The Problematic of Women Representatives in Local Elections: Comparison of 2019 and 2024 Local Elections

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 149 - 169, 23.12.2024

Ali Tosun

https://doi.org/10.56400/tarsusiibfdergisi.1556568

Öz

Meeting the basic needs of individuals in the social sphere has become important for individuals today. Political representation has been very crucial in the public sphere where human rights and freedoms come to the fore. Political representation is an important tool for the exercise and protection of rights. The aim of the research is to determine the extent to which the concept of gender equality emerges in elections by revealing the proportion of women representatives. The fact that political representation emerges differently in terms of gender and that women having low rate of representation has caused a disadvantageous situation and this situation has become an important point in today’s Turkey. In the study, the results of the last two local elections were analyzed and an evaluation of the rate of female representation was made. The methodology of the study was developed within this framework. The study reveals that the rate of female representation remains quite low. Although there are differences between regions in terms of women’s representation, it has been observed that the number of women representatives is very low across Turkey. In the context of gender equality, the importance of establishing a social structure that promotes gender balance is highlighted, particularly by increasing the representation of women, which remains disproportionately low.

Anahtar Kelimeler

2024 local elections, 2019 local elections, Female representation, Political socialization

YEREL SEÇİMLERDE KADIN TEMSİLCİ SORUNSALI: 2019 ve 2024 YEREL SEÇİMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

Toplumsal alanda bireylerin temel ihtiyaçlarının karşılanması, bireyler açısından günümüzde önemli bir hale gelmiştir. İnsan hak ve özgürlüklerinin ön plana çıktığı kamusal alanda siyasal temsil de buna göre önemli bir faktör haline gelmiştir. Siyasal temsil, hakların kullanılması ve korunması açısından önemli bir araçtır. Araştırmanın amacı, kadın temsilci oranlarının ortaya konularak cinsiyet eşitliği kavramının seçimlerde ne denli ortaya çıktığının belirlenmesine yöneliktir. Siyasal temsilin cinsiyetler açısından farklı şekilde ortaya çıkması ve kadınların düşük bir oranda temsilci sayısına ulaşması, dezavantajlı bir duruma neden olmuş ve bu durum günümüz Türkiye’sinde önemli bir noktaya gelmiştir. Araştırmada son iki yerel seçim sonuçları analiz edilerek kadın temsilci oranının bir değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmanın yöntemi bu çerçevede oluşturulmuştur. Araştırmada kadın temsilci oranının bir hayli düşük kaldığı ortaya çıkmıştır. Bölgeler arasında kadın temsiline ilişkin farklar olmakla beraber Türkiye genelinde kadın temsilci sayısının çok düşük kaldığı gözlemlenmiştir. Kadın-erkek eşitliği bağlamında düşük bir düzeyde kalan kadın temsilci oranının artırılarak cinsiyet eşitliğine uygun bir toplumsal yapının gerekliliği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

