KAROLENJ TARİHİ VE TARİHÇİLERİN ANLATI ZANAATI

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 400 - 419, 25.12.2020

Dmitry Starostın Çevirmen: Atakan Çiçek

Öz

Tarihçilik zanaatının ve yeteneğinin özünde sözlü yada yazılı olarak araştırmacının kendisine ulaşmış belli miktarda bilgiyi kullanarak tarih disiplini çerçevesinde temel problemlerden birini sorgulaması ve bir anlatı meydana getirmesi vardır. Karolenj dönemi tarihçileri bilhassa günümüz araştırmacılarının vazifelerini zorlaştırırlar. Çünkü araştırmacıların işi, bir anlatıda kendilerine ait tavrı, yargıları, Karolenj yanlısı anlatı yaratma denemelerini bir kenara bırakarak evrensel ve bu nedenle milliyetçi olmayan tarihsel bir bakış açısı oluşturmayı kapsar. Geçmişe bakınca Karolenj tarihçilerinin son olayların modern bir açıklamasını yapmak ile krallara-yöneticilere yaranmak için şekillendirilen anlatılar ve geçmişte Karolenjlerin başarısını destekleyen güç odaklarını derinlemesine incelemek arasında bir denge sağladığı görülmektedir. Günümüzde kullandığımız tarihsel çerçeve modern tarihçiler tarafından meydana getirildi. Ama sadece belgelere dayanarak oluşturulamazdı. Bu durum negatif anlamda “fabrikasyon” bir şey değildi. Ama pozitif anlamda yazınsal bir “yapı” idi. Bundan dolayı Şarlman’ın hükümranlığının dönüm noktaları Karolenj tarihçilerinin “yazınsal yetkinliği” olmadan anlaşılamaz. Yalnızca tarihsel anlatı, üretilebilen sıralı bir olaylar dizisini anlamlı bir şekilde zihinde yorumlayabilir. Ama bir kez bu dönüm noktalarını ele aldığımızda gerçeklerden çok tarihçinin yorumları ile dolu bir şekilde bırakıyoruz. Bu nedenle Frank Krallığı tarihinde Karolenj Dönemi ve özellikle Şarlman’ın hükümranlığı yapıcı bir anlatı olarak görülebilir. Nitekim bu dönem kökenleri ve yazarların geçmişin aktarılmasındaki “yaratıcı” etkisi olmadan anlaşılamaz.

Anahtar Kelimeler

yapılsalcılık, tarihsel kültür, olasılık