Sources of Oral History: A Bibliographical Study

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 79 - 122, 26.06.2019

İlker Dere

Öz

Oral history is one of the most important
methods that contribute to the historiography of nations. This method first
turned into an institution as a discipline at Columbia University in 1948.
After this development, oral history has become widespread around the world.
Nowadays, it is used as a data collection tool and teaching method in various
fields such as anthropology, education, folklore, communication, architecture,
music, radio and television, political sciences, sports, sociology, and
history. However, the discipline has come to be known with History Foundation’s
attempts in Turkey in the 1990s. Especially, it is more used in investigations
that are conducted in various fields after 2005. The current research aims to
present investigations that are conducted in Turkey and around the world
related to oral history systematically. The document analysis method is used in
the study. Sources of the research are limited with Turkish and English languages.
The research results have shown that oral history studies include many various
disciplines all around the world. At the same time, it is established that 99
books or book chapters, 50 articles, and 215 dissertations were conducted
regarding oral history in Turkey. However, the positive developments, In spite
of these positive developments, it is still possible to say that detailed oral
history guidebooks are needed.

Anahtar Kelimeler

Oral history, historiography, local history, bibliography

Sözlü Tarihin Kaynakları: Bir Bibliyografya Çalışması

Öz

Bu Sözlü tarih, milletlerin tarih yazımına
katkıda bulunan en önemli yöntemlerden biridir. Bu yöntem, ilk defa 1948 yılında
bir disiplin olarak Kolombiya Üniversitesi’nde kurumsallaşmıştır. Bu gelişmeden
sonra sözlü tarih, bütün dünyada tanınmaya başlamıştır. Günümüzde antropoloji,
eğitim, halk bilimi, iletişim, mimarlık, müzik, radyo ve televizyon, siyasal
bilimler, spor, sosyoloji, tarih gibi çeşitli alanlarda veri toplama aracı ve
öğretim yöntemi olarak kullanılmıştır. Ancak Türkiye’de bu alan, Türkiye’de
1990’lı yıllarda Tarih Vakfı’nın girişimleriyle tanınmıştır. Özellikle 2005
yılından sonra çeşitli disiplinlerdeki araştırmalarda daha fazla
kullanılmıştır. Bu araştırmanın amacı, sözlü tarihle ilgili dünyada ve
Türkiye’de yapılmış çalışmaları, bir bütün olarak sunmaktır. Araştırmada nitel
araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmada incelenen
kaynaklar, Türkçe ve İngilizce dilleriyle sınırlıdır. Araştırma sonuçları,
dünyada sözlü tarihle ilgili çalışmaların çok çeşitli alanları kapsadığını
göstermektedir. Bununla birlikte Türkiye'de sözlü tarihe ilişkin 99 kitap veya
kitap bölümü, 50 makale ve 215 tez yapıldığı tespit edilmiştir. Bu olumlu
gelişmelere rağmen hâlâ sözlü tarih konusunda detaylı kılavuz kitaplara ihtiyaç
olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Sözlü tarih, tarih yazımı, yerel tarih, bibliyografya

Kaynakça

• Abrams, L. (2010). Oral history theory. London: Routledge.
• Alaslan, F. ve Şimşek, A. (2013). Bibliyografya: Tarihyazımı, metodolojisi ve felsefesiyle ilgili Türkçe eserler bibliyografyası. TUHED-Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 2(2), 129-191.
• Ayers, W. & Ayers, R. (2013). Every person is a philosopher/ every day is another story. In Mayotte, C. & Eggers, D. (Eds.), The Power Of The Story: The Voice Of Witness Teacher's Guide To Oral History, Voice Of Witness. San Francisco.
• Bozkurt, Ö. (1995). The Making of young women at an American Missionary School in early republican Turkey/Cumhuriyetin ilk yıllarında bir Amerikan Misyoner Okulunda genç kızların yetişmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Danacıoğlu, E. (2001). Geçmişin izleri: Yanıbaşımızdaki tarih için bir kılavuz. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Dere, İ. (2017). Sosyal bilgiler derslerinde bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarih (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dere, İ. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında (2005 ve 2017) Sözlü Tarih. Milli Eğitim Dergisi, 47(220).
• Dere, İ. ve Dinç, E. (2018). Yapılandırmacı bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarihin sosyal bilgiler derslerine entegrasyonu. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 115-127.
• Gibson, M. D. (1979). A Selective Bibliography of Oral History. The Annals of Iowa, 44(8), 654-657.
• High, S. (2018). Listening across difference: Oral history as learning landscape. LEARNing Landscapes, 11(2), 39-47.
• Portelli, A. (1998). Oral history and genre. In Chamberlain, M. & Thompson, P. R. (Ed.), Narrative and genre (pp. 23-45). London: Routledge.
• Ritchie, D. A. (2015). Doing oral history. New York: Oxford University.
• Somersan, S. (1995). Sözlü tarih, araştırmacılık ve tarih yazımına katılım. İçinde Özbaran, S. (Ed.), Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (ss. 368-379). İstanbul: Tarih Vakfı.
• Storycorps, (2018). About Storycorps. 05.03.2019 tarihinde https://storycorps.org/ adlı adresten alınmıştır.
• Thompson, P. (1999). Geçmişin sesi (çev. Layıkel, Ş.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Women's Oral History Two, (1983). Selected bibliography on women's oral history. Frontiers: A Journal of Women Studies, 7(1), 111-113.
• Yow, V. R. (2005). Recording oral history: A guide for the humanities and social sciences. Walnut Creek, CA: AltaMira.