2024 Yerel Seçimleri, 2019 Yerel Seçimleri, Kadın Temsili, Siyasal Toplumsallaşma, Yerel Demokrasi.

Kaynakça

• Ak, M., Okur Çakıcı, F., Yılmaz, N. (2017). Çalışan kadın ve çocuk: Gümüşhane ili örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5)59, 71-87.
• Akpınar Çoban, Z. (2023). Yerel yönetimlerde kadın temsili sorunsalı: Kahramanmaraş ili örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Akyol, İ. T. ve Bek, A. (2021). Türkiye’de yerel seçimlerde kadın: 2000 sonrası yerel seçimlerinde kadınların yerel siyasetteki yerinin karşılaştırmalı analizi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 1-23.
• Aladağ, S. ve Yolcu, T. (2024). Siyasal iletişimde kadın: Canvassing modeli üzerine değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 27(1), 343-356.
• Alıcı, O. V. ve Kandeğer, B. (2017). Belediyelerin yönetiminde kadın yöneticiler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5)56, 397-410.
• Altan Arslan, Ş. (2017). Kadın odaklı politikaların hükümet programlarına yansımaları üzerine bir analiz. TTB Dergisi, (Özel Sayı), 411-440.
• Aydın Dikmen, B. (2016). Sabiha Zekeriya Sertel: Erken cumhuriyet döneminde kadın, muhalefet ve basın. Kültür ve İletişim Dergisi, (1)37, 45-70.
• Belli, A. (2015). Yerel yönetimlerde kadın temsili ve yerel demokrasi. Yasama Dergisi, (31), 65-88. Berktay, F. (2010). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları.
• Berktay, F. (2023). Tek tanrılı dinler karşısında kadın: Hristiyanlıkta ve İslamiyet’te kadının statüsüne karşılaştırmalı bir yaklaşım. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye’de kadınlık. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (3), 108-114.
• Birch, A. H. (1924). Representation. London: Macmillan.
• Bulut, Y. ve Tanıyıcı, Ş. (2008). Türkiye’de belediye meclis üyelerinin temsil ediciliği: Erzincan örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (21), 171-194.
• Cici Karaboğa, E. N. ve Kocaoğlu, M. (2019). Siyasal pazarlama perspektifinde yerel seçimlerde kadın görünürlüğü ve temsiliyeti üzerine betimleyici bir analiz. International Social Sciences Studies Journal, 5(47), 5684-5706.
• Çağlar, O. N. (2011). Kadının siyasal yaşama katılımı ve kota uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, (3)4, 56-79.
• Çakır, M. ve Karakoç, R. (2023). Türkiye Cumhuriyeti’nde parlamentoda kadın Temsili. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 278-293.
• Çam, E. (2011). Siyaset bilimine giriş. İstanbul: Der Yayınları.
• Çitçi, O. (1989). Yerel yönetimlerde temsil-belediye örneği. Ankara: TODAİE Yayını.
• Çukurçayır, M. A. (2002). Siyasal katılma ve yerel demokrasi. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Dahl, R. (1963). Modern political analysis. Englewood Cliffs. Prentice-Hall Inc.
• Duroğlu, S. (2007). Türkiye’de ilk kadın milletvekilleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erbay, E. ve Tuncay, T. (2006). Sosyal hizmet bakışıyla kadın istihdamı. Toplum ve Sosyal Hizmet, (17)2, 25-40.
• Goswami, I., Balakrishnan, S., Vinotha, C., Chopra, R., Sivakumar,V., Chetan, D.M. (2023). Gender and politics: Examining women's representation and empowerment. Journal of Namibian Studies, (33)3, 1980-1994.
• Gökçimen, S. (2008). Ülkemizde kadınların siyasal hayata katılım mücadelesi. Yasama Dergisi, (10), 1-59.
• Henden, H. B. (2005). Katılımcı yerel yönetim anlayışında e-belediyeciliğin yeri ve önemi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1303-5134, 1-13.
• Huntington, S. P. ve Nelson, J. M. (1976). No easy choice political participation in developing countries, Harvard University Press, Mass-Cambridge.
• KADER, (2020). 2019 yerel seçimlerine toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinden bakmak. İstanbul: Kadın Adayları Destekleme Derneği Yayınları.
• Kapani, M. (2009). Politika bilimine giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kocaoğlu, M. (2015). Yerel yönetimlerde katılım ve kültür: Katılımcı yerel yönetim anlayışının kültürel temelleri. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Millett, K. (1987). Cinsel politika. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Okur Çakıcı, F., ve Doğanay, T. C. (2022). Siyasal partiler ve tipolojileri üzerinden Türkiye’de genel seçimlerin dönemsel değerlendirilmesine yönelik nitel bir araştırma. İmgelem, 6(11), 605-630.
