Değerler Eğitimi ve Batı Değerleri Üzerine Bir Analiz

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 629 - 660, 25.06.2021

Şakir Gözütok

https://doi.org/10.30622/tarr.945398

Cited By: 2

Öz

Batı kültürünü Yunan felsefesi, Hıristiyan inancı ve Roma hukuku şekillendirir, bu münasebetle Batı değerleri de bu kültürün ürünüdür. Ancak Batı kültürünün ve buna bağlı olarak değerlerinin kırılma noktasını Fransız Devrimi oluşturmaktadır. Fransız Devrimi ile birlikte hem feodal yapı hem de kilise kaynaklı dinî anlayış geri plana itilmiştir. Artık Tanrı dogmalarının yerini insan almıştır. Rönesansla birlikte ferdiyetçiliğin öne çıktığı bir düşünce hakim olmuştur. Buna göre, toplumun değerlerinden çok ferdin değerleri önem kazanmıştır. Bu sebeple Batı değerleri, artık ferdin kıymet kazandığı değerler olmuştur. David Hume’un “Bütün dünyanın yıkılmasını parmağımın çizilip sıyrılmasına tercih etmek akla aykırı değildir” sözü bu dönemde ferdiyetçiliğin vardığı noktayı göstermesi bakımından ilginçtir. Rousseau ve Hegel’in ferdi değerlerini toplum ile buluşturma çabaları dikkat çekmektedir. Bilimin esas alınmasından sonra daha çok pozitif anlayışın belirlediği değerler öne çıkmaya başlamıştır. Buna paralel olarak dinî değerlerden soyutlanmış seküler değer yargısı esas alınmıştır. Ayrıca bu değerlerin Machiavelli ile birlikte demokrasiyi güçlendirmek amacına evrildiğini söylemeliyiz. Bilindiği gibi değerler kavramı, iktisat ilminden ödünç alınmıştır. Özellikle yirminci yüzyılın başlarında dile getirilen kavramlar, 1960’lardan sonra dikkat çekmişse de, esas olarak 1990’lı yıllardan sonra gereken ilgiyi görmüştür. Zira Batı toplumlarındaki her alandaki ahlâkî çöküntü değerleri yeniden ele almayı gerekli kılmıştır. Çok farklı bir yapıda olan Müslüman ülkelerde Batı değerlerinin olduğu gibi aktarılıp eğitiminin yapılması, bazı sorunlara sebep olmaktadır. Çünkü dinin beslediği İslamî değerlerin seküler değerler ile bağdaşması çok zordur. Her toplumun değerleri, onun yıllarca şekillenmiş kültürünün ürünüdür.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Değerler Eğitimi, Batı Değerleri, İslamî Değerler, Analiz

A Dıfferent Perspectıve On Values Educatıon

Öz

Western culture is shaped by Greek philosophy, Christian belief and Roman law, and in this context, Western values are also the product of this culture. However, the French Revolution constitutes the breaking point of Western culture and, accordingly, its values. With the French Revolution, both the feudal structure and the religious understanding originating from the church were pushed to the background. Now the dogma of God has been replaced by man. With the Renaissance, a thought in which individualism came to the fore prevailed. Accordingly, the values of the individual have become more important than the values of the society. For this reason, Western values have become the values that individuals are valued. David Hume's statement "It is not unreasonable to prefer the destruction of the whole world to scratching my finger" is interesting in terms of showing the point reached by individualism in this period. The efforts of Rousseau and Hegel to bring together individual values with the society draw attention. After taking science as a basis, the values determined by positive understanding started to come to the fore. Parallel to this, the secular value judgment abstracted from religious values was taken as a basis. We should also say that these values evolved with Machiavelli to strengthen democracy. As it is known, the concept of values has been borrowed from the science of economics. Although the concepts that were mentioned especially at the beginning of the twentieth century attracted attention after the 1960s, they received the necessary attention after the 1990s. Because the moral collapse in every field in Western societies has made it necessary to reconsider. In Muslim countries with a very different structure, the transfer of Western values and their education causes some problems. Because it is very difficult for Islamic values nurtured by religion to be compatible with secular values. The values of every society are the product of its culture that has been shaped over the years.

Anahtar Kelimeler

Values, Values Education, Western Values, Islamic Values, Education

نظر مختتلف للتعليم القيم

Öz

تشكلت الثقافة الغربية من الفلسفة اليونانية والاعتقادات المسيحية والقانون الروماني ولهذا فإن القيم الغربية هي حصيلة هذه الثقافة. ولكن الثورة الفرنسية كانت نقطة الانكسار للثقافة الغربية وقيمها. نعم إن الثورة الفرنسية قد القت بالبنية الاقطاعية والنظرة النابعة من الكنيسة خلفها. و من بعده ظهر الانسان كقيمة مقام الاعتقادات الالهية. ومع النهضة سيطرت فكرة التقدم الفردية على المجتمع الغربي. فصارت قيم الفرد أكثر إهتماما من قيم المجتمع. ومن أجل ذالك أصبحت القيم الغربية هي قيم الفرد. لذا فإن قول ديفيد هيوم: "إن تفضيل تدمير العالم كله على انخداش أصبوعي غير مناف للعقل" لافت للنظر في مدى وصول الفردية. وأيضا فإن محاولة لقاء القيم الفردية لروسو وهيجل مع المجتمع جالب للدقة في هذا الموضوع. وبعد أخذ العلم الحديث كأساس بدأ التقدم في القيم التي عينها التفاهم الايجابي. وفي نفس الوقت أتخذت القيم الدنيوية التي تسمى بالعلمانية المجردة عن القيم الدينية أساسا في كل شيئ. وأيضا علينا أن نقول بأن هذه القيم مع مكيافيلي قد انقلبت إلى هدف تقوية الديمقراطية. ومن المعلوم فإن مفهوم القيم قد أستُعير من مصطلح علم الاقتصاد. ولا سيما فإن المفاهيم التي تم التعبير عنها في أوائل القرن العشرين وإن لفتت الانظار من عام 1960 م وما بعدها إلا أنها وصلت إلى مكانة مرموقة بعد السنوات التي أعقبت عام 1990 م. لأن الانهيار الأخلاقي الذي عم جميع الجوانب في المجتمع الغربي قد رأى من الضروري الالتجاء إلى القيم من جديد. وأما أخذ هذه القيم الغربية وتطبيقها في الدول الاسلامية كما هي عليها من دون تهذيب وفقا للمجتمع الاسلامي قد تسبب ببعض المشاكل. لأن توافق القيم الاسلامية التي غذيت من الدين مع القيم العلمانية صعب جدا. إن قيم كل مجتمع هي حصيلة ثقافته التي قد تشكلت منذ أعوام طويلة.

Anahtar Kelimeler

القيم, تدريب القيم, القيم الغربية, القيم الاسلامية

Kaynakça

• Amundson, Kristen J. Teaching values and ethics an AASA critical issues report problems and solutions. Arlington: American Association of School Administrators Library and Congress, 1991.