Water Ways And Some Findings About Water- Transporter Enterpreneur

Yıl 2004, , 175 - 188, 01.10.2004

Selda Kaya Kılıç

https://doi.org/10.1501/Tarar_0000000174

Öz

Water, undoubtfully has a vital importance in human life. Human being hasspent great effort for transporting water to the place where he lived and settled.Therefore, working s carried out by state employees who were generally named as water transporter and water transporters were in great importance. As it is today, in Ottoman period İstanbul was a very important center for settlemenL İstanbul has been a political, military and commercial attractive center with hom connecting Europe to Asia, with seas surruonding the city four sides and with culture and civilisations took place during the history. Ottomans constructed a lot of water systems to bring water to İstanbuL. İn a'period of time, as a result of population increase, there was an increase in the number of workers employed in this sector. This job, generally named as water transporter, was organised under the Ministry of Waterway. But, when 19th century was reached, people who worked at water works displayed illicit and immoral behaviour such as abusiveness, bribery and favoritism. In this research, the unlawful behaviours of this water transporters were analysed.

Anahtar Kelimeler

Water-ways, water-transporter, water-transportation, Ministry of water-transport, water contructions, fountain, water minister, water way sergeant, water organization.

Su Yolları ve Su- Yolcu Esnafına Dair Bazı Tesbitler

Öz

Su, hiç kuşkusuz insan hayatında son derece önemli bir yere sahiptir. İnsanoğlu yerleştiği, yaşadığı bölgeye suyu bir şekilde taşımak, akıtmak için uğraş vermiştir. Bu bakımdan su-yolcu ve su-yolculular olarak genel bir isimle adlandırılan memurların da yaptığı işin önemi büyüktür. Bu gün olduğu gibi Osmanlı döneminde de İstanbul, jeopolitik bakımından çok önemli yerleşim merkezlerindendir. Asya ile Avrupa'mn birleşmesine vesile olan tabiat harikası Boğazı, Haliç'i, şehri dört bir yerden çevreleyen denizleri, tarih boyunca burada yaşanan kültür ve medeniyetleri ile İstanbul şehri, yüzlerce yıl siyasi, askeri ve ticari bir cazibe merkezi olmuştur. Osmanlılar İstanbul'a su getirebilmek için de bir çok su tesisi, su-yolları inşa etmiştir. Zaman içerisinde nüfusun artmaya başlaması sonucunda su-yollarında çalışanların sayısında artışlar olmuş, genel olarak su-yolcu olarak adlandırılan bu meslek "Su-Yolu Nazırlığı" bünyesinde kurumsallaşmıştır. Ancak, 19. yy'a gelindiğinde, su işleriyle uğraşanların çeşitli yolsuzluk, rüşvet, iltimas gibi gayr-i kanuni ve gayr-i ahlaki yollara saptıkları görülmektedir. Bu araştırma da su-yolları ve su-yolcu mesleğini yapanların bu usulsüzlükleri ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Su-yolu, su-yolcu, su-yolculuk, su-yolu nazırlığı, sutesisleri, çeşme, sebil, su nazırı, su-yolu çavuşu, su nezareti

Kaynakça

• Arşiv Kaynakları : _ Sarkiz Karakoç, Külliyat-ı Kavanin, cilt6, metin no:4071, İstanbul Su İdaresi Nizamat Defteri, 10 Rebiülahir 1262.
• M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, cilt3, İstanbul 1983.