• Orhan, G., Palaz, S. ve Altan, E. (2018). Yerel siyasete kadınların aktif katılımının koşulları: Kadın muhtarlar akademisi katılımcıları çalışması. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, (1)1, 16-39.
• Oruç, T ve Bayrakçı, E. (2018). Yerel siyasette temsil ve katılım: Kadın aktörler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, (7)2, 464-480.
• Pınarcıoğlu, N. Ş. (2017). Eril siyasette kadın temsili (mi?). Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 7(1/1), 12-24.
• Pitkin, H. F. (1972). The concept of representation. Berkeley: University of California Press.
• Rai P. (2014). Political representation and empowerment: women in local government institutions in Bihar India. https://www.su.se/statsvetenskapliga-institutionen/.
• Sayın, A. (2007). Parlamentoya girmek için erkek olmak şart!. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 1(1), 153-160.
• Sezgin, S. (2019). Yerel siyasette kadın temsili: 31 Mart 2019 yerel seçimleri: Kırklareli ili örneğinde bir değerlendirme. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, (8)2, 21-47.
• Şahin, M., Soyocak S. ve Boduroğlu G. (2024). Kadınların siyasal temsilde yaşadıkları sorunlar ve engeller üzerine nitel bir araştırma. Politik Ekonomik Kuram, 8(2), 402-424.
• Şahin, Z. (2021). Yerel siyasette “kadın temsili sorunsalının” 31 Mart 2019 mahalli idareler seçimi sonuçları özelinde analizi: Trabzon ili örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, (4)1, 232-250.
• Şahin, Z. (2022). Türkiye’de seçimlerin cinsiyeti: Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze milletvekili genel seçimleri ve kadın temsili (1935- 2018). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), 73-96.
• Tekeli, Ş. (1983). Kadınlar ve siyasal-toplumsal hayat. İstanbul: Birikim Yayınları.
• Touraine, A. (2017). Eşitliklerimiz ve farklılıklarımızla birlikte yaşayabilecek miyiz?. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Türeli, N. ve Çağlar, N. (2010). Yerel yönetimde kadın temsili-Isparta örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, (2)1, 16-40.
• Uçar Altınışık, H. (2022). Yerel yönetimlerde kadın temsili: 31 Mart 2019 seçimleri. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, (31)4, 141-162.
• Usta, S. (2011). Katılımcı demokrasi perspektifinde kent konseyleri ve sivil toplum kuruluşları ilişkisi: Sakarya örneği. Kent Konseyleri Sempozyumu Bildiri Kitabı. Bursa Kent Konseyi Bilimsel Yayınlar Dizisi-1.
• Üçler, N. (2023). Siyasette kadın temsili: 2002-2018 yılları arasındaki kadın politikacıların ulusal (yazılı) basındaki söylemlerinin analizi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yaylı, H. ve Eroğlu, G. (2015). Yerel katılım bağlamında Türkiye’de kadın temsili. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), Special İssue 3, 504-224.
• Yıldırım, U., Öner, Ş. ve Aksu, H. (2011). Yerel temsil ve katılım bağlamında belediye meclisleri: Kahramanmaraş ve Sivas örnekleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 507-530.
• Yolcu, T. (2017). Türkiye’nin demokratikleşme serüveninde önemli bir aktör: Kadın. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (4), 1-10.
• Yolcu, T. (2019). Parlamento dışı muhalefet örneği olarak siyasi kadın hareketleri: Dünyadan ve Türkiye’den örnekler. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 242-255.
• Yolcu, T., ve Banazılı, A. M. (2024). Kadın parlamenterler açısından cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi: Anayasa komisyon raporları üzerinden bir inceleme (2016-2023). Anasay, (27), 1-18.
• Yüksek Seçim Kurulu, Mahalli İdareler Genel Seçimleri-Kesin Seçim Sonuçları. https://ysk.gov.tr/.
• Yüksek Seçim Kurulu, https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/2018CBMV-MVCinsiyet.pdf.
• Yüksek Seçim Kurulu, https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/14 20 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve 25. Dönem MV Genel Seçim İstatistikleri.pdf.
• Zihnioğlu, Y. (2013). Kadınsız inkılap (Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası. Kadın Birliği). İstanbul: Metis Yayınları.