BİLSEM Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitim Sürecine Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 576 - 603, 29.09.2022

Zehra Topal Altındıs

https://doi.org/10.30622/tarr.1103831

Öz

Araştırmanın amacı, Bilim ve Sanat Merkezi’nde görev yapan (BİLSEM) öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin algılarını metafor (mecaz) tekniğini kullanarak belirlemektir. Söz konusu araştırmanın çalışma grubu olasılığa dayanmayan örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Buradan hareketle çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında çeşitli Bilim ve Sanat Merkezlerinde görev yapan farklı branştaki doksan yedi (K=62, E=35, Toplam= 97) öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemi çatısı altında yer alan fenomenoloji deseni kullanılarak tasarlanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerden demografik özelliklerine ait bilgilerin yanı sıra “Uzaktan Eğitim ................ gibidir. Çünkü ....................” ibaresindeki boşlukları çevrim içi bir uygulamada hazırlanan form aracılığıyla doldurmaları istenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler adlandırma, tasnif, eleme, kavramsal kategori ve geçerlik-güvenirlik sağlama adımları takip edilerek analiz edilmiştir ve bulgular alanyazın ışığı altında yorumlanmıştır. Araştırmaya katılan 97 BİLSEM öğretmeni 68 metafor üretmiştir. İlk kategori uzaktan eğitimde “öğretmenin etkin rolüne” ilişkindir ve toplam 44 metafor yazılmıştır. Öğretmenlerin ürettikleri metaforların düşünme stilleriyle de ilişkili olabileceğini gösteren araştırma sonuçları ele alınarak tartışılmıştır. İkincisi “uzaktan eğitimde öğretmenin etkin rolü olmadığına ilişkin” dir. Toplam 14 metafor yazılmıştır (nilk kategori = 44 nikinci kategori =14). Üçüncü kategori “teknik & altyapıya ilişkin”dir. Toplam 5 metafor vardır. Bu kategori için daha az metafor üretildiği görülmektedir. Bunun nedeni BİLSEM öğretmenlerinin Teknoloji Entegrasyonuna Yönelik Öz-Yeterlik Algılarının yüksekliği olabileceği gibi, sahip oldukları düşünme stillerinin bir sonucu ya da yaşadıkları bölgelerde internet ile ilgili altyapı sorunu yaşamamış olmasıyla da ilgili olabilir. Dördüncü kategori “uzaktan eğitimde evde olmaya ilişkin”dir. Toplam 19 (5 olumlu, 14 olumsuz) metafor bulunmaktadır. BİLSEM öğretmenleri bu kategoride diğer üç kategoriye oranla daha fazla olumsuz metaforlar üretmişlerdir. Son kategori “Uzaktan eğitimin niteliğine ilişkin”dir ve toplam 17 metafor üretilmiştir. Üretilen olumsuz metaforlar daha çok kısıtlanma, sınırlandırılma, hapsolma duygularına yöneliktir. Elde edilen sonuçlar alanyazındaki araştırma sonuçlarıyla paralellik göstermektedir. Bu durum öğretmenlerin içinde bulundukları durumu nasıl algıladığını ve yansıttığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

BİLSEM öğretmeni, uzaktan eğitim, metafor, fenomenoloji, algı

Teşekkür

Araştırmaya katılımlarıyla katkı sağlayan BİLSEM öğretmenlerine ve araştırmanın uygulanması noktasında destek sunan kurum yetkililerine teşekkür ederim.

Metaphorical Perceptions of Science and Art Center Teachers Distance Education Process

Öz

The aim of this study is to determine the perceptions of teachers working at the Science and Art Center (BİLSEM) perceptions on ‘distance education’ via metaphors. For this reason, the present study was carried out with the phenomenology method. Judgmental sampling is a non-probability sampling technique in which the sample members are chosen only on the basis of the researcher’s knowledge and judgment, so it is prefered to use in this study's sample. The study was conducted in the 2020-2021 academic year with the participation of teachers from different science and art center in Turkey. So, the study group of the research consists of ninety-seven (F=62, M=35, Total= 97) teachers from different branches working in various Science and Art Centers. To collect the data and In order to determine teacher perceptions the teachers of SAC were asked to complete this sentence: ‘Distance education is like......because....’. Also, demographic information form developed by the researcher was used. Data was analysed by using content analysis technique one of the qualitative data analysis methods. In addition, metaphors written by teachers of SAC about distance education; branch, professional seniority, gender, age and education level etc. it was investigated whether it differentiates according to the variables. The teachers of SAC participating in this study produced 68 metaphors. There are four categories on metaphors for this study. Research results showing that metaphors produced by teachers may also be related to their thinking styles are discussed. On the other hand, it has been determined that the metaphors produced by teachers are different and the results are discussed in the light of the inferences.

Anahtar Kelimeler

teacher of the science and art center, distance education, metaphor, phenomology, perception

Kaynakça

• Atik, A. D. (2020). Fen Bilimleri öğretmen adaylarının uzaktan eğitim algısı: Bir metafor analizi. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(2), 148-170.
• Aykaç, N. ve Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-340.
• Bargh, J. A. & Barndollar, K. (1996). Automaticityin Action: The Unconscious As Repository Of Chronic Goals And Motives. New York: Guildford Press.
• Ben-Peretz, M., Mendelson, N., & Kron, F.W. (2003). How teachers in different educational context view their roles. Teaching and Teacher Education, 19, 277-290.
• Bilgiç, H. G. (2021). Aday öğretmenlerin eğitim teknolojileri algısı: metafor analizi örneğİ. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(2), 211-235.
• Botha, E. (2009). Why Metaphor Matters in Education. South African Journal Of Education,12, 431–444.
• Burgi, P., & Roos, J. (2003). Images of strategy. European Management Journal, 21(1), 69-78.
• Cantürk, G. ve Cantürk, A. (2021). İngilizce öğretmenlerinin Covid-19 küresel salgını sürecinde gerçekleştirdikleri uzaktan eğitim deneyimleriyle ilgili görüşlerinin metaforlar yoluyla belirlenmesi. Uluslararası Dil, Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar Dergisi (CALESS), 3 (1), 1-37.
• Cebeci, O. (2013). Metafor Ve Şiir Dilinin Yapısı, İthaki Y., İstanbul, s. 405.
• Cortazzi, M., & Jin, L. (2020). Elicited metaphor analysis: researching teaching and learning. In Handbook of qualitative research in education. Edward Elgar Publishing.
• Costa, R. D., Souza, G. F., Castro, T. B., Valentim, R. A., & Dias, A. P. (2020). Identification of learning styles in distance education through the interaction of the student with a learning management system. IEEE Revista Iberoamericana de Tecnologias del Aprendizaje, 15(3),. 148-160. https://doi.org/10.1109/RITA.2020.3008131
• Couch, J. D., & Towne, J. (2018). Rewiring education: How technology can unlock every student's potential. BenBella Books.
• Cömert, İ., & Çakır, Ç. Ş. (2021). Covid-19 ile ilgili öğretmen algılarını belirlemeye yönelik bir olgu bilim çalışması. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 382-405.
• Doğan, Ü., & Doğan, A. (2021). Bilim Sanat Merkezlerine Devam Eden Özel Yetenekli Öğrencilerin Müdür Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 104-116.
• Doğan, S. ve Koçak, E. (2020). EBA sistemi bağlamında uzaktan eğitim faaliyetleri üzerine bir inceleme. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(14), 111-124.
• Çakmak, F. (2021). Öğretmen adayları ve öğretmenlerin öğretmenlik ile ilgili metaforik algılarının incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(31), 219-251.
• Çırak Kurt, S. ve Yıldırım, İ. (2020). İlköğretim matematik öğretmenleri ile öğretmen adaylarının çeşitli kavramlara ilişkin metaforik algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,48, 174- 198. doi: 10.9779/pauefd.450048
• Duruğa, M., & Doğan, Ü. (2021). Özel yetenekli öğrencilerin psikolojik danışmana ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 92-103.
• Ektem, I. S., & Aytekin, K. Ö. (2020). Eğitim alanındaki metafor araştırmalarında eğilimler: bir içerik analizi çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), 1-38.
• Gibbs, R.W. (1994): The poetics of mind: figurative thought, language, and understanding. Cambridge University Press.
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Gürel, D. (2021). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarına Göre" Siyasi İktidar": Bir Metafor Çalışması. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 10(4).
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77– 92.
• Karaburçak, S., & Taş, İ. D. (2019). Bilim ve sanat merkezinde eğitim alan 6. ve 7. sınıf öğrencileri ve velilerinin akademik başarı kavramına ilişkin metaforları. Milli Eğitim Dergisi, 48(222), 83-102.
• Katrancı, Y. ve Kıral, B. (2021). Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik ve Matematik Öğretmeni Algıları: Metaforik Bir Yaklaşım. Asya Studies-Academic Social Studies /Akademik Sosyal Araştırmalar, 5(18), 21-41.
• Kazu, İ.Y., Bahçeci, F. ve Kurtoğlu-Yalçın, C. (2021). Öğretmenlerin Koronavirüs Pandemisi Döneminde Verdikleri Uzaktan Eğitime İlişkin Metaforik Algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 2(701-715).
• Korkmaz, E. (2021). İlköğretim matematik öğretmenlerinin metaforik algıları: pandemi sürecinde matematiğe yönelik farklı kavramlar. Mustafa kemal üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 5(7), 1-14.
• Leavy, A. M., McSorley F. A. ve Bote, L. A. (2007). An examination of what metaphor construction reveals about the evolution of preservice teachers’ beliefs about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 23, 1217-1233. https://doi.org/10.1016/j.tate.2006.07.016
• Lin, C. H., ve Warschauer, M. (2015). Online foreign language education: What are the proficiency outcomes. The Modern Language Journal, 99(2), 394-397. https://www.jstor.org/stable/43650034
• McKnight, L., & Morgan, A. (2020). Why ‘clinical teaching’? An interdisciplinary analysis of metaphor in initial teacher preparation. Journal of Education for Teaching, 46(1), 87-98.
• MEB (2012). FATİH Projesi öğretmen eğitimi birimi. (2020, 14 Haziran) Erişim adresi: http://fatihprojesi.meb.gov.tr/about.html
• MEB. (2020). Türkiye Uzaktan Eğitim İstatistikleriyle Dijital Dünyanın Listelerini Zorladı. (2022, 10 Mart) Erişimm adresi: https://www.meb.gov.tr/turkiye-uzaktan-egitim-istatistikleriyle-dijital-dunyanin-listelerini-zorladi/haber/21158/tr
• Midgley, W. ve Trimmer, K. (2014). Metaphors for, in and of education research. Midgley, W., Trimmer, K., & Davies, A. (Eds.). Cambridge Scholars Publishing.
• Moore, M. G., ve Kearsley, G. (2011). Distance education: A systems view of online learning. Cengage Learning. Wadsworth Cengage Learning. https://doi.org/10.1080/00131911.2020.1766204
• Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293- 310.
• Offir, B., Barth, I., Lev, Y., & Shteinbok, A. (2003). Teacher–student interactions and learning outcomes in a distance learning environment. The Internet and Higher Education, 6(1), 65-75.
• Ogurlu, Ü., Öpengin, E., & Hızlı, E. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin okul ve öğretmene ilişkin metaforik algıları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (46), 67-83.
• Ortony, A. (2002). Metaphorand Thought. United Kingdom: Cambridge University Press.
• Özgöl, M., Sarıkaya, İ. ve Özürk, M. (2017). Örgün eğitimde uzaktan eğitim uygulamalarına ilişkin öğrenci ve öğretim elemanı değerlendirmeleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science. 7(2), 294-304. https://doi.org/10.5961/jhes.2017.208
• Robson, C. (2017). Real world research: A resource for social scientists and practitioner-researchers (Çınkır, Ş & Demirkasımoğlu, N, Ed.). Ankara: Anı yay.
• Sarıer, Y., & Uysal, Ş. (2021). Öğretmen Adaylarının Covid-19 Pandemi Sürecindeki “Öğretmen” ve “Öğrenci” Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi.
• Satmaz, İ. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin BİLSEM ve matematik kavramına ait metaforik algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Shaw, D. M., & Mahlios, M. (2011). Literacy metaphors of pre-service teachers: Do they change after instruction? Which metaphors are stable? How do they connect to theories? Journal of Education for Teaching: International Research and Pedagogy, 37, 77-92.
• Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into Practice, 29, 102-108.
• Slavin, R. (1990). Cooperative learning: Theory, research and practice. Pearson. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(31), 121- 159. https://doi.org/10.14520/adyusbd.492882
• Simonson, M. & Seepersaud, D. J. (2018). Distance education: Definition and glossary of terms. Iap. Information Age Publishing Inc.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2018). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Su, F., & Yang, L. (2020). Exploring the Change of Chinese EFL Teacher Beliefs in Listening Teaching: A Metaphor Analysis. Journal of Asia TEFL, 17(3), 858.
• Şahin, İ. Ö. & Mısırlı, Z. A. (2018). Öğretim elemanlarının uzaktan eğitime ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Necatibey Eğitim ve Sosyal Bilimler Araştırmaları Kongresi (UNESAK 2018). Balıkesir, Türkiye.
• Şükrü, S. U., Sağlam, A., & Mutlu, Y. (2017). Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin “bilsem” ve “okul” kavramlarına ilişkin algı düzeylerinin metaforlarla karşılaştırılması. Journal of Gifted Education and Creativity, 4(3), 91-108.
• Şükrü, S. U. (2021). Özel Yetenekli Öğrencilerin Tarih Dersine İlişkin Algı Düzeylerinin Metaforlarla İncelenmesi (BİLSEM Örneği). Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 400-414.
• Teksöz, H. (2022). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen kavramına ilişkin metafor algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Tepebaşılı, Fatih (2013). Metafor yazıları. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Thomson, M.M. (2015). Metaphorical images of schooling: Beliefs about teaching and learning among prospective teachers from the United States displaying different motivational profiles. Educational Psychology, 1–24.
• Topal Altındiş, Z. & Emir, S. (2021a). “Bilsem Öğretmenlerinin Düşünme Stillerinin Problem Çözme Becerilerine Katkısı”. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 7(41): 243-255.
• Topal Altındiş, Z., Emir, S. & Kılıç, O. (2021b). “Bilsem Öğretmenlerinin Düşünme Stillerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(36):154-164.
• Topal Altındiş, Z. & Yaman, Y. (2021). “Öğretmenlerin Teknoloji Entegrasyonuna Yönelik Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 7(43): 575-585.
• Turan, S. (2015). Uygulamada araştırma yöntemleri: Desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım. Ankara: Nobel Yay.
• Wagoner, C. L. (2021). Preservice Music Teacher Identity Construction Through Metaphor. Journal of Music Teacher Education, 30(2), 24-36.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, G. K., & Güven, B. (2015). Öğretmen adaylarının uzaktan eğitime yönelik algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 6(2), 299-322.