggling to live in rural areas and continue their activities will be subject to more sanctions and may leave production.
Although agricultural production planning is a comprehensive process that requires the cooperation of various stakeholders in the agricultural sector, the regulations are trying to introduce a narrow-scope model in which only the public authority exists, instead of a model that equally reflects the dynamics of the agricultural sector and the views of the stakeholders. As a result, agricultural production planning should be designed with a participatory approach that supports producers, supported by education and information, shaped by compatible policies and adopted the principle of long-term sustainability.
Originality/Value: In the literature, studies dealing with agricultural production planning and its legal dimension in Turkey are quite limited. In addition, this study differs from other studies in that it offers suggestions to policy makers about the effects of negative conditions that may be encountered due to recent legal regulations. As a result, this study will contribute to the literature by filling the gap in this field.

Anahtar Kelimeler

Agriculture, Agricultural Production Planning, Agricultural Law, Agricultural Statute

Tarımsal Üretim Planlaması ve Türkiye’deki Hukuki Boyutu

Öz

Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de tarımsal üretim planlaması kapsamındaki politikalar ile bu amaçla yapılan düzenlemelerin hukuki boyutunu ortaya koymaktır. Düzenlemelerin yeni olması, uygulamaya henüz başlanmaması ve konu hakkında yapılmış yeterli düzeyde akademik çalışma bulunmaması nedeniyle özgün bir çalışma ortaya konulması amaçlanmıştır.
Tasarım / Metodoloji / Yaklaşım: Bu amaç dâhilinde öncelikli olarak Türkiye’deki tarımsal üretim planlama süreci ve sürecin yönetiminin incelenmesi sonrasında Türkiye’de 2023 yılında tarımsal üretim planlaması konusunda yapılan çok önemli düzenlemelerin hukuki boyutu irdelenmiştir. Söz konusu hukuki düzenlemelerin etkileri ile olumlu ve olumsuz yanları açıklanmaya çalışılmıştır.
Bulgular: 5488 sayılı Tarım Kanunu’nda yapılan değişiklikle tarımsal üretim planlaması ile ilgili yeni bir düzenleme getirilmiştir. Daha sonra çıkarılan Yönetmelikle planlama sürecinde teşvik edici yaklaşım yerine, yaptırım temelli yaklaşımın benimsendiği görülmektedir. Bu yaklaşımın sonucunda zaten zoraki bir halde kırsal alanda yaşamaya çalışan ve faaliyetlerine devam eden üreticilerin daha fazla yaptırıma maruz kalacağı ve üretimden ayrılabileceği öngörülmektedir.
Tarımsal üretim planlaması, tarım sektöründeki çeşitli paydaşların işbirliğini gerektiren kapsamlı bir süreçtir. Ancak yapılan düzenlemelerle tarım sektörünün dinamiklerini ve paydaşların görüşlerini eşit bir şekilde yansıtan bir model tasarlanacağına, dar kapsamlı ve sadece kamu otoritesinin var olduğu bir modelin getirildiği düşünülmektedir. Sonuç olarak, tarımsal üretim planlaması üreticileri destekleyici katılımcı bir yaklaşımla tasarlanmalı, eğitim ve bilgilendirme ile desteklenmeli, uyumlu politikalarla şekillendirilmeli ve uzun vadeli sürdürülebilirlik ilkesini benimsemelidir.
Özgünlük/Değer: Literatürde, Türkiye'de tarımsal üretim planlaması ile hukuki boyutunu ele alan çalışma oldukça sınırlıdır. Ayrıca yakın zamanda yapılan yasal düzenlemeler nedeniyle karşılasılabilecek olumsuz koşulların etkileri hakkında politika yapıcılara öneriler sunması ile diğer çalışmalardan farklılık göstermektedir. Sonuç olarak çalışma ile bu alandaki boşluk doldurularak literatüre katkı sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tarım, Tarımsal Üretim Planlaması, Tarım Hukuku, Tarım Kanunu

Kaynakça

• Anonim (2023), Kocaeli Milletvekili İlyas Şeker ve Kırklareli Milletvekili Selahattin Minsolmaz ile 203 Milletvekilinin Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4972) ile Çevre Komisyonu ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Raporları.
• Anonim (2023a), http://www.tarimpolitikalari.com, TAPMER (Tarım Politikaları Merkezi), 2023. Tarımsal Üretim Planlaması Raporu.
• Anonim (2023b), http://www.tarimpolitikalari.com, TAPMER (Tarım Politikaları Merkezi), 2023. Tarım Sayımının Önemi Raporu.
• Anonim (2023c), http://www.tarimpolitikalari.com, TAPMER (Tarım Politikaları Merkezi), 2023. Tarımda Sözleşmeli Üretim Raporu.
• Anonim (2023d), On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), Strateji ve Bütçe Başkanlığı.
• Sönmez, R. (2023), Prof. Dr. Reşit Sönmez’in Anısına Armağan Kitabı. Ege Üniversitesi Yayınları Ziraat Fakültesi Yayın No: 578.
• Sönmez, R. (1986), Tarımsal Planlama ve Hayvancılık Hayvansal Üretim, Hayvansal Üretim Dergisi 23 (L-3), Ege Zootekni Derneği.
• Tarım ve Orman Bakanlığı (2019), III. Tarım Orman Şûrası Sonuç Bildirgesi.
• Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024-2028 Stratejik Plan.
• TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) (2014), Türkiye Tarım Sektör Raporu.
• Yıldız, O. ve Sel, Ç. (2023), "Türkiye’de Bakliyat Üretimi Üzerine Tarımsal Planlama İçin Bir Matematiksel Model Önerisi", Journal of the Institute of Science and Technology, 13(2), 1155-1164.
• www.mevzuat.gov.tr, 1321 sayılı Sayımlar Kanunu.
• www.mevzuat.gov.tr, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası.
• www.mevzuat.gov.tr, 7442 sayılı Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
• www.mevzuat.gov.tr, 5488 sayılı Tarım Kanunu.
• www.mevzuat.gov.tr, Